Page 37 - kpi19839
P. 37
“บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย
อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” โดย อ.โชติกา สิงหาเทพ อ.ธนิกานต์ ศรีจันทร์ อ.เสาวนีย์ จันทสังข์
ซึ่งสามารถทดลองน ามาประยุกต์ใช้กับตนเอง ทั้งในชีวิตประจ าวันและการด าเนินชีวิตต่างๆ ร่วมกับผู้อื่นโดย
ค านึงถึงกาสรพึ่งพาตนเองเป็นเบื้องต้น การท าอะไรที่ไม่สุดโต่งไปข้างใดข้างหนึ่ง การใช้เหตุผลเป็นพื้นฐานใน
การตัดสินใจ และการกระท าต่างๆ การสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีในด้านต่างๆ เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงและไม่ท า
อะไรที่เสี่ยงจนเกินไป จนท าให้ตนเองหรือคนรอบข้างเดือดร้อนในภายหลัง การใฝ่รู้อย่างต่อเนื่องและ
ใช้ความรู้ ด้วยความรอบคอบ ระมัดระวัง ซื่อสัตย์ ความไม่โลภ ความรู้จักพอ ความขยันหมั่นเพียร การ
ไม่เบียดเบียน การรู้จักแบ่งปัน และช่วยเหลือซึ่งกันและกัน ในการที่จะสร้างภาวะความรู้ ความเข้าใจที่
ถูกต้องอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อให้สามารถน าไปประยุกต์ใช้นั้น จ าเป็นที่จะต้องผ่าน
กระบวนการเรียนรู้ด้วยตนเองและกับผู้อื่น โดยการเรียนรู้ที่ผ่านกระบวนการไตร่ตรอง และเรียนรู้จากการ
ปฏิบัติ การแลกเปลี่ยนข้อคิดเห็นและประสบการณ์ระหว่างผู้ที่มีความสนใจร่วมกัน จะท าให้สามารถ
ตระหนักถึงประโยชน์ และความสุขที่จะได้รับจากการน าหลักเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้แล้วเกิดการปรับเปลี่ยน
กระบวนทัศน์ และน าไปใช้ในการด าเนินชีวิต โดยมีจิตส านึกที่ตระหนักถึงความสุขที่เกิดจากความพอใจ
ในการใช้ชีวิตอย่างพอดีและรู้จักระดับความพอเพียง จนน าไปสู่ การประกอบสัมมาชีพเลี้ยงตนเองอย่าง
ถูกต้อง ไม่ให้อดอยากจนเบียดเบียนตนเอง หรือไม่โลภจนเบียดเบียนผู้อื่น แต่มีความพอเพียงที่จะคิดเผื่อแผ่
แบ่งปันไปยังคนอื่นๆ ในชุมชนหรือองค์กรและสังคมได้ อย่างไรก็ตาม ระดับความพอเพียงของแต่ละคนอาจ
ไม่เท่ากัน หรือความพอเพียงของคนๆ เดียวกันแต่ต่างเวลา ก็อาจเปลี่ยนแปลงไปได้ แล้วแต่เงื่อนไขภายใน
และภายนอกตลอดจน สภาวะแวดล้อมที่มีผลต่อค าว่าความพอเพียง
การด าเนินชีวิตในระบบเศรษฐกิจพอเพียง
การด าเนินชีวิตในระบบเศรษฐกิจพอเพียงตามแนวพระราชด ารินั้น แบ่งออกเป็น 2 ระดับ คือ
เศรษฐกิจพอเพียงระดับบุคคลทั่วไป และระดับเกษตรกร (มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 2548 อ้างถึงใน กันตยา
มานะกุล, 2550 : 46-48) อธิบายได้ ดังนี้
1) เศรษฐกิจพอเพียงระดับบุคคลทั่วไป หมายความถึง ความสามารถในการด ารงชีวิตอย่าง
ไม่เดือดร้อน มีความเป็นอยู่อย่างพอประมาณตามฐานะ ตามอัตภาพ และที่ส าคัญไม่หลงใหลไปตามกระแส
วัตถุนิยม มีอิสรภาพในการประกอบอาชีพ เดินทางสายกลาง ท ากิจกรรมที่เหมาะสมกับตนเอง และสามารถ
พึ่งตนเองได้
2) เศรษฐกิจพอเพียงระดับเกษตรกร หมายถึง เศรษฐกิจเพื่อการเกษตรที่เน้นการพึ่งพาตนเอง
เกษตรกรจะใช้ความรู้ความสามารถในการบริหารจัดการที่ดิน โดยเฉพาะแหล่งน้ า และกิจกรรมการเกษตร
ได้อย่างเหมาะสม สอดคล้องกับสภาพพื้นที่ และความต้องการของเกษตรกรเอง ด้วยการน าเรื่องทฤษฎีใหม่
ขั้นที่หนึ่ง คือ ฐานการผลิตความพอเพียงมาใช้ในไร่นาของตนเอง โดยเริ่มจากการผลิต จะต้องท าในลักษณะ
พึ่งพาอาศัย ทรัพยากรในไร่นา และทรัพยากรธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่ ให้มีความหลากหลายของกิจกรรมทาง
เกษตรในไร่นา มีกิจกรรมเกื้อกูลกัน กิจกรรมเสริมรายได้ ใช้แรงงานในครอบครัวท างานเต็มที่ลดต้นทุนการ
ผลิต ตลอดจนการผสมผสานกิจกรรมการปลูกพืชเลี้ยงสัตว์และการท าประมงในไร่นาให้เกิดประโยชน์สูงสุด
36
