Page 41 - kpi19164
P. 41
บทที่ 3
ความเป็นมาของสหกรณ์ในประเทศไทย
“สหกรณ์” ถือก ำเนิดแห่งแรกในโลกของตะวันตก ภำยหลังจำกกำรเกิดปฏิวัติอุตสำหกรรม
(Industrial Revolution) ระหว่ำงคริสต์ศตวรรษที่ 18 และ 19 ได้มีกำรน ำเอำเครื่องจักรมำใช้แทน
แรงงำนคน ซึ่งท ำให้เกิดกำรเปลี่ยนแปลงทำงเศรษฐกิจ คือเกิดภำวะกำรว่ำงงำนและเศรษฐกิจตกต่ ำ
ทั่วไปกำรเปลี่ยนแปลงอย่ำงใหญ่หลวงครั้งนี้เริ่มต้นจำกประเทศอังกฤษ ชำวอังกฤษต้องประสบ
ปัญหำควำมเดือดร้อนอย่ำงมำกมำยจำกกำรที่นำยทุนใช้เครื่องจักรแทนแรงงำนมีกำรปลดคนงำน
ออกจำกโรงงำน ส่วนผู้ประกอบกำรรำยย่อยต้องเลิกล้มกิจกำรไป สภำพสังคมทั่วไปมีกำรแบ่งชนชั้น
ออกเป็น 2 ฝ่ำย คือ ฝ่ำยนำยทุน และทำงฝ่ำยกรรมกร นำยทุนพยำยำมแสวงหำก ำไรจำกกำรลงทุน
มำกที่สุด โดยกำรเอำรัดเอำเปรียบฝ่ำยกรรมกรทุกวิถีทำง
จำกกำรเปลี่ยนแปลงทำงเศรษฐกิจในครั้งนี้ บรรดำกรรมกำรที่ถูกบีบคั้นทั้งหลำยจึงเริ่ม
แสวงหำหนทำงที่จะปลดเปลื้องควำมทุกข์ยำกของพวกตน ประกอบกับเวลำนั้นมีนักเศรษฐศำสตร์ที่
มีควำมคิดอยำกจะช่วยพยุงฐำนะของสังคมให้ดีขึ้น ได้เสนอแนวทำงปรับปรุงสภำพทำงเศรษฐกิจให้
เกิดควำมเป็นธรรมแก่สังคม โดยกำรร่วมมือระหว่ำงผู้ที่เดือดร้อนให้รู้จักกำรช่วยตนเองและช่วยเหลือ
ซึ่งกันและกัน แนวควำมคิดดังกล่ำวได้ก่อให้เกิดระบบสหกรณ์ขึ้นในเวลำต่อมำ บุคคลแรกที่สอนให้
คนทั่งไปรู้จักค ำว่ำ “สหกรณ์” คือ โรเบอร์ต โอเวน (Robert Owen, พ.ศ.2314 - 2401) ชำวอังกฤษ
ซึ่งถือว่ำเป็นผู้ให้ก ำเนิดกำรสหกรณ์ขึ้นในโลก และได้ชื่อว่ำเป็นบิดำแห่งกำรสหกรณ์ เดิมโอเวนเป็น
คนที่ยำกจนแต่ควำมเฉลียวฉลำดและรู้จักวิธีกำรท ำมำหำกินจึงท ำให้เข้ำได้มีโอกำสเป็นผู้จักกำรและ
มีหุ้นส่วนเป็นเจ้ำของโรงงำน เขำเป็นนำยจ้ำงที่มีควำมหวังดีต่อกรรมกรจึงได้ปรับปรุงสภำพควำม
เป็นอยู่ทั่วไปของคนงำนให้ดีขึ้น หลังจำกนั้นโอเวนได้หำวิธีช่วยเหลือกรรมกรอื่นๆ โดยสอนให้รู้จัก
กำรช่วยตนเองและช่วยเหลือซึ่งกันและกัน เพื่อขจัดปัญหำควำมเดือดร้อนต่ำงๆ ซึ่งเป็นวิธีกำรของ
ระบบสหกรณ์ โอเวนเสนอให้จัดตั้ง “ชมรมสหกรณ์หรือหมู่บ้ำนสหกรณ์” (Co-operative
Community) ให้ชมรมสหกรณ์นี้ผลิตสิ่งของเครื่องใช้ต่ำงๆ ใช้เองโดยไม่ใช้เครื่องจักรทรัพย์สินของ
ชมรมเป็นของส่วนรวม เพื่อมิให้สภำพนำยทุนปะปนอยู่ในชมรม กำรจัดตั้งชมรมสหกรณ์จะต้องใช้
เงินทุนและที่ดินเป็นจ ำนวนมำกและโอเวนก็ได้พยำยำมเผยแพร่แผนกำรจัดตั้งชมรมสหกรณ์ เพื่อให้
คนทั่วไปได้เข้ำใจสหกรณ์ในฐำนะสมำคมเพื่อเศรษฐกิจ แต่โอเวนยังไม่สำมำรถจัดตั้งชมรมสหกรณ์ใน
ประเทศอังกฤษได้ เพรำะมีปัญหำเกี่ยวกับสภำพสังคมในสมัยนั้น ที่สมำชิกมีควำมแตกต่ำงทำงเชื้อ
ชำติ ศำสนำ และควำมคิดเห็นไม่เหมือนกัน ท ำให้เกิดควำมแตกแยกและส่งผลกระทบต่อชมรม
สหกรณ์ และชมรมสหกรณ์แบบนี้ต้องใช้คนและที่ดินจ ำนวนมำก ท ำให้สหกรณ์ต้องประสบปัญหำ
32
