Page 295 - kpi17968

284

ไม่ได้เป็นผู้เชี่ยวชาญหรือเคยทำวิจัยเกี่ยวกับ “การใช้หลักนิติธรรม” ด้วย
2
ขณะเดียวกัน ผมก็ได้รับเกียรติจากสถาบันพระปกเกล้าฯ ให้มาพูดในประเด็นนี้
แทนท่านรองศาสตราจารย์ ดร.จุรี วิจิตรวาทการ ซึ่งติดภารกิจสำคัญ อย่างไร
ก็ตาม สิ่งที่ผมสามารถนำเสนอในการอภิปรายนี้ คือ หนึ่ง ที่มาของแนวความคิด

เรื่อง “วัฒนธรรมทางการเมือง” ในบริบทรัฐศาสตร์ตะวันตก และสอง ตัวอย่าง
การศึกษาเปรียบเทียบวัฒนธรรมทางการเมืองและหลักนิติธรรมของประเทศชิลี
และอาเจนตินา สาม ข้อสังเกตของนักวิชาการไทยต่อการศึกษาวัฒนธรรม

ทางการเมืองตามแนวทางรัฐศาสตร์กระแสหลักตะวันตก และ สี่ ข้อสังเกตต่อ
“หลักนิติธรรม”: หลักการและเหตุผลของสถาบันพระปกเกล้า โดยผู้เขียนจะขอ
เริ่มต้นกล่าวถึงที่มาของแนวความคิดเรื่องวัฒนธรรมทางการเมือง

น าม ิ ก ย กับ ั นธรรม า การ ม

โดยทั่วไป นักรัฐศาสตร์และนักสังคมศาสตร์มักจะเห็นว่า เมื่อมีการ
เปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจสังคมย่อมจะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง หรือ

วงศ์เทศ บรรณาธิการ, ศิลปวัฒนธรรมฉบับพิเศษ, (กรุงเทพฯ: มติชน:ตุลาคม 2547);
นิธิ เอียวศรีวงศ์, วัฒนธรรมทางการเมือง รวมบทความสะท้อนความคิด เกาะติดเนื้อร้ายแห่ง
วัฒนธรรมที่กำลังลุกลาม, (กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มติชน: 2549); นิธิ เอียวศรีวงศ์, วัฒนธรรม
คนอย่างทักษิณ, (กรุงเทพฯ: มติชน: 2549); เกษียร เตชะพีระ, วัฒนธรรมแห่งศีลธรรม
ทางการเมืองไทย: ข้อสังเกตบางประการ, (นนทบุรี; สถาบันพระปกเกล้า: 2550); นิธิ
เอียวศรีวงศ์, “วัฒนธรรมทางการเมืองของคนชั้นกลางไทย” (คัดและตัดตอนจากปาฐกถาเรื่อง
วัฒนธรรมทางการเมืองไทย แสดงที่ศูนย์ประชุมสหประชาชาติ จัดโดยสถาบันพระปกเกล้า เมื่อ
วันที่ 8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2550 ตีพิมพ์ในหนังสือรวมบทความ รากหญ้าสร้างบ้านคนชั้นกลาง
สร้างเมือง ทางออกของ “ภาคประชาชน” ในการแสดงจุดร่วมบนเวทีการเมืองยุคใหม่
(กรุงเทพฯ: มติชน: 2552); นิธิ เอียวศรีวงศ์, ลิงหลอกไพร่, (กรุงเทพฯ; มติชน: 2556).
2 ผู้สนใจประเด็น “หลักนิติธรรม” โปรดดู กิตติพงษ์ กิตยารักษ์และคณะ, บนเส้นทางแห่ง
หลักนิติธรรม, (กรุงเทพฯ: เดือนตุลา: 2540); ประยูร กาญจนดุล, ปาฐกถา “ชุดสิรินธร”
ครั้งที่ 14 เรื่องนิติธรรมไทย, (กรุงเทพฯ; จุฬาลกรณ์มหาวิทยาลัย: 2542); ธานินทร์
กรัยวิเชียร, หลักนิติธรรม, (กรุงเทพฯ: ธนาเพลส: 2552); คณิต ณ นคร, นิติธรรมอำพราง
ในนิติศาสตร์ไทย, (กรุงเทพฯ: วิญญูชน: 2548); เอกบุญ วงศ์สวัสดิ์กุล, บรรณาธิการ, นิติรัฐ
นิติธรรม, (กรุงเทพฯ: โครงการตำราและเอกสารประกอบการสอน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์: 2553);

การประชุมกลุมยอยที่ 2