Page 102 - kpi17073
P. 102
การสร้างดุลยภาพในระบบโครงสร้างอำนาจรัฐ
ศาสตราจารย์ ดร.นครินทร์ เมฆไตรรัตน์*
ก่อนได้รับเชิญมาก็มีงานวิจัยซึ่งทำใกล้เสร็จแล้ว โดยมีอาจารย์ภูริ
ฟูวงศ์เจริญ ซึ่งเป็นอาจารย์ของธรรมศาสตร์ร่วมวิจัยด้วย เป็นดุลภาพของฝ่าย
บริหารกับรัฐสภา ซึ่งหัวข้อที่เชิญมาพูดเป็นเรื่องของดุลยภาพในระบบโครงสร้าง
อำนาจรัฐ หากนำงานวิจัยนั้นมาพูดเกรงว่าจะได้แง่มุมเดียวคือ ดุลยภาพของ
ฝ่ายบริหารคณะรัฐมนตรีกับรัฐสภา ซึ่งหากผู้ใดสนใจก็จะมีเป็นไฟล์ pdf แจกได้
ในไม่ช้า อย่างไรก็ตามในวันนี้ได้เตรียม PowerPoint มาเพื่ออภิปราย ซึ่งจะ
แสดงให้เห็นว่าคิดอย่างไรในดุลภาพระบบโครงสร้างอำนาจรัฐ เพื่อให้ตอบสนอง
กับหัวข้ออภิปรายในวันนี้ โดยมีหัวข้ออภิปรายอยู่ 2-3 เรื่อง เรื่องที่ 1 จะเริ่ม
สำรวจนักคิดนักเขียนไทย งานไทยก่อน ซึ่งคงจะเป็นหัวข้อหลักของการจัดงาน
เสวนางาน KPI Congress ในปีนี้ คือ การให้ความสำคัญกับ Balancing Power
การสร้างดุลยภาพของไทยจะเป็นอย่างไรก็ต้องดูจากความเป็นมาของนักคิด
นักเขียนไทยก่อน จากนั้นจะใช้เวลาเล็กน้อยเพื่อพูดถึงการสร้างดุลยภาพอำนาจรัฐ
ในกรณีของนักคิดนักเขียนตะวันตกหรือสากลพูดเรื่องนี้กันอย่างไร และสุดท้าย
ทั้งเราจากฝั่งไทยและฝั่งตะวันตกแล้วเราจะมีข้อสรุปเบื้องต้นและมีข้อเสนอ
ในเรื่องเหล่านี้ได้อย่างไรบ้าง ในกรณีของนักคิดนักเขียนไทยเขาจะดูความเป็น
มาย่อๆ ดุลยภาพในโครงสร้างของการสร้างอำนาจรัฐในไทยเราเคยมีการพูดกัน
มาพอสมควรถึงดุลยภาพของคณะเจ้าและคณะราษฎร ผู้ที่พูดเรื่องนี้อย่าง
คลาสสิกที่สุดคือ พระองค์เจ้าวรรณไวทยากร ในครั้งที่พระองค์ยังเป็น
บรรณาธิการของหนังสือพิมพ์ประชาชาติ ท่านได้อภิปรายไว้ว่า ถ้ามีการ
เปลี่ยนแปลงครั้งใด อารมณ์ของการเปลี่ยนแปลงของสนามการเมืองจะคล้ายกับ
ลูกตุ้มนาฬิกาแกว่งไปแกว่งมาแล้วเมื่อถึงจุดหนึ่งก็จะมีดุลยภาพเกิดขึ้น มีงาน
เขียนหลายชิ้น อาจารย์เสน่ห์ จามริก งานเขียนของอาจารย์ชัยอนันต์ สมุทวณิช
เป็นต้น ได้อธิบายเรื่องดุลยภาพของคณะเจ้าและคณะราษฎรไว้ ซึ่งมีดุลยภาพที่
สมบูรณ์ที่สุดในช่วงปีแรกเท่านั้น คือปี 2475 แต่หลังจากนั้นเป็นต้นมาดุลยภาพ
ก็จะหายไป เพราะเนื่องจากอาจจะมีการขัดข้องใจกัน ไม่ลงรอยกันในบาง
* รักษาราชการในตำแหน่งรองอธิการบดีฝ่ายบริหาร ท่าพระจันทร์ มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์ และกรรมาธิการยกร่างรัฐธรรมนูญ
