Page 206 - kpi16607
P. 206
ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย
จึงทำได้ยากและอาจนำไปสู่ความล้มเหลวของการนำนโยบายไปปฏิบัติ แต่ถ้าให้
ท้องถิ่นมีอำนาจในการแก้ปัญหาเพราะเป็นผู้ทราบปัญหาสามารถดำเนินงานและ
ควบคุมผลการดำเนินงานด้วยตนเองอาจช่วยลดความล้มเหลวของการนำนโยบาย
จากศูนย์กลางไปปฏิบัติได้ ตัวอย่างเช่น การรวมศูนย์การจัดการศึกษาซึ่งเกิด
ปัญหาความรับผิดชอบสายยาว (Long-route of accountability) ที่มีผู้รับผิดชอบ
ตั้งแต่หน่วยงานในระดับชาติเช่น รัฐบาล กระทรวงศึกษาธิการ สำนักงาน
คณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เขตพื้นที่การศึกษา จนไปถึงโรงเรียน ครู
นักเรียน และผู้ปกครองในพื้นที่ ที่ถ้าเกิดปัญหาในจุดใดจุดหนึ่งอาจไม่มีผู้รับ
ผิดชอบหรือไม่สามารถหาผู้รับผิดชอบได้ ดังนั้นการพัฒนากลไกเพื่อให้สายความ
รับผิดชอบสั้นลงในพื้นที่จึงจำเป็น นอกจากนี้ยังช่วยลดความเสียหายจากการ
43
ผูกขาดอำนาจรัฐในศูนย์กลางที่อาจส่งผลในวงกว้างถ้าเกิดประสบปัญหาด้าน
การนำนโยบายไปปฏิบัติและปัญหาการทุจริต โดยการให้อำนาจท้องถิ่นจะช่วย
จำกัดขนาดของความเสียหายให้เล็กลงอยู่ในพื้นที่และกระจายความเสี่ยงไปยัง
1 อปท.จำนวนมากแทน
4) การพัฒนาการเมืองและเสริมสร้างประชาธิปไตยในระยะยาว
การพัฒนาการเมืองและประชาธิปไตยโดยอาศัยท้องถิ่นเป็นรากฐานสำคัญ
44
เป็นข้อเสนอในทางวิชาการมายาวนาน โดยหวังให้การปกครองท้องถิ่นจะช่วย
สร้างสำนึกความเป็นเจ้าของของประชาชนในการจัดการตนเอง (Self-governance)
ผ่านการบริหารจัดการตนเองในท้องถิ่นโดยประชาชน ชุมชน และประชาสังคม
ที่เป็นประชาธิปไตยมาช่วยแก้ไขปัญหาของท้องถิ่นตามแนวคิดการบริหาร
สาธารณะแนวใหม่ (NPS) ดังที่กล่าวไปตอนต้น จากการศึกษาที่ผ่านมาก็พบว่า
ท้องถิ่นไทยมีพัฒนาการประชาธิปไตยที่หลากหลายผ่านเครื่องมือทาง
43 โปรดดูในงานวิจัยของ สมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ และคณะ. (2556). รายงานฉบับ
สมบูรณ์ การจัดทำยุทธศาสตร์การปฏิรูปการศึกษาขั้นพื้นฐานให้เกิดความรับผิดชอบ.
กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย.
44 โปรดดูในเอนก เหล่าธรรมทัศน์. (2552). แปรถิ่น เปลี่ยนฐาน: สร้างการปกครองท้อง
ถิ่นให้เป็นรากฐานของประชาธิปไตย. อ้างแล้ว.
สถาบันพระปกเกล้า
