Page 21 - kpiebook67014
P. 21
3.4 การรวบรวมข้อมูล
โครงการศึกษาวิจัยนี้รวบรวมข้อมูลผ่านการประชุมเชิงปฏิบัติการ (workshop method) เป็น
กระบวนการกลั่นกรองความคิดที่มีอยู่ให้ออกมาจากรายบุคคล เพื่อน าไปสู่ข้อถกเถียงแลกเปลี่ยนและสร้างความ
เข้าใจของกลุ่มที่ลึกซึ้ง จนสามารถตัดสินใจเป็นความเห็นพ้องร่วมกันได้อย่างเหมาะสม โดยขั้นตอนของการประชุม
เชิงปฏิบัติการประกอบด้วย 5 ขั้นตอน กล่าวคือ
ขั้นตอนที่ 1 บริบท (context) ที่ก าหนดขอบเขตการถกเถียงของกลุ่ม โดยปกติเป็นค าถามแบบรวมศูนย์
(focus question) ที่ทางกลุ่มต้องการค าตอบ
ขั้นตอนที่ 2 ระดมสมอง (brainstorm) เป็นการระดมข้อมูลและความคิดจาก 3 ระดับ ได้แก่ ระดับตัว
บุคคล ระดับกลุ่มขนาดเล็ก และระดับที่ประชุมเต็มคณะ
ขั้นตอนที่ 3 จัดหมวดหมู่ (cluster) ความคิดที่ได้จากการระดมสมอง น าไปจัดเป็นหมวดหมู่ตามความ
คล้ายคลึงกัน
ขั้นตอนที่ 4 ตั้งชื่อ (title) กลุ่มความคิดที่จัดหมวดหมู่แล้ว โดยให้สอดคล้องกับค าถามและค าตอบที่
ต้องการหาค าตอบ
ขั้นตอนที่ 5 ไตร่ตรอง (reflect) ความเห็นพ้องร่วมกันของกลุ่มตามที่ได้ระดมความเห็นกันไปแล้วและ
ประกาศให้ทราบในที่ประชุมร่วมกัน เพื่อทบทวนและยืนยันผลการระดมความเห็นเหล่านี้
การประชุมเชิงปฏิบัติการจะใช้ได้ผลดีที่สุดในสถานการณ์ที่ต้องการค าตอบอย่างสร้างสรรค์ต่อสถานการณ์
ประเด็นหรือปัญหา หรือในสถานการณ์ที่ต้องการการตัดสินใจอย่างชาญฉลาดและการวางแผนเชิงนวัตกรรม
เนื่องจากกระบวนการเป็นการดึงเอาพลังงานสร้างสรรค์ของแต่ละบุคคลออกมา แล้วจัดแถวให้พุ่งเป้าไปที่จุดรวม
ศูนย์เดียวกัน ซึ่งเป็นผลมาจากการท าตามขั้นตอนทีละขั้นของวิธีการข้างต้น เป็นการสร้างแรงจูงใจ น าความพึง
พอใจและเพิ่มความแข็งแกร่งให้กับสมาชิกกลุ่มได้เป็นอย่างดี (Gerry Roxas Foundation, 2551)
จากกระบวนการดังกล่าว คณะผู้วิจัยได้น ามาปรับใช้กับการด าเนินโครงการเสริมสร้างความมั่นคงทาง
สังคมของชาติเพื่ออนาคตประชาธิปไตยไทย: กรณีศึกษา การใช้ทุนทางวัฒนธรรมเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทาง
สังคมในพื้นที่เทศบาลต าบลเชียงคาน เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในการเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมด้วยทุนทาง
วัฒนธรรม ตลอดจนค้นหาปัจจัยทุนทางสังคมและแนวทางพัฒนาทุนทางวัฒนธรรมของเทศบาล ดังนี้
3.4.1 การประชุมเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมเพื่อพัฒนาทุนทางวัฒนธรรมในพื้นที่เทศบาลต าบล
เชียงคาน
การประชุมเชิงปฏิบัติการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อค้นหาทุนทางวัฒนธรรมที่มีอยู่ในพื้นที่ และเพื่อร่วมกัน
วางแผนพัฒนาทุนทางวัฒนธรรมในพื้นที่เทศบาลต าบลเชียงคาน โดยใช้ประเด็นค าถาม 8 ข้อ และแบ่งเป็น 2 ส่วน
หลัก ๆ ได้แก่
หนึ่ง การค้นหาทุนทางวัฒนธรรมผ่าน “รูปปลา”
1) หางปลา: สิ่งดี ๆ ที่มีในชุมชนของท่านมีอะไรบ้าง
2) ตัวปลา: สิ่งดี ๆ ที่มีในชุมชนของท่านเหล่านั้นอยู่ที่ใดบ้างในพื้นที่ชุมชนของท่าน
3) หัวปลา: อนาคตที่ท่านอยากเห็นคืออะไร เพื่อเดินหน้าเชียงคานโดยใช้ทุนทางวัฒนธรรมที่มี
4) ครีบปลา: เราต้องท าอย่างไรจึงจะความส าเร็จ
- 18 -
