Page 26 - kpiebook65043
P. 26

26   สรุปการประชุมวิชาการ
           สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23
         ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่


           ศาลรัฐธรรมนูญขึ้นแทนคณะตุลาการรัฐธรรมนูญ และได้กำหนดให้ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจ
           หน้าที่หลักคือควบคุมความชอบด้วยรัฐธรรมนูญของร่างกฎหมายและกฎหมาย และวินิจฉัย
           การใช้อำนาจขององค์กรตามรัฐธรรมนูญ หากแต่ในช่วง 10 ปีที่ผ่านมา ได้มีคำวินิจฉัยของ
           ศาลรัฐธรรมนูญ (และอาจรวมถึงศาลปกครองด้วยในบางกรณี) ที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่า

           ใช้อำนาจเกินเลยจากที่รัฐธรรมนูญบัญญัติ หรือคำวินิจฉัยส่งผลกระทบต่อการกระทำทาง
           รัฐบาลซึ่งเป็นอำนาจเฉพาะในการตรวจสอบถ่วงดุลของฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร และ
           ส่งผลให้เกิดข้อเสนอของนักวิชาการไทยมากมายเกี่ยวกับการปรับปรุงเขตอำนาจหรือโครงสร้าง

           องค์กรของศาลรัฐธรรมนูญ

                 อย่างไรก็ตาม ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นนี้ไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะที่ประเทศไทย หากแต่เมื่อ
           พิจารณาถึงการใช้อำนาจขององค์กรตุลาการอย่างศาลรัฐธรรมนูญหรือคณะตุลาการ
           รัฐธรรมนูญในต่างประเทศแล้วจะพบว่า หลายประเทศมีการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญไปในทาง

           ที่ให้อำนาจในการตรวจสอบความชอบด้วยรัฐธรรมนูญขององค์กรตุลาการมากขึ้น และ
           ในหลายประเทศก็ได้ยอมรับว่า แม้คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญอาจจะไม่ชอบด้วยกฎหมาย
           (legality) เนื่องจากรัฐธรรมนูญไม่ได้บัญญัติชัดแจ้งว่าศาลมีอำนาจวินิจฉัยดังกล่าว
           แต่การวินิจฉัยนั้น เมื่อพิจารณาจากบริบทแวดล้อมและการให้เหตุผลแล้ว ถือว่าเป็นคำวินิจฉัย
           ที่ชอบธรรม (legitimacy) ซึ่งก่อให้เกิดการท้าทายแนวความคิดเดิมที่ว่าผู้แทนของประชาชน

           หรือเสียงของประชาชนมีความชอบธรรมสูงสุด กลายเป็นองค์กรตุลาการจะมีอำนาจตรวจสอบ
           ในบางกรณี โดยในห้องย่อยนี้ จะอภิปรายร่วมกันหาคำตอบว่า เหตุผลหรือบริบท หรือขอบเขต
           เพียงใดที่ก่อให้เกิดความน่าเชื่อถือและความชอบธรรมแก่ฝ่ายตุลาการในการเข้าไป

           มีส่วนเกี่ยวข้องกับการเมือง และการกำหนดเรื่องอำนาจหน้าที่ขององค์กรตุลาการควรเป็นไป
           ในทิศทางใด

           ประเด็นสำคัญ

                  1) บทบาทขององค์กรตุลาการและการให้เหตุผลในการตัดสินคดีทางการเมือง

                     ในต่างประเทศ (เช่น คำวินิจฉัยที่ส่งผลต่อการกระทำทางรัฐบาล หรือ คำวินิจฉัย
                     ที่ส่งผลให้เป็นการเพิกถอนผลการออกเสียงประชามติ หรือคำวินิจฉัยที่มีผลเป็น
                     การเพิกถอนมติของรัฐสภา เป็นต้น) และผลกระทบต่อองค์กรตุลาการและภูมิทัศน์
                     ของประชาธิปไตยในประเทศเหล่านั้นเมื่อมีคำวินิจฉัยดังกล่าว


                  2) บริบทที่ก่อให้เกิดความชอบธรรมต่อองค์กรตุลาการในการวินิจฉัยคดีทางการเมือง
                     (ทั้งในแง่ความเป็นมาทางประวัติศาสตร์ บริบทของเหตุการณ์และการเมือง และ
                     ที่มาขององค์กรตุลาการ ฯลฯ) ตลอดจนเงื่อนไขที่ทำให้คำวินิจฉัยที่ไม่ชอบด้วย

                     กฎหมายเป็นคำวินิจฉัยที่ชอบธรรม (legality vs. legitimacy)
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31