Page 86 - kpiebook64015
P. 86
จากที่กล่าวไปทั้งหมด ทุกฝ่ายในประเทศไทยน่าจะเข้าใจตรงกันได้แล้วว่า การกู้เงินหัวหน้าพรรคของพรรค
อนาคตใหม่นั้นขัดต่อหลักการ ซึ่งสหรัฐอเมริกาออกกฎหมายที่กำหนดให้การกู้เงินบุคคลถือเป็นการสนับสนุนทาง
การเมืองเพราะเกิดกรณีวอเตอร์เกต (Watergate scandal) ในปี ค.ศ. 1976 ซึ่งเกี่ยวข้องกับการระดมทุนทาง
การเมือง แต่การวินิจฉัยตัดสินยุบพรรคของไทยนั้นถูกมองว่ารุนแรงเกินไปสำหรับคนจำนวนไม่น้อยที่ออกมา
ประท้วง แต่โทษยุบพรรคจะเป็นยาแรงหรือไม่นั้นก็ขึ้นอยู่กับว่าเงื่อนไขและบริบททางการเมืองของแต่ละประเทศ
แต่ถ้ากฎหมายไทยมีช่องโหว่ทำให้ต้องตีความว่าพรรคการเมืองสามารถกู้เงินหัวหน้าพรรคได้เป็นจำนวนไม่จำกัด ก็
ต้องมีการแก้ไขอุดช่องโหว่เหมือนในกรณีพรรคแรงงานกู้เงินปัจเจกบุคคลข้างต้น
ผู้วิจัยเห็นว่า กรณีการกู้ยืมเงินหัวหน้าพรรคของพรรคอนาคตใหม่ของไทยจะเป็นกรณีตัวอย่าง
สำหรับประเทศอื่นๆที่จะต้องนำไปศึกษาเพื่อหามาตรการป้องกันมิให้เกิดการกู้ยืมเงินที่จะนำไปสู่การรวมศูนย์
อำนาจภายในพรรค ขณะเดียวกัน ปฏิเสธไม่ได้ว่า เงินทุนเป็นปัจจัยสำคัญอย่างยิ่งสำหรับการรณรงค์ทางการเมือง
ของพรรคการเมือง คำถามคือ ทำอย่างไรถึงจะให้พรรคการเมืองหรือนักการเมืองที่ยากจนหรือแม้ว่าจะไม่จน แต่ก็
ไม่ได้มีฐานะดีมากพอที่จะอาสาเข้าไป “ทำงานการเมือง” โดยไม่กระทบต่อการทำมาหาเลี้ยงชีพของตนและ
ครอบครัว และสามารถมีสิทธิ์มีเสียงในการรณรงค์ต่อสู้ทางการเมืองได้ หากไม่ให้พรรคการเมืองกู้เงิน ? แน่นอนว่า
คำตอบคือ หนึ่ง รายได้จากค่าบำรุงพรรคจากสมาชิกพรรค ซึ่งมีความไม่แน่นอน เพราะจำนวนสมาชิกอาจจะผันแปร
ไม่แน่นอน อีกทั้งอาจไม่สามารถกำหนดค่าบำรุงพรรคได้สูงมากนัก เพราะจะเป็นอุปสรรคต่อการสมัครเป็นสมาชิก
พรรค ขณะเดียวกัน พรรคการเมืองใหม่อาจจะยังไม่มีสมาชิกพรรคมากเท่ากับพรรคการเมืองที่ดำรงอยู่มาก่อน
สอง รายได้จากการยินยอมให้หักจากการเสียภาษีเงินได้ของบุคคล ที่แม้จะเป็นหรือไม่เป็นสมาชิกพรรค ซึ่ง
ก็ไม่มีความแน่นอนอีกเช่นกัน
สาม การระดมทุนผ่านการบริจาค ซึ่งสามารถได้เงินเป็นจำนวนมากกว่าค่าบำรุงพรรคจากสมาชิก แต่
กฎหมายก็กำหนดเพดานของการรับบริจาคจากผู้บริจาคแต่ละราย เพื่อป้องกันมิให้เกิดการทุจริต ผลประโยชน์ทับ
ซ้อน และการครอบงำพรรคจากผู้บริจาครายใดรายหนึ่ง ไม่ว่าผู้บริจาคนั้นจะเป็นคนในหรือนอกพรรค และ
เช่นเดียวกันกับข้อหนึ่ง พรรคการเมืองใหม่ที่ไม่มีนักการเมืองหน้าเก่าที่มีฐานทางการเมืองอยู่แล้ว และอาจจะยังไม่
สามารถเป็นที่สนใจและเชื่อถือมากพอที่จะมีผู้บริจาคสนับสนุน
สี่ การกู้ยืมเงิน ซึ่งตามกฎหมาย พรรคการเมืองในหลายประเทศ อาทิ สหรัฐอเมริกา สหราชอาณาจักร
และสวีเดน อนุญาตให้พรรคการเมืองสามารถกู้ยืมเงินได้ โดยกำหนดเงื่อนไขไว้แตกต่างกันไปในกฎหมาย อีกทั้งแต่
ละประเทศยังมี “บรรทัดฐาน” ทางจารีตประเพณีการปกครองที่แตกต่างกันไปด้วย ซึ่งจนบัดนี้ ยังไม่มีพรรค
การเมืองประเทศใดกู้ยืมเงินหัวหน้าพรรคของตนเอง
ห้า เงินอุดหนุนที่พรรคการเมืองได้จากรัฐ ซึ่งแต่ละประเทศ จะมีอัตราการสนับสนุนที่แตกต่างกันไปตาม
เงื่อนไขบริบทของวิวัฒนาการทางการเมือง เช่น อุดหนุนเป็นจำนวนมากถึงร้อยละ 90 ของค่าใช้จ่ายทางการเมือง
ของพรรค ก็จะทำให้พรรคการเมืองไม่มีปัญหาที่จะต้องไปพึ่งพิงแหล่งทุนเอกชนที่อาจนำไปสู่การขาดความเป็นอิสระ
86
