Page 76 - kpiebook63011
P. 76
76 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมืองและพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดเชียงใหม่
คือ เอกสารคู่มือการเลือกตั้งที่ส่งไปตามบ้านต่าง ๆ จากเดิมมีเพียงจดหมายแจ้งผู้มีสิทธิเลือกตั้งในบ้าน
แต่เอกสารนี้ส่งไปตามบ้านสามารถเห็นหน้า ชื่อ โลโก้ พื้นฐานคร่าว ๆ ของผู้สมัคร ที่จะไปเกี่ยวข้องกับบัตรเลือกตั้ง
ที่สร้างความสับสนในการลงคะแนนเสียงเลือกตั้งเช่นกัน
ในอีกด้านหนึ่งการใช้สื่อออนไลน์ของพรรคการเมืองและนักการเมืองที่ทำาได้รวดเร็วและเข้าถึง
ผู้ลงคะแนนเสียงเลือกตั้งมากกว่า ทำาให้เกิดภาระงานอีกประการที่ต้องมีการปรับตัวและการทำางานของ กกต.
มากขึ้นคือ การตรวจสอบข้อมูลออนไลน์ คือ การติดตามการโพสต์หรือข้อความและการใช้สื่อออนไลน์ของ
พรรคการเมืองและผู้สมัครรับเลือกตั้งที่ไม่เป็นไปตามกฎหมายซึ่งเป็นการยากและต้องใช้เวลามากในการเฝ้า
ติดตาม ด้วยจำานวนบุคลากรที่มีอยู่อย่างจำากัด ในขณะเดียวกัน กกต. ต้องการแรงสนับสนุนจากประชาชน
ในการร่วมตรวจสอบพรรคการเมืองและนักการเมือง แต่ในทางปฏิบัติการทำาหน้าที่ของ กกต. กลับสุ่มเสี่ยง
ต่อการปะทะขัดแย้งกับประชาชน เพราะประชาชนมีความนิยมและสนับสนุนพรรคการเมืองและนักการเมือง
ที่ตนชื่นชอบ จนทำาให้การดำาเนินการในการควบคุมกำากับต่าง ๆ เป็นไปได้ยาก
ตามรัฐธรรมนูญปี 2560 กำาหนดให้อำานาจ กกต. แจก “ใบ” ให้แก่ผู้สมัคร ส.ส. ได้อย่างน้อย 4 ใบ
ได้แก่ ใบเหลือง ใบส้ม ใบแดง และใบดำา ซึ่งต่างจากรัฐธรรมนูญปี 2550 ที่กำาหนดให้แจกได้แค่ ใบเหลืองกับ
ใบแดง สำาหรับความหมายของทั้ง 4 ใบดังกล่าว คือ ใบเหลือง คือ สั่งให้มีการจัดเลือกตั้งขึ้นใหม่แต่ยังไม่พบ
ชัดเจนว่าผู้สมัคร ส.ส. ขาดคุณสมบัติหรือทุจริต ใบส้ม คือ พบว่า มีผู้สมัคร ส.ส.คนใดขาดคุณสมบัติในการ
ลงสมัครเลือกตั้ง จึงสั่งให้มีการจัดการเลือกตั้งขึ้นใหม่และเพิกถอนสิทธิผู้สมัครคนดังกล่าว 1 ปี ใบแดง คือ พบว่า
มีผู้สมัคร ส.ส.คนใดทุจริตในการเลือกตั้ง และยื่นฟ้องต่อศาลฎีกาแผนกคดีเลือกตั้งให้เพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 10 ปี
และจัดการเลือกตั้งขึ้นใหม่ โดยให้ผู้สมัคร ส.ส.คนดังกล่าวรับผิดชอบค่าใช้จ่ายในการจัดการเลือกตั้งด้วย สุดท้าย
คือ ใบด�า คือ ผลกระทบต่อเนื่องมาจาก ใบแดง กล่าวคือ รัฐธรรมนูญบัญญัติว่า หากผู้ใดถูกศาลฎีกาเพิกถอน
สิทธิเลือกตั้ง ทำาให้ผู้นั้นจะไม่มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้งเป็น ส.ส. และ ส.ว. หรือดำารงตำาแหน่งใดในทางการเมือง
ได้อีก นั่นคือ แม้จะผ่านระยะเวลาเพิกถอนสิทธิเลือกตั้ง 10 ปี แล้ว ผู้นั้นย่อมสามารถใช้สิทธิเลือกตั้งได้ แต่จะ
ไม่สามารถสมัครหรือเข้าดำารงตำาแหน่งทางการเมืองได้อีกตลอดชีวิต ดังนั้น การได้ใบแดงก็คือการได้ใบดำาไป
โดยปริยาย (สถาบันพระปกเกล้า, 2562)
จังหวัดเชียงใหม่ซึ่งเป็นจังหวัดแรกและจังหวัดเดียวที่จัดให้มีการเลือกตั้งใหม่ก่อนมีการเปิดประชุม
รัฐสภา เจ้าหน้าที่ของ กกต. มองว่าเป็นการจัดการเลือกตั้งที่กดดันมากที่สุด เพราะเป็นที่จับตามองของสาธารณชน
ทั้งประเทศ แต่มีปัญหาน้อยที่สุดเพราะมีอำาเภอเพียงแค่ 4 อำาเภอในเขตเลือกตั้งนี้ คือ การเลือกตั้งใหม่ในวันที่
26 พฤษภาคม 2562 ของเขตเลือกตั้งที่ 8 มักถูกเรียกว่า “เลือกตั้งซ่อม” แต่ผู้อำานวยการสำานักงาน กกต. เชียงใหม่
โต้แย้งว่า ประชาชนยังไม่ค่อยเข้าใจว่าการเลือกตั้งวันที่ 26 พฤษภาคม 2562 ต้องเรียกว่า “การเลือกตั้งใหม่”
เพราะ ส.ส.คนที่ได้รับการเลือกตั้งไปไม่ได้ลาออกหรือเสียชีวิต แต่เป็นเพราะพบว่ามีความผิดเลยต้องจัดเลือกตั้ง
ใหม่ (จากการสัมภาษณ์ผู้อำานวยการสำานักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง จังหวัดเชียงใหม่ 19 กันยายน 2562)
ซึ่งประเด็นนี้เกิดความสับสนของประชาชนและประชาชนในพื้นที่ไม่เข้าใจว่าทำาไม ส.ส.คนเดิมไม่ได้ลงแข่ง
เพราะพวกเขาไม่เข้าใจเรื่อง “ใบ” หรือกรณีในเขตเลือกตั้งที่ 8 ที่ได้ “ใบส้ม” ไป
