Page 59 - b29256_Fulltext
P. 59
3.3 นโยบายการป้องกันและปราบปรามพยาธิปากขอและมาลาเรีย ผ่านทางสภากาชาดสยาม
3.3.1 การปราบพยาธิปากขอจากความช่วยเหลือผ่านสภากาชาด
ในปี 2461 งานด้านการควบคุมพยาธิ์ปากขอและมาลาเรียได้รับความสนใจจากรัฐบาลสยาม แต่เป็นการให้
ความร่วมมือเป็นเครือข่ายกับองค์การระหว่างประเทศที่เรียกขณะนั้นว่า “กรรมการสุขาภิบาลระหว่างชาติ”มากกว่าจะ
เป็นหน่วยงานตามปกติของหน่วยราชการรัฐบาลสยามเอง นั่นก็คือการจัดตั้ง “กองสุขาภิบาลกำจัดโรคพยาธิ์ปากขอ
และไข้มะลาเรีย” ขึ้นในสังกัดของสภากาชาดสยามหลังการตั้งโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ เพื่อวัตถุประสงค์ใน “การ
ป้องกันมิให้บังเกิดโรคขึ้นได้นั้น เปนสิ่งสำคัญอันหนึ่งเหมือนกัน ถ้าไม่คิดจัดการเตรียมตัวไว้ให้พร้อมมูลก่อนเมื่อถึงเวลา
ฉุกเฉินขึ้น ก็จะไม่ทันท่วงที...การกำจัดโรคพยาธิ์ปากขอ ไข้มะลาเรีย และอื่นๆ อีกอเนกประการ อันกระทำให้พลเมือง
อ่อนกำลังเปนสาเหตุให้เกิดโรคอื่นจนถึงเปนอันตรายแก่ชีวิตร์ได้นั้นก็เป็นสิ่งสำคัญเหมือนกัน” โดยเริ่มตั้งกองนี้ขึ้นใน
135
มณฑลพายัพที่เมืองเชียงใหม่ “อันเป็นทำเลมีโรคพยาธิ์ปากขอและไข้มะลาเรียชุกชุมนั้นก่อน” ซึ่งถือว่ารัฐบาลสยาม
ได้ตระหนักถึงการแพทย์เชิงการป้องกันโรคแล้วในช่วงทศวรรษ 2460 และเริ่มตั้งหน่วยงานขึ้นมาจัดการกับพยาธิ
ปากขอและโรค “ไข้มะลาเรีย” อันเป็นปัญหาที่คุกคามต่อการมีสุขภาพดีของประชาชนชาวสยามที่สำคัญในเวลานั้น
3.3.2 มาลาเรียโรคเก่าแก่ของสยามกับความช่วยเหลือนานาชาติในการควบคุมกำจัด
ใน พ.ศ. 2469 สยามได้รับเชิญจากรัฐบาลของอิตาลีให้เข้าร่วมจัดตั้งสำนักงานระหว่างประเทศว่าด้วยเรื่อง
มาลาเรีย ที่จัดขึ้นที่กรุงโรมเพียงแต่ว่าพระเจ้าอยู่หัวรัชกาล 7 ทรงไม่เห็นด้วยกับการเข้าร่วมดังนี้
ตามลายพระหัตถ์ที่ 37/11264 ลงวันที่ 17 เดือนก่อนว่ารัฐบาลอิตาเลียนเชิญรัฐบาลสยามให้เข้าร่วมมือในการ
จัดตั้งงานระวางประเทศว่าด้วยเรื่องไข้มาลาเรีย (International Malariaologic Institute) ขึ้นที่กรุงโรง ซึ่ง
ทรงพระดำริห์ว่า เป็นการสมควรอย่างยิ่งที่รัฐบาลสยามจะเข้าร่วมมือด้วย และถ้าชอบด้วยพระราชดำริห์ ขอ
พระบรมราชานุญาติปฏิบัติการต่อไปนั้น ข้าพระพุทธเจ้าได้นำความกราบบังคมทูลพระกรุณาทราบฝ่าลอองธุลี
พระบาทแล้ว โปรดเกล้าฯ ว่ายังไม่ทรงทราบความชัดเจนเลยว่า Institute นี้จะทำงานอะไร อย่างไร จะต้อง
เสียเงินเท่าไร ทรงพระราชดำริห์ว่า ถ้าจะเข้าร่วมมือในเวลานี้ดูเป็นการหลับตาเข้าไป จะเป็นประโยชน์คุ้มกับ
เงินที่จะเสียหรือไม่ ยังทรงสงสัยอยู่ ถ้าเสียเงินสำหรับปราบไข้มาลาเรียก็เสียกันในเมืองไทยไม่ดีกว่าเอาไปส่งให้
Institute อันใดอันหนึ่งในยุโรปหรือ? Institute อาจปราบยุงได้แต่ในยุโรปเท่านั้นก็เป็นได้ ฝ่ายเราจะเสียเงิน
135 “แจ้งความของสภากาชาดสยาม เรื่องตั้งกองสุขาภิบาลกำจัดโรคพยาธิ์ปากขอและไข้มะลาเรีย,” ราชกิจจานุเบกษาเล่ม
36, (14 มีนาคม 2462): 4006-4008.
58
