Page 74 - 22665_Fulltext

57

ไม่ใช่คนตัดสินชี้ขาดเป็นเพียงผู้อ านวยการประชุม 2) การเน้นความเป็นกลางและไม่ล าเอียง 3) การ
ยอมรับในตัวคนกลางซึ่งมีความส าคัญมากในการด าเนินการกระบวนการจัดการความขัดแย้งอย่าง

ต่อเนื่อง

ขั้นตอนในการไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง สามารถแบ่งได้เป็นหลายขั้นตอนขึ้นอยู่กับว่าจะใช้
ตามขั้นตอนของนักคิดคนใดหรือส านักคิดใด ขั้นตอนในการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท ดังที่ Moore (2014)

ได้น าเสนอขั้นตอนไว้ถึง 12 ขั้นตอน สามารถจัดกลุ่มได้เป็น 1.ก่อนการไกล่เกลี่ย 2.การด าเนินการ

ไกล่เกลี่ย และ 3.การติดตามผลภายหลังการไกล่เกลี่ย ในส่วนของการบันทึกข้อตกลงนั้น งานของ
Ibrahim Abdi and Mason (2019) ได้อธิบายถึงบันทึกข้อตกลงว่าเป็นแนวทางระยะสั้น แต่ต้อง

พัฒนาต่อไปในระยะกลางและระยะยาว เพื่อพัฒนาเป็นนโยบายต่อไป และยังสอดคล้องกับงานของ
Forester (2009) ได้อธิบายถึงความเชื่อมโยงระหว่างการเจรจาที่มีประสิทธิภาพ (คู่กรณีพึงพอใจ)

(Effective negotiation) กับการส่งเสียงหรือการมีส่วนร่วม (Low Voice/Participation) เป็นการ
จัดการกับความแตกต่างด้วยการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทและผู้น าแบบอ านวยความสะดวก ซึ่งเป็นการบูร

ณาการทั้งการส่งเสียงของประชาชน และข้อตกลงที่เกิดความพึงพอใจ ผ่านการไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง

และการประชาคมในความขัดแย้งต่าง ๆ
ปัจจัยที่น าไปสู่ความส าเร็จในการไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง กล่าวในภาพรวม ประกอบด้วย

1)คนกลาง 2) คู่กรณี 3) ความสัมพันธ์และความไว้วางใจ 4) บริบทสภาพแวดล้อมและ 5) ทรัพยากร

ที่เพียงพอ และยังคงมีปัจจัยย่อย อีกเป็นจ านวนมาก เช่น 1.การเลือกเวลาที่เหมาะสมที่สุด ถึงเส้น
ตายที่ต้องตัดสินใจว่าจะตกลงหรือด าเนินคดีต่อไป 2.การยอมรับกระบวนการทางกฎหมาย 3. การ

เลือกผู้ไกล่เกลี่ยที่ได้รับความไว้วางใจจากคู่กรณี 4.การเตรียมตัวของคู่ความ 5.อ านาจในการท า
ข้อตกลงของคู่เจรจา 6.การท าข้อตกลงที่ชัดเจน

ส าหรับ อุปสรรคของการไกล่เกลี่ยหรือปัจจัยที่อาจท าให้การไกล่เกลี่ยไม่ประสบ
ความส าเร็จ มีหลายประการ เช่น มีคนที่ไม่ได้เข้าร่วมกระบวนการ เหมือนถูกกีดกันออกไป คู่เจรจา

ไม่ต้องการเจรจาจริง ๆ เมื่อฝ่ายหนึ่งต้องการแค่ “Recognition” การปฏิบัติตามข้อตกลงจะมีความ

ยุ่งยาก ระยะเวลาที่ต้องคงกองก าลังไว้ของฝ่ายที่สาม เพื่อไม่ให้เกิดการใช้กองก าลังต่อสู้กัน สไตล์การ
ไกล่เกลี่ยแบบใช้อ านาจน้อย ๆ ไม่ใช่แบบอ านาจเหนือกว่า

การไกล่เกลี่ยในชุมชนจึงมีทั้งความเป็นทางการและไม่เป็นทางการ ที่ใช้ความเป็นผู้น าตาม

ธรรมชาติกับการอาศัยฐานอ านาจตามกฎหมายรองรับ การไกล่เกลี่ยในชุมชนที่เน้นความเป็นผู้น า
ตามธรรมชาติ ไม่เน้นกฎหมาย แต่เน้นจารีตประเพณีแบบดั้งเดิมจะมีบทบาทหรือด ารงอยู่มากหรือ

น้อยขึ้นอยู่กับการพัฒนาของสังคมและกระแสโลกาภิวัตน์ที่เข้าไปกระทบแต่ละชุมชน การไกล่เกลี่ยใน
ชุมชนภาคอีสานและภาคใต้ ยังคงมีร่องรอยของการเคารพในภูมิปัญญาท้องถิ่น ในแนวทางวัฒนธรรม

ชุมชน ที่เคารพในระบบอาวุโส ความเป็นเครือญาติ ความสัมพันธ์แบบแนวราบที่ใช้สายสัมพันธ์ทาง