Page 47 - kpi20973
P. 47
46
ที่สุด ปล่อยให้พลเมืองผู้มีสิทธิเลือกตั งตัดสินใจเองว่าใครควรด้ารงต้าแหน่งทางการเมือง และปล่อยให้ผู้บริโภค
ตัดสินใจเองว่าใครควรมีอ้านาจก้าหนดกิจกรรมการผลิต
Robert Nozick (อ้างถึงใน Koven, 2015 : 36) นักปรัชญาสายลิเบอทาเรียนผู้โด่งดัง มองว่าสังคม
ในอุดมคติ คือ สังคมที่มนุษย์ทุกคนมีเสรีภาพสมบูรณ์ ไม่มีใครถูกใครบังคับไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม ในเมื่อ
รัฐกระจายความมั่งคั่งด้วยการบังคับ โดยเฉพาะการจัดเก็บภาษี โดยทั่วไปเขาจึงไม่เห็นด้วยกับมาตรการ
ลดความเหลื่อมล ้าท้านองนี แต่อย่างไรก็ตามถ้าความเหลื่อมล ้าทางเศรษฐกิจบางด้านในสังคมสมัยใหม่เกิดจาก
การใช้ก้าลังบังคับในอดีต เช่น เจ้าขุนมูลนายในอดีตใช้ก้าลังทหารริบเอาที่ดินทั งหมดมาเป็นของตน โนซิค
ก็เห็นว่าการกระจายความมั่งคั่งกลับคืนด้วยอ้านาจรัฐ เช่น ออกกฎหมายเพื่อกระจายที่ดินกลับไปอยู่ในมือ
ลูกหลานของผู้ที่เคยถูกริบที่ดินท้ากินในอดีตก็เป็นสิ่งที่ยุติธรรมและมีความชอบธรรม แต่เฉพาะในกรณีแบบนี
เท่านั น
John Rawls (อ้างถึงใน Koven, 2015 : 4-5) นักปรัชญาการเมืองผู้ทรงอิทธิพลที่สุดหลังสงครามโลก
ครั งที่สอง ไม่เห็นด้วยกับแนวคิดของโนซิค และของสายลิเบอทาเรียนโดยรวม ซึ่งเชิดชูเสรีภาพของปัจเจก
มากกว่าความยุติธรรมในสังคมมาก รอลส์น้าเสนอในหนังสือเรื่อง A Theory of Justice (ทฤษฎีความ
ยุติธรรม) ว่า คนทุกคนควร “แบกรับโชคชะตาร่วมกัน” ด้วยการช่วยเหลือคนที่ยากจนที่สุดและเสียเปรียบ
ที่สุดในสังคมเพราะทุกคนน่าจะเห็นพ้องต้องกันได้ว่า ถ้าบังเอิญตัวเองเกิดมาเป็นคนจนก็จะเดือดร้อนมากและ
อยากให้รัฐยื่นมือช่วย อย่างไรก็ตาม การที่รอลส์เห็นด้วยกับการช่วยเหลือคนที่จนที่สุด ไม่ได้แปลว่าเขาคิดว่า
ความเหลื่อมล ้าระหว่างคนจนกับคนรวยเป็น “ปัญหา” ที่จ้าเป็นจะต้องได้รับการแก้ไข อันที่จริงรอลส์กล่าวว่า
ภาวะความเหลื่อมล ้าด้านความมั่งคั่งอาจ “ชอบธรรม” ก็ได้ ถ้าหากมันเป็นภาวะที่ปรับปรุงสังคมโดยรวม
รวมถึงชีวิตความเป็นอยู่ของคนที่จนที่สุดในสังคมด้วย รอลส์ไม่เคยแจกแจงว่าทฤษฎีความยุติธรรมของเขา
แปลว่าสังคมควรจัดการกับความเหลื่อมล ้าหรือไม่อย่างไร นักคิดบางคนตีความว่าข้อเสนอดังกล่าวของรอลส์
สนับสนุนระบบทุนนิยมเสรี เนื่องจากตามทฤษฎีแม้แต่สมาชิกที่จนที่สุดในสังคมก็ยังได้รับประโยชน์จาก
นวัตกรรมและความเจริญที่เกิดในระบบ แต่นักคิดคนอื่นเชื่อว่ามีเพียง “รัฐสวัสดิการ” ที่เข้มแข็งเท่านั นที่จะท้า
ให้อุดมคติของรอลส์เป็นจริง
ความยุติธรรมทางสังคม (Social Justice) นักคิดจ้านวนไม่น้อยมองว่าโครงสร้างสังคมทุกสังคม
ล้วนเป็นผลผลิตของความไม่เท่าเทียมและความอยุติธรรมในอดีตที่สะสมทับถมกันมานานหลายชั่วอายุคน
นักเศรษฐศาสตร์ แพทริค ไดมอนด์ (Patrick Diamond) และนักสังคมวิทยา แอนโธนี กิดเดนส์ (Anthony
Giddens) มองว่าสังคมแบบ “คุณธรรมนิยมสมบูรณ์” (Pure Meritocracy หมายถึง สังคมที่สมาชิกทุกคน
เลื่อนฐานะได้ด้วยความสามารถของตนเองล้วนๆ ไม่ใช่ด้วยอภิสิทธิ์หรือเส้นสายใดๆ ที่ปราศจากการกระจาย