Page 14 - kpi20896

13

บทที่ 1

บทน้า

1.1 ที่มาและความส้าคัญ

ความเจริญเติบโตทางด้านเศรษฐกิจนับเป็นเป้าหมายส้าคัญในการพัฒนาประเทศของรัฐบาลทั่วโลก

ซึ่งปัจจัยส้าคัญที่ก่อให้เกิดการพัฒนาทางเศรษฐกิจ ดังเช่นรายได้ต่อหัวที่เพิ่มขึ้น การสะสมทุน และก้าลัง

แรงงาน จึงเป็นตัวชี้วัดส้าคัญที่รัฐบาลพยายามผลักดันแนวทางนโยบายให้เกิดขึ้น อย่างไรก็ดีในการพัฒนา

เศรษฐกิจของประเทศนั้นจ้าเป็นต้องมีระดับการพัฒนาที่สมดุล ซึ่งประเด็นความมีเสถียรภาพในการพัฒนา

เป็นตัวชี้วัดส้าคัญที่ทั่วโลกยอมรับว่าก่อให้เกิดการพัฒนาอย่างรอบด้านเพื่อยกระดับชีวิตความเป็นอยู่

เนื่องจากอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจแค่เพียงอย่างเดียว ไม่สามารถสะท้อนความอยู่ดีกินดีของพลเมือง

ออกมาได้ ดังนั้นการพัฒนาที่ไม่ได้ค้านึงถึงความเหลื่อมล้้าทางรายได้ของประชาชน จึงมักได้รับการกล่าวถึง

ในฐานะแนวทางการด้าเนินงานของรัฐที่ไม่ได้ค้านึงถึงพลเมืองของตนอย่างแท้จริง การศึกษาเพื่อหาปัจจัยที่มี

ผลต่อการกระจายรายได้จึงมีความส้าคัญเพื่อช่วยให้เกิดแนวนโยบายที่สมดุลทั้งการพัฒนาเศรษฐกิจและความ

เท่าเทียมกันในโอกาสของพลเมือง

ปรากฏการณ์ส้าคัญที่พบเห็นได้ในประเทศก้าลังพัฒนาทั่วโลกที่เป็นข้อบ่งชี้ถึงปัญหาที่เกิดจาก

รายจ่ายสาธารณะ คือปัญหาความเหลื่อมล้้าในการกระจายผลประโยชน์ ซึ่งรายจ่ายสาธารณะด้านสังคม

มักพบว่าเกิดปัญหาในการกระจายผลประโยชน์ไปยังกลุ่มต่างๆ ในสังคมอย่างไม่เท่าเทียมหรือผิดเป้าหมาย

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มประเทศรายได้ปานกลางที่มีสัดส่วนความเหลื่อมล้้าสูงกว่ากลุ่มอื่นๆ (Lustig, 2015)

ดังนั้นการวิเคราะห์ผลประโยชน์จากรายจ่ายสาธารณะจึงมีความส้าคัญ ทั้งนี้ความเหลื่อมล้้าและการกระจาย

รายได้ที่ไม่เป็นธรรมในสังคม มีหลายปัจจัยที่เป็นสาเหตุ เช่น ปัจจัยทางเศรษฐกิจ (Berg, Ostry, and

Zettelmeyer, 2012; Easterly 2002; Bruno, Ravallion and Squire, 1996; Alesina and Rodrik, 1994)

ความสามารถในการเข้าถึงทรัพยากรที่แตกต่างกัน (Eriksson, 1997; Boix, 2001; Dabla Norris, et. al,

2015; Easterly, 2007) ปัจจัยทางสังคม เพศ อายุ ระดับการศึกษา และฐานะทางสังคมที่แตกต่างกันท้าให้

บุคคลแต่ละคนมีโอกาสทางสังคมที่แตกต่างกัน (Schultz, 1994; Temple, 2000; Stijns, 2001; Boix, 2001)

รวมถึงปัจจัยภายนอกที่ส้าคัญ เช่น โลกาภิวัตน์ (Cameron, 1978; Stewart, 1999) ปัจจัยที่แตกต่างกัน

เหล่านี้เป็นสิ่งที่ท้าให้เกิดความแตกต่างของกลุ่มประชาชน ซึ่งส่งผลต่อขีดความสามารถในการด้าเนินชีวิตของ

ประชากร น้าไปสู่การกระจายรายได้ที่แตกต่างกันจนท้าให้เกิดความเหลื่อมล้้าและไม่เป็นธรรมในท้ายที่สุด

ทั้งนี้ประเด็นที่ส้าคัญที่สุดที่นักวิชาการที่มุ่งศึกษาผลกระทบจากความเหลื่อมล้้าต่างมีความเห็นร่วมกัน คือ