Page 142 - kpi20858
P. 142
99
หนีออกสู่ปากอ่าว ภาพความฝัน ภาพขบวนช้างเข้าสู่ก าแพงเมืองที่ทลายประตูออกมา
รวมทั้งภาพชนช้าง อันเป็นภาพใหญ่บนผนังด้านหน้าให้อารมณ์ความรู้สึกดีเยี่ยม เป็น
สิ่งอันควรสรรเสริญและน่านับถือความสามารถของท่านยิ่งนัก
๖. การเขียนภาพโดยมีสิ่งเบื้องหน้า ดังรูปเรือพระที่นั่งของสมเด็จพระนเรศวรมหาราชกับ
เรือของสมเด็จพระเอกาทศรถเบื้องหน้า (foreground) ท่านจิตรกรได้ระบายสีกลุ่มเรือ
สองล าขวางตรงและเฉียงด้วยสีมีน ้าหนักแก่ เป็นกลุ่มก้อนแล้วเขียนรูปเรือของพระยา
จีนจันตุชักใบส าเภาออกน่านน ้าไป ท่านได้เขียนท้องฟ้าสีครามใสจรดกับน ้าทะเลสี
เขียวอย่างเชี่ยวชาญราวกับนักเขียนซีสเคป (Seascape) ชั้นเยี่ยม ด้วยท่านเขียน
ท้องฟ้าทะเลผสานกันให้นิ่ง ควบคุมบรรยากาศทั้งหมด ให้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกันใน
โครงสร้างของสีเขียวที่ครอบง าทั้งหมด (tonality of green) จัดว่าเป็นภาพเขียนสีที่ยิ่ง
ใหญ่มาก และดีเลิศ แม้ว่าจะมีส่วนด้อยอยู่บ้างในภาพคน แต่เพราะความส าเร็จในด้าน
ค่าของน ้าหนัก (value of chiaroscuro) จึงเป็นความส าเร็จที่ควรปรบมือให้เป็นพิเศษ
๗. ท่านพระยาอนุศาสนจิตรกรอาจจะมีข้อได้เปรียบอยู่บ้าง ด้วยท่านเป็นนายช่างถ่ายภาพ
หลวง อ านวยการอยู่ที่ร้านฉายานรสิงห์ (เคยตั้งอยู่ตรงข้ามศาลาเฉลิมกรุง) มีความ
เชี่ยวชาญในด้านถ่ายภาพขาวด า จนเป็นที่ยกย่องกันในสมัยนั้น ท่านจึงมีความช านาญ
ในด้านการจัดวางภาพ (composition) ซึ่งเป็นที่ทราบกันดีแล้วในวงการศิลปะว่าเป็น
หัวใจในการเขียนภาพ
๘. ภาพสมเด็จพระนเรศวรฯทรงพระแสงทวนแทงลักไวท ามูนายทหารพม่าตายนั้น ท่าเยื้อง
กรายของม้าสองตัวที่เข้าท าการสัประยุทธ์กัน มีลักษณะเป็นธรรมชาติและมีชีวิตชีวามาก
๙. ภาพสมเด็จพระนเรศวรฯ ทรงหลั่งทักษิโณทกประกาศอิสรภาพของไทยนั้นทรงใช้พระ
หัตถ์ขวาจับพระเต้าหลั่งลงมา เป็นการถูกต้องตามวิธีการของคนไทยโบราณ สมัยหลัง
นี้มีผู้กรวดน ้าใช้มือซ้ายแทนมือขวาบ้าง บางทีก็หลั่งด้วยมือขวาแล้วใช้นิ้วซ้ายรองเป็น
การผิดแบบแผนของโบราณ เพราะการหลั่งน ้าเป็นเรื่องมงคลจะต้องใช้มือขวาตรง
เท่านั้นท่านห้ามใช้มือซ้ายเกี่ยวข้อง
๑๐. ภาพตอนเรือพระที่นั่งออกทะเลลึก ไล่จับพระยาจีนจันตุที่วัดสุวรรณดารารามนี้เมื่อ
เทียบกับภาพที่เขียนใส่กรอบที่พระราชวังบางปะอินสมัยรัชกาลที่ ๕ แล้วแตกต่างกัน
มาก ภาพในกรอบนั้นเป็นรูปเรือส าเภาหันด้านข้าง มีเรือพายเป็นหมู่ไล่ตามส่วน
ภาพเขียนของพระยาอนุศาสน์ จิตรกร เป็นภาพเรือส าเภาของพระยาจีนจันตุ เห็นใน
ลักษณะตกท้องทะเลลึก เรือพระที่นั่งอยู่เบื้องหน้าการวางภาพมีท่วงที่ขึงขัง ทะมัด
ทะแมงและตื่นเต้นเร้าใจมาก ทั้งท่านเจ้าคุณยังเขียนให้เห็นเรือส าเภาระยะไกลจางๆ มี
