Page 133 - kpi20858

90

จากเอกสารข้างต้น หากพิจารณาถึงปีที่มีพระราชด าริให้มีการบูรณะ สร้างภาพจิตรกรรม
ซึ่งปรากฏในเอกสารจดหมายเหตุนั้นระบุปี พ.ศ.2472 และจดหมายของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์

เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพที่ส่งถึงพระยาอนุศาสน์ ในเรื่องกะที่จะเขียนพระราชประวัติ

สมเด็จพระนเรศวรที่วัดสุวรรณดารารามนั้น ระบุ ปี พ.ศ.2473 ตลอดจน เอกสารของ ม.ร.ว สมุน

ชาติ สวัสดิกุล ที่ระบุว่าเป็นการเขียนขึ้นใหม่เมื่อ พ.ศ.2474 ท าให้สันนิษฐานได้ว่า มีการก าหนด
วางแผนการสร้างจิตรกรรมราวปี พ.ศ.2472 และกราบทูลปรึกษาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรม

พระยาด ารงราชานุภาพ ในปี พ.ศ. 2473 และอาจสร้างเสร็จในปี พ.ศ.2474

ด้านการกราบทูลเพื่อปรึกษาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพนั้น
ในเบื้องต้นพระยาอนุศาสน์คงได้ส ารวจ และท าการจดร่างรายละเอียดเกี่ยวกับพื้นที่สร้างจิตรกรรม

ว่าประกอบด้วยฝาผนัง 20 ห้อง และได้ปรึกษาเรื่องจะเขียนภาพฉากตอนพระนเรศวรทรงกระท า

ยุทธหัตถี ซึ่งเป็นฉากตอนส าคัญไว้ที่ผนังตรงข้ามพระประธานในวิหาร และสมเด็จพระเจ้าบรม

วงศ์เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพทรงเห็นควรเช่นนั้น

ในจดหมายฉบับเดียวกันนี้ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพ ยัง

ทรงประทานค าแนะน าเกี่ยวกับวิธีการเขียนจิตรกรรมบนผนัง ความว่า “วิธีที่จะเขียนภาพนั้น ฉัน

ขอแนะน าว่าให้เขียนร่างลงกระดาษ เพลาอย่างหยาบๆ ตรวจกันดูเสียก่อน เมื่อชอบกันแล้วจึง

เขียนลงผนัง ถ้าเริ่มเขียนผนังทีเดียวพลาดพลั้งแก้ยาก ฝรั่งเขาก็ท ากันอย่างนั้น” ด้วยเหตุที่พระ
148
ยาอนุศาสน์ วางแผนการสร้างงานจิตรกรรมตามหลักวิธีการอย่างตะวันตก ตลอดจนเทคนิคสี

น ้ามัน ดังนั้น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาด ารงราชานุภาพจึงทรงแนะน าให้ร่างภาพ

ก่อน จากนั้นจึงร่างลงบนผนังเพื่อป้องกันความผิดพลาดที่จะเกิดขึ้น ดังนั้นพระยาอนุศาสน์จึง

ด าเนินการสร้างแบบ และปรุลายด้วยกรรมวิธีดั้งเดิม ดังที่ จีระ จิตรกร ได้กล่าวถึงว่า

อันนี้ผมก็ฟังมาจากพี่ชายเล่า เพราะพี่ชายบอกเขาไปช่วย คุณพ่อท่านก็ท าเป็นรูป

วาด sketch อะไรขึ้นมาใน scale เล็ก แล้วก็มาขยายใน scale ใหญ่... มีม้วนๆ ไว้ผมเห็น
เป็นกระดาษที่ขยายใหญ่... พี่ชายเล่าให้ฟังว่าแปะแล้วตบฝุ่นให้มันมีเค้า เขียนด้วยชอล์ก

หรืออะไรก็แล้วแต่ ก่อนที่จะลงสี... ผมไม่รู้ความยากล าบาก แต่ว่าได้ยินที่พี่ชายเล่าว่า ตอน

ที่วาดคุณพ่อก็ตกนั่งร้านมาทีสองทีนะ เพราะว่าต้องปีนขึ้นไป... ได้ยินว่ามีผู้ช่วยคนหนึ่ง ผม
149
ก็ไม่รู้ว่าใคร ไม่รู้วิธีการ แต่ผมเคยเห็นท่านตีตารางท าเป็น grid...

148 “กะเรื่องที่จะเขียนพระราชประวัติสมเด็จพระนเรศวร ที่วัดสุวรรณดาราราม,” เอกสารจดหมายเหตุลายลักษณ์, 7
กุมภาพันธ์ 2473, สมเด็จกรมฯ พระยาด ารงราชานุภาพ, เอกสารเลขที่ สบ 256/28, หอจดหมายเหตุแห่งชาติ.
149 สัมภาษณ์, จีระ จิตรกร, บุตรชายพระยาอนุศาสน์ จิตรกร, 11 กุมภาพันธ์ 2562.