Page 8 - kpi19909
P. 8
2
คํานํา
วาทกรรม “การพัฒนา” จากการดําเนินโครงการตามแนวนโยบายของรัฐ ส่วนใหญ่ถูกสร้าง
ขึ้นผ่านกลไกอุดมการณ์ร่วมกับกลไกกฎหมายและนโยบายของรัฐ เพื่อสร้าง “ความยินยอม” ให้
เกิดขึ้นในหมู่ประชาชนคนทั่วไป แต่อย่างไรก็ตาม ภายใต้กระแสวาทกรรมการพัฒนาดังกล่าวนั้น
ด้านหนึ่งได้สร้างภาพฝันถึงความทันสมัย และคุณภาพชีวิตที่ดีกว่าให้ตราตรึงใจความคิดและจิตใจ
ของประชาชน ในขณะที่อีกด้านหนึ่งก็ได้ปลุกเร้ากระแสของการต่อต้านขัดขืนและความไม่ยอม
จํานนของประชาชนผู้ได้รับผลกระทบจากการพัฒนาและก่อให้เกิด “ความขัดแย้ง” ในท้ายที่สุดด้วย
เช่นกัน
เมื่อเกิดความขัดแย้งภายใต้กระแสการพัฒนานนั้น วิธีการแก้ปัญหาแบบเก่าๆ ที่รัฐมักจะ
ใช้ “การประนีประนอมยอมความ” ผ่านวิธี “การจ่ายค่าชดเชย” หรือ การแก้ไขปัญหาด้วยกฎหมาย
ผ่านการฟ้องร้อง และเป็นคดีความดูเหมือนจะเป็นแนวทางการแก้ไขปัญหาที่ไม่เหมาะสมกับบริบท
ของสังคมไทยนัก หลายๆ พื้นที่ที่ใช้กลยุทธ์ในการแก้ไขปัญหาความขัดแย้งลักษณะดังกล่าวต้องตก
อยู่ในสภาวะของ “การกลัดประดุมเม็ดแรกผิด” ซึ่งทําให้เกิดการแก้ไขปัญหาที่ไม่เป็นระบบ ที่มุ่ง
แก้ปัญหาที่ปรากฎการณ์ ไม่ได้แก้ที่รากเหง้าของปัญหา และต้องคอยตามแก้ปัญหาที่เกิดขึ้น
ตามมาต่อไปเรื่อยๆ จนทําให้ประเด็นปัญหาลุกลามขยายตัว และยากที่จะประสานความสัมพันธ์
และทําให้คืนดีดังเดิมในระยะเวลาอันสั้น
โครงการสํารวจข้อมูลประเด็นความขัดแย้ง จากการดําเนินโครงการตามแนวนโยบายของ
รัฐ เขตภาคเหนือ (Conflict Mapping Phase 2) เป็นโครงการต่อเนื่อง ภายใต้แนวคิดของ “โครงการ
ฐานข้อมูลองค์ความรู้การจัดการความขัดแย้ง” โดยสํานักสันติวิธีและธรรมาภิบาล สถาบัน
พระปกเกล้า ที่เล็งเห็นความสําคัญในการรวบรวมองค์ความรู้การจัดการความขัดแย้งที่เกิดจากการ
ดําเนินโครงการตามแนวนโยบายของรัฐ เพื่อมุ่งจัดทําข้อมูลสาเหตุ คู่ขัดแย้ง ความสําคัญของ
ปัญหา และสถานะปัจจุบันของความขัดแย้งทั่วประเทศ ซึ่งเป็นการเปิดโอกาสให้ประชาชนผู้สนใจ
ในแต่ละภูมิภาคตระหนักถึงความสําคัญของความขัดแย้งที่เกิดขึ้นจากโครงการต่างๆ ตามแนวทาง
ของรัฐโดยจัดทําฐานข้อมูลในพื้นที่ของตนอย่างเป็นระบบ
ผู้วิจัยหวังว่า รายงานฉบับนี้จะเป็นคู่มือ หรือเข็มทิศขององค์ความรู้ความขัดแย้งที่ให้
ประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมอย่างเป็นรูปธรรมโดยนําไปใช้ประโยชน์ในเชิงข้อมูลได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ และเป็นรูปธรรมต่อไป
กมเลศ โพธิกนิษฐ
สารบัญ
พฤศจิกายน 2561
เรื่อง หน้า
สารบัญ