Page 15 - kpi19842
P. 15
“กระบวนการเป็นผู้น าแบบทางการและการมีส่วนร่วมทางการเมืองท้องถิ่นของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขา กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์
ชาวไทยภูเขา อ าเภอคลองลาน จังหวัดก าแพงเพชร” โดย โอกามา จ่าแกะ ผศ.ณัฏฐวุฒิ ทรัพย์อุปถัมภ์ ชลกานดาร์ นาคทิม
จากสภาพเบื้องต้นที่มีความเกี่ยวข้องกับลักษณะพหุวัฒนธรรมในสังคมไทยเช่นนี้เอง จึงต้องการ
จะท าความเข้าใจกับความหมายและความซับซ้อนของพหุวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นในบริบทของการเปลี่ยนผ่าน
ทางสังคมและวัฒนธรรมในปัจจุบันในประเด็นส าคัญต่างๆ คือ 1) ความเข้าใจในพหุวัฒนธรรมในบริบท
ทางประวัติศาสตร์ของปรากฏการณ์ทางสังคมวัฒนธรรมและการต่อสู้ทางการเมือง 2) ความเข้าใจใน
พหุวัฒนธรรมในฐานะที่เป็นมุมมองเกี่ยวกับอัตลักษณ์และชาติพันธุ์ 3) ความเข้าใจในพหุวัฒนธรรมใน
ฐานะที่เป็นปฏิบัติการของการปรับความสัมพันธ์เชิงอ านาจระหว่างกลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมแตกต่างกัน
เพื่อสร้างสังคมที่ยอมรับพหุวัฒนธรรมมากขึ้น 4) ความเข้าใจพหุวัฒนธรรมในฐานะที่เป็นทฤษฎีการเมือง
และนโยบายเกี่ยวกับความเป็นพลเมือง (ส านักส่งเสริมและสนับสนุนวิชาการ 10 จังหวัดเชียงใหม่,
2546: 5-6)
จังหวัดก าแพงเพชรเป็นจังหวัดหนึ่งของประเทศไทยที่อยู่บริเวณภาคเหนือตอนล่างและมี
อาณาเขตที่ติดต่อกับภาคกลาง ในอดีตเมื่อ พ.ศ.2521-2524 ได้มีการอพยพของชาวไทยภูเขาเข้ามาใน
พื้นที่ของจังหวัด คือที่บริเวณอ าเภอคลองลาน และใน พ.ศ.2525 ทางรัฐบาลไทยได้ออกพระราชกฤษฎีกา
ก าหนดให้พื้นที่ป่าคลองลานเป็นอุทยานแห่งชาติและพื้นที่ป่าอุทยานแห่งชาติแม่วงก์ ในอีกสองปีต่อมา คือ
พ.ศ.2527-2529 คณะกรรมการกองอ านวยการรักษาความมั่นคงภายในจังหวัดก าแพงเพชร ได้มีค าสั่ง
ด าเนินการอพยพชาวเขาไปยังพื้นที่ที่จัดสรรใหม่ในบริเวณอ าเภอคลองลานและอ าเภอใกล้เคียง กระทั่ง
ต่อมาใน พ.ศ.2537 จึงได้มีการจัดตั้งโครงการบ้านเล็กในป่าใหญ่ขึ้นด้วยพัฒนาการของกระบวนการใช้
กฎหมายเพื่อเปลี่ยนพื้นที่การด ารงวิถีชีวิตดังกล่าว จึงท าให้กลุ่มคนชาวเขามีความพยายามที่จะปรับตัว
ในด้านพฤติกรรมเพื่อให้เข้ากับสังคมไทย แต่ทว่าผลกระทบจากการพัฒนาของภาครัฐที่ท าให้ก่อเกิดปัญหา
กับกลุ่มชาวเขาในจังหวัดก าแพงเพชร คือการพัฒนาที่ไม่สอดคล้องกับวิถีชีวิตชาวเขา เนื่องจากโครงการ
พัฒนาเน้นฟื้นฟูสภาพป่า ให้เป็นแหล่งต้นน้ าล าธารที่มีความสมบูรณ์ดังเดิม ให้ราษฎรที่ขาดแคลนที่ดิน
ท ากินได้มีที่ดินเป็นหลักแหล่ง ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตแบบดั้งเดิมของชาวเขาขาดหายไป จึงท าให้ชาวเขา
เผ่าต่างๆ ที่อาศัยอยู่ในบริเวณอ าเภอคลองลานและบริเวณใกล้เคียงต้องอพยพเข้าไปท างานในเขตเมือง
มากขึ้น เช่น ขายดอกไม้และพวงมาลัย ประกอบอาชีพรับจ้าง ส่วนชาวเขาที่เป็นเยาวชนคนรุ่นใหม่
เมื่อจบการศึกษาภาคบังคับก็พากันออกจากพื้นที่ไปท างานรับจ้างในภาคอุตสาหกรรม ดังนั้นวิถีแห่งความ
เป็นชุมชนชาวเขาจึงขาดหายไป
สถานการณ์ของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขาในอ าเภอคลองลาน กล่าวได้ว่าเป็นกลุ่มชาวเขาที่ได้รับ
ผลกระทบจากการพัฒนาของรัฐบาลไทย โดยในช่วงแรกกลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขาเผ่าต่างๆ จ านวนกว่า
6 เผ่า คือ ชนเผ่ากระเหรี่ยง ชนเผ่าลาหู่ซี (แม้ว) ชนเผ่าเย้า ชนเผ่ามูเซอ ชนเผ่าลีซอ และชนเผ่าอีก้อ
ได้อพยพเข้ามาในพื้นที่และอาศัยอยู่ในดินแดนที่อยู่ในการควบคุมของรัฐบนพื้นที่สูง การมีปฏิสัมพันธ์กับ
กลุ่มอ านาจที่เหนือกว่า และกลุ่มคนพื้นราบ ถือเป็นแรงกดดันที่กลุ่มชาติพันธุ์ชาวไทยภูเขาเผชิญในแผ่นดิน
ไทย เป็นเหตุท าให้กลุ่มชาติพันธุ์ตกอยู่ในสภาพคนชายขอบ ไม่เป็นที่ยอมรับจากสังคมพื้นราบ การเผชิญกับ
สถานการณ์ดังกล่าวท าให้กลุ่มชาวเขาเผ่าต่างๆ ต้องท าการสร้างพื้นที่ (place making) ของตัวเอง
14
