Page 73 - kpi19815
P. 73
72 การคัดค้านผลการเลือกตั้งโดยผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 73
ในปัจจุบันการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (élection des députés) สิทธิเลือกตั้ง (abstentionniste) จะไม่ได้รับผลร้ายใดๆ ในทางกฎหมาย
จะต้องเป็นการเลือกตั้งโดยตรงเท่านั้นจึงจะมีความชอบธรรมในทาง อนึ่ง การกำาหนดให้การลงคะแนนเป็นสิทธินั้นสอดคล้องกับทฤษฎี
ประชาธิปไตย ส่วนการเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภายังคงมีหลายประเทศที่ อำานาจอธิปไตยของปวงชน (Théorie de la souveraineté populaire)
ใช้ระบบการเลือกตั้งโดยอ้อม เช่น ประเทศฝรั่งเศส หรือแม้แต่ใช้วิธีการ ในกรณีที่รัฐกำาหนดให้การลงคะแนนเสียงเป็นหน้าที่ (électorat-
แต่งตั้งสรรหาเช่นประเทศอังกฤษ ประเทศไทย เป็นต้น ทั้งนี้การกำาหนด fonction) การไปใช้สิทธิเลือกตั้งของประชาชนจะเปรียบเสมือนการ
ตัวผู้แทนด้วยวิธีการเลือกตั้งโดยอ้อมหรือวิธีอื่นใดย่อมมีความชอบธรรม ออกเสียงที่ถูกบังคับโดยรัฐ (vote obligatoire) เนื่องจากผู้ไม่ไปใช้สิทธิ
ในทางประชาธิปไตยน้อยกว่าวิธีการเลือกตั้งโดยตรงอย่างมีนัยสำาคัญ
เลือกตั้งจะได้รับผลร้ายตามที่กฎหมายกำาหนด โดยผลร้ายเช่นว่านั้นจะ
2.1.4 การเลือกตั้งโดยลับ แตกต่างกันไปในแต่ละรัฐ เช่น อาจกำาหนดเป็นค่าปรับ หรือกำาหนดให้
เสียสิทธิในทางการเมืองบางประการ เป็นต้น อนึ่ง การกำาหนดให้การ
การเลือกตั้งโดยลับ (vote secret) เป็นหลักพื้นฐานของ
32
ระบอบประชาธิปไตยโดยผู้แทนที่ไม่อาจละเลย เนื่องจากผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ลงคะแนนเป็นหน้าที่นั้นสอดคล้องกับทฤษฎีอำานาจอธิปไตยของชาติ
จะสามารถแสดงเจตจำานงที่แท้จริงได้ก็ต่อเมื่อการแสดงเจตจำานงนั้น (Théorie de la souveraineté nationale)
เป็นความลับสำาหรับบุคคลอื่น ดังนั้น รัฐจึงมีหน้าที่จัดให้มีสถานที่ซึ่ง การกำาหนดให้การลงคะแนนเสียงเป็นสิทธิหรือเป็นหน้าที่จะต้อง
ผู้มีสิทธิเลือกตั้งสามารถแสดงเจตจำานงเลือกผู้แทนได้โดยลับ โดยความลับ พิจารณาถึงจำานวนผู้ไปใช้สิทธิเลือกตั้งในแต่ละประเทศ ในประเทศที่มี
ในการลงคะแนนเสียงนั้นขึ้นอยู่กับการจัดคูหา (isoloir) เป็นสำาคัญ การจัด จำานวนผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้งมากย่อมไม่มีความจำาเป็นที่จะต้องกำาหนด
คูหาที่ทำาให้การลงคะแนนเสียงของผู้มีสิทธิเลือกตั้งไม่เป็นความลับ ให้การลงคะแนนเป็นหน้าที่ ส่วนในประเทศที่มีจำานวนผู้มาใช้สิทธิเลือกตั้ง
อาจส่งผลให้การเลือกตั้งในหน่วยเลือกตั้งดังกล่าวถูกยกเลิกเพิกถอนได้ น้อยอย่างมีนัยสำาคัญ การกำาหนดให้การลงคะแนนเสียงเป็นหน้าที่อาจ
มีความจำาเป็น เนื่องจากหากจำานวนผู้มาใช้สิทธิน้อยจนเกินไปจะทำาให้
2.1.5 สิทธิและหน้าที่ในการลงคะแนนเสียง 33
การเลือกตั้งมีปัญหาด้านความชอบธรรมในทางประชาธิปไตย ทั้งนี้
ในกรณีที่รัฐกำาหนดให้การลงคะแนนเสียงเป็นสิทธิ (électorat- การกำาหนดบทลงโทษสำาหรับผู้ไม่ไปใช้สิทธิเลือกตั้งจะต้องพอสมควร
droit) ผู้มีสิทธิเลือกตั้งย่อมมีสิทธิในการเลือกที่จะใช้หรือไม่ใช้สิทธิใน แก่เหตุ การกำาหนดบทลงโทษไว้หนักจนเกินไปอาจกระทบการตัดสินใจใน
การลงคะแนนเสียงได้อย่างอิสระ (vote facultatif) กล่าวคือ ผู้ที่ไม่ไปใช้ การแสดงเจตจำานงของประชาชน ซึ่งไม่เป็นผลดีต่อระบอบประชาธิปไตย
โดยผู้แทนเช่นกันเราอาจกล่าวได้ว่ารัฐไม่ควรกำาหนดให้การลงคะแนน
32 MALIGNER, B. (2007). Droit électoral. Paris: Ellipses. pp. 408 – 409; GICQUEL, เสียงเป็นหน้าที่เว้นเสียแต่ว่ารัฐดังกล่าวจะประสบปัญหาด้านจำานวน
J. & GICQUEL, J.E. Ibid. p. 176; ARDANT, P. & MATHIEU, B. Ibid. p. 207; และโปรดดู ผู้ใช้สิทธิเลือกตั้งอย่างรุนแรง
BARTHÉLEMY, J. & DUEZ, P. Ibid. pp. 415 – 417
33 BARTHÉLEMY, J. & DUEZ, P. Ibid. pp. 339 – 345; ARDANT, P. & MATHIEU, B.
Ibid. pp. 206 – 207
