Page 286 - kpi17968
P. 286
275
ระบบการศึกษาจึงควรส่งเสริมการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จากซึ่งกันและกันอย่างเสมอ
ภาค เพื่อทำให้เกิดความเห็นพ้องต้องกันเกี่ยวกับเกณฑ์หรือระบบคุณค่าในระบอบ
ประชาธิปไตยที่เป็นรากฐานของความชอบธรรมทางการเมือง
กล่าวได้ว่า ถ้าประชาชนทุกกลุ่มร่วมกันผลักดันให้เกิดการปฏิรูปเชิง
สถาบัน ทั้งการปฏิรูปสถาบันที่เกี่ยวข้องกับการใช้หลักนิติธรรม การปฏิรูป
สถาบันการปกครองส่วนท้องถิ่น และการปฏิรูประบบการเรียนรู้เพื่อสร้างพลังทาง
ปัญญาของสังคม ก็จะช่วยให้สังคมไทยมีสถาบันในระบอบประชาธิปไตยที่เข้มแข็ง
ขึ้น มีสภานิติบัญญัติ รัฐบาล และศาลที่มีความชอบธรรมทั้งในการได้มาซึ่งอำนาจ
และการใช้อำนาจ และสามารถพัฒนาวัฒนธรรมทางการเมืองของคนไทยทุกกลุ่ม
ไม่ว่าจะเป็นชนชั้นนายทุน ทหาร ข้าราชการ ตลอดจนประชาชนทั่วไป ให้มี
“จุดร่วม” ทางวัฒนธรรมบางประการซึ่งมีความสำคัญต่อการยอมรับหลักนิติธรรม
ซึ่งในบริบทดังกล่าวนี้การยึดหลักนิติธรรมก็จะเกิดขึ้นในสังคมการเมืองไทยได้ใน
ที่สุด
ร ป
เป็นที่ยอมรับกันทั่วไปว่าการใช้หลักนิติธรรมมีความสำคัญต่อการลดความ
ตึงเครียดและความขัดแย้งในสังคมและส่งผลดีอย่างยิ่งต่อสังคมส่วนรวมในหลาย
มิติ แต่ระบบการเมืองการปกครองของไทยในปัจจุบันยังคงห่างไกลจากการยึด
หลักนิติธรรม นอกจากปัญหาอันเกิดจากโครงสร้างทางเศรษฐกิจและการเมือง
แล้ว วัฒนธรรมทางการเมืองของไทยก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่เป็นอุปสรรคต่อการนำ
หลักนิติธรรมมาใช้อย่างแท้จริง อย่างไรก็ตาม ความเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ
สังคม วัฒนธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อกระแสโลกาภิวัตน์เข้มข้นขึ้น ก็ทำให้
โครงสร้างการเมืองไทยเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก ส่งผลให้วัฒนธรรมทางการเมือง
ของไทยเปลี่ยนแปลงไปด้วย
ถึงแม้ว่าบางส่วนของวัฒนธรรมทางการเมืองแบบเดิมที่หลงเหลืออยู่ใน
ปัจจุบัน และบางส่วนของวัฒนธรรมทางการเมืองที่เกิดขึ้นใหม่ จะยังคงเป็น
อุปสรรคต่อการบรรลุถึงระบอบการปกครองที่ยึดมั่นในหลักนิติธรรม แต่สังคม
การประชุมกลุมยอยที่ 2
