Page 19 - kpi17073
P. 19
18 การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16
3) กลไกตรวจสอบและควบคุมการใช้อำนาจภายในรัฐสภา และการประสานเชื่อมโยงผล
ประโยชน์ของประชาชน
4) บทบาทของพรรคการเมืองในการสร้างดุลอำนาจภายในรัฐสภา
3. ดุลอำนาจระหว่างฝ่ายการเมืองและข้าราชการประจำ
ดุลอำนาจระหว่างฝ่ายการเมืองและข้าราชการประจำ ถือเป็นหัวใจสำคัญของการออกแบบ
ระบบการบริหารภาครัฐ เพราะเกี่ยวข้องกับความเชื่อมโยงระหว่างปัญหาและความต้องการของ
ประชาชนไปสู่การกำหนดนโยบาย และการขับเคลื่อนนโยบายไปสู่การปฏิบัติ ในช่วงหนึ่ง
ประเทศไทยมีรัฐราชการ(bureaucratic polity) ซึ่งระบบราชการเข้าไปบทบาทสำคัญในการ
กำหนด และนำนโยบายไปสู่การปฏิบัติ ในอีกช่วงเวลาหนึ่งฝ่ายการเมืองมีความเข้มแข็งมากขึ้น
จนสามารถเข้าแทรกแซงระบบราชการเพื่อผลักดันนโยบายเฉพาะหน้าที่มุ่งสร้างฐานคะแนนนิยม
ก่อให้เกิดปรากฏการณ์ของระบบอุปถัมภ์ การขาดความเป็นมืออาชีพ
ยิ่งไปกว่านั้น หากทั้งสองสถาบันร่วมกันใช้อำนาจโดยมิชอบก็จะเกิดผลเสีย เกิดการ
ร่วมมือกันกระทำทุจริตที่ยากต่อการตรวจสอบ หรือเกิดการดำเนินนโยบายสาธารณะที่ผิดพลาด
ไม่ตอบสนองต่อประชาชนตามเป้าหมาย ดังนั้น ความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายการเมืองซึ่งเป็นตัวแทน
ประชาชนที่มาจากการเลือกตั้ง และข้าราชการประจำซึ่งมาจากระบบการคัดสรรบนพื้นฐานของ
ความรู้ ประสบการณ์ และอาวุโส จึงเป็นประเด็นที่มีความสำคัญในการศึกษา เพื่อหาแนวทางใน
การสร้างระบบที่นำไปสู่ดุลยภาพของอำนาจของสถาบันทั้งสอง
ประเด็นการอภิปรายในห้องย่อย
1) ดุลยภาพอำนาจระหว่างฝ่ายการเมืองและข้าราชการประจำ เช่น การแบ่งบทบาท
การตรวจสอบ การถ่วงดุล การแต่งตั้งโยกย้ายข้าราชการประจำ ความสัมพันธ์ที่ไม่
แทรกแซงซึ่งกันและกัน
2) กลไกในการเสริมสร้างความสมดุลระหว่างฝ่ายการเมืองและข้าราชการประจำ
3) ดุลอำนาจในกระบวนการนโยบายสาธารณะเพื่อให้เกิดประโยชน์ต่อสังคมส่วนรวม
4. แนวทางการแก้ไขปัญหาการทุจริตเพื่อสร้างดุลอำนาจอย่างแท้จริง
การทุจริตและประพฤติมิชอบของนักการเมือง ข้าราชการ นักธุรกิจที่เป็นกลุ่มผลประโยชน์
ต่างๆ เป็นปัญหาที่หยั่งรากฝังลึกในสังคมไทยมาอย่างต่อเนื่องยาวนาน และเป็นเหตุผลหลัก
ที่ทำให้ดุลอำนาจทางการเมืองต้องเกิดความสั่นคลอนจนนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางการเมือง
การปกครองในรัฐบาลหลายยุคสมัย เมื่อนักการเมืองและข้าราชการประจำทุจริต จึงเป็นปัญหา
ที่จัดการยาก เนื่องจากมีลักษณะของการร่วมมือกันกระทำอย่างเป็นระบบ เป็นเรื่องที่สลับซับซ้อน
มีความแยบยลมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งการทุจริตเชิงนโยบาย ซึ่งเกี่ยวข้องโยงใยกับบุคคล
