Page 18 - kpi17073
P. 18
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 16 17
ประเด็นการอภิปรายในห้องย่อย
1) แนวคิดและหลักการ ความสัมพันธ์(ทางอำนาจ) และแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพ
ประสิทธิผลของฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร
2) ระบบการติดตามตรวจสอบถ่วงดุลการใช้อำนาจรัฐโดยกระบวนการยุติธรรม และ
องค์กรอิสระ
3) กลไก มาตรการป้องกันแก้ไขความขัดแย้งระหว่างองค์กรในโครงสร้างอำนาจรัฐ (เช่น
รัฐสภากับคณะรัฐมนตรี ศาลกับองค์กรอิสระ หรือคณะรัฐมนตรีกับองค์กรอิสระ) โดย
การมีส่วนร่วมตัดสินใจโดยตรงของประชาชนผ่านการออกเสียงประชามติ
4) ดุลยภาพและความสัมพันธ์ทางอำนาจระหว่างรัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล และองค์กร
อิสระ รวมถึงระหว่างองค์กรดังกล่าวกับประชาชน
2. การสร้างดุลอำนาจภายในรัฐสภา
รัฐสภาเป็นสถาบันการเมืองที่ใช้อำนาจนิติบัญญัติ (Legislative power) ซึ่งเป็นหนึ่งในสาม
เสาหลักของอำนาจอธิปไตยแทนปวงชน ในระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาแบบที่ประเทศไทย
ยึดถือมากว่าแปดสิบปี รัฐสภาถือเป็นสถาบันการเมืองที่เข้าถึงและสื่อสารกับประชาชนได้มาก
ที่สุด เนื่องจากรัฐสภาเป็นที่รวมของผู้แทนโดยตรงของประชาชนในการทำหน้าที่สำคัญหลาย
ประการ ตั้งแต่การพิจารณาและผ่านกฎหมาย การควบคุมอำนาจบริหารราชการแผ่นดินของ
คณะรัฐมนตรี รวมถึงการให้ความเห็นชอบในเรื่องสำคัญของแผ่นดิน เช่น การให้ความเห็นชอบ
หนังสือสัญญา การให้ความเห็นชอบในการประกาศสงคราม การรับทราบหรือให้ความเห็นชอบ
ในการสืบราชสมบัติ เป็นต้น อย่างไรก็ตาม ตลอดระยะเวลาของการพัฒนาประชาธิปไตย
ในประเทศไทยได้ปรากฏปัญหาของฝ่ายนิติบัญญัติอยู่เป็นระยะ ทั้งในเรื่องการเข้าสู่อำนาจ การใช้
อำนาจ และการตรวจสอบการใช้อำนาจของสมาชิกรัฐสภา ถึงแม้ว่าจะมีความพยายามนำระบบ
การเลือกตั้งสมาชิกรัฐสภามาใช้หลายรูปแบบ มีการออกแบบและปรับปรุงอำนาจหน้าที่สภาที่สอง
เพื่อเพิ่มประสิทธิผลในการทำงานของฝ่ายนิติบัญญัติ ตลอดจนมีการกำหนดมาตรการทาง
กฎหมายในการสนับสนุนส่งเสริมการพัฒนาพรรคการเมือง แต่ดูเหมือนว่า ยังไม่มีคำตอบที่ลงตัว
ในเรื่องเหล่านี้ ดังนั้น ในวาระที่ประเทศไทยกำลังขับเคลื่อนการปฏิรูปการเมืองขนานใหญ่
การทบทวนองค์ความรู้และอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็นเพื่อค้นหาแนวทางที่เป็นไปได้และ
เหมาะสมในการสร้างดุลอำนาจภายในรัฐสภาจึงมีความสำคัญต่อการวางรากฐานประชาธิปไตยที่
มั่นคงและส่งเสริมให้เกิดการพัฒนาระบบการเมืองไทยในระยะยาว
ประเด็นการอภิปรายในห้องย่อย
1) กระบวนการเข้าสู่อำนาจของสมาชิกรัฐสภา
2) บทบาทและอำนาจหน้าที่ของรัฐสภา
