Page 82 - kpiebook67011

81

“รัฐบาลตัวแทน” ไม่ได้ไม่อนุญาตให้ประชาชนมีส่วนร่วมอย่างแท้จริงไป และปัญหาประการต่อมาคือ

ปัญหาของระบบราชการ และแนวโน้มของระบบพรรคการเมืองสองพรรคที่ไม่ได้สามารถเป็นตัวแทนของ
ใครที่ก่อให้เกิดปัญหากับระบบพรรคการเมืองขึ้น ซึ่งอาจจะมีนัยยะบางส่วนที่สอดคล้องกับ Robert Dahl

(1971) ที่เสนอว่า ประชาธิปไตยประกอบด้วย 2 มิติ โดยหนึ่งในนั้นคือ มิติการมีส่วนร่วม ที่จะให้
ทุกคนเข้าสู่ระบบการเมือง โดยการมีส่วนร่วมของประชาชนนั้น รัฐมีหน้าที่ที่ต้องจัดให้มีช่องทางส�าหรับ

การมีส่วนร่วมทางการเมืองของประชาชน ซึ่งประชาธิปไตยจะสมบูรณ์แบบได้ ก็ต่อเมื่อได้ผ่านกระบวนการ
ร่วมกันตัดสินใจนั่นเอง ซึ่งอาเรนดท์แล้วนั้นรูปแบบการปกครองที่ดี จะมีความส�าคัญที่จะต้องเอื้อให้เกิด

การแสดงตนได้ เพราะการแสดงตนเป็นกิจกรรมที่มีความเป็นการเมืองหรือเกี่ยวข้องกับสิ่งที่เรียกว่า
การเมืองมากที่สุด และเป็นกิจกรรมที่เกิดขึ้นบนสายสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์ต่อมนุษย์ การที่มนุษย์

มีปฏิสัมพันธ์กันได้ และพูดคุยกัน เสียงเหล่านี้จะมีความส�าคัญและจ�าเป็นอย่างยิ่ง

กล่าวคือในการเข้าใจรูปแบบการปกครองที่อาเรนดท์เสนอ ไม่ใช่การมองไปยังปลายทาง

การเปลี่ยนแปลงที่ยิ่งใหญ่หรือแม้กระทั่งอาจจะไม่ได้น�าไปสู่การเปลี่ยนแปลงเลยก็ได้ แต่ทว่าสิ่งที่ส�าคัญ

คือการมองกลับไปยังความสัมพันธ์ของมนุษย์ในสังคมเองเท่านั้น เพราะการพูดคุยกันของคนในสังคม
คือการที่มนุษย์ได้เปล่งเสียงออกมา ท�าให้ความคิดเหล่านั้นได้แสดงตนออกมา และเมื่อเราได้รับฟัง
ความคิด และมีความสัมพันธ์กับผู้อื่นในสังคม นั่นท�าให้เราเข้าใจผู้อื่นมากขึ้น ดังนั้นแล้วประชาธิปไตย

ส�าหรับอาเรนดท์นั้น จึงไม่ใช่รูปแบบการปกครองประชาธิปไตยแบบเสรีนิยม หรือประชาธิปไตยแบบ

ตัวแทน เพราะความเป็นตัวแทนภายใต้ระบบราชการกลับท�าให้เสียงของประชนเบาลง มันเพียงเป็น
กลลวงอันตรายของความเป็นประชาธิปไตยรูปแบบดังกล่าว เพราะแม้จะดูราวกับว่าประชาชนมีอ�านาจ
แต่ประชาชนกลับไม่ได้มีส่วนร่วมอย่างแท้จริง อาเรนดท์จึงปรารถนาที่จะให้มี “ช่องทางหรือพื้นที่”

ที่จะช่วยให้คนสังคมได้ส่งเสียง แล้วเกิดปฏิสัมพันธ์กันและน�าไปสู่การแสดงตนของคนในสังคมได้นั่นเอง

ดังนั้นแล้วหากพิจารณารูปแบบการปกครองแบบประชาธิปไตยที่อาเรนดท์เสนอ ซึ่งจะต้องตอบสนอง
การแสดงตนได้นั้น ก็ควรจะเป็นไปในลักษณะ “การปกครองตนเอง” (self-government) เพราะเป็น
ลักษณะของสังคมประชาธิปไตยที่มีคุณภาพ โดยที่ผู้คนมีอิสระภาพที่จะเลือกวิถีทางผ่านการมีส่วน

ในการตัดสินใจในระบบการเมือง โดยกลไกที่สะท้อนการปกครองตนเอง ได้แก่ ประชาธิปไตยทางตรง

136
หรือ ประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม

ดังนั้นแล้ว การมีพื้นที่ส�าหรับการแสดงตน จึงเป็นสิ่งส�าคัญและจ�าเป็นที่จะต้องเกิดขึ้นในชุมชน
เพราะหากจะท�าให้เป็นการปกครองที่เกิดจากความต้องการหรือสิ่งที่คนในชุมชนได้มีการสนทนากันและ
ผ่านการขัดเกลาจนเกิดเป้าประสงค์ร่วมกัน ซึ่งนั่นก็คือความต้องการที่แท้จริงของประชาชน และจะน�า

ไปสู่การปกครองที่เป็นประชาธิปไตยเพื่อประชาชนอย่างแท้จริง

136 Adam Przeworski, Democracy and the Limits of Self-Government, Illustrated edition (New York:
Cambridge University Press, 2010).Illustrated edition (New York: Cambridge University Press, 2010