Page 361 - kpiebook65057
P. 361
1. การเมืองภาคพลเมืองเพื่อแก้ปัญหาความเดือดร้อนของพลเมือง
เป็นการเมืองภาคพลเมืองที่ประชาชนบางกลุ่มได้รับผลกระทบจากนโยบายรัฐ
หรือกฎหมายที่มีปัญหาทำให้เกิดการรวมตัวกันเพื่อออกมาเรียกร้องให้มีการแก้ไข
กฎหมายหรือนโยบายเพื่อลดผลกระทบ เช่น ปัญหาชาวบางกลอย กลุ่มชาติพันธ์ุ
ชาวบ้านในอำเภอจะนะ กลุ่มสมัชชาคนจน เขื่อนปากมูล กลุ่มสมัชชาเกษตรกร
รายย่อย เป็นต้น พลเมืองกลุ่มนี้เป็นพลเมืองที่เข้ามามีส่วนร่วมในการปกป้องชุมชน
จากแผนพัฒนาหรือนโยบายรัฐ เรียกร้องให้เกิดการปกป้องสิทธิชุมชน ทั้งนี้ปัจจัย
ที่ก่อให้เกิดการรวมกลุ่มเกิดจากปัจจัยภายนอก เช่น นโยบายและกฎหมายที่มี
ปัญหาและส่งผลกระทบต่อชุมชน ทำให้พลเมืองลุกขึ้นเพื่อเรียกร้องให้รัฐแก้ไขปัญหา
ให้กับชุมชน
2. การเมืองภาคพลเมืองในเชิงสร้างสรรค์ คือ การเมืองที่ชุมชน
เต็มไปด้วยพลเมืองที่มีความกระตือรือร้น (active citizen) และมีความตื่นตัว
ทางการเมืองสูง เป็นกลุ่มพลเมืองที่มีสำนึกทางการเมืองที่ต้องการเข้าไปมีส่วนร่วม
กับการใช้อำนาจรัฐ เช่น การเข้าไปมีส่วนร่วมในการกำหนดทิศทางการพัฒนา
ในชุมชน โดยไม่ได้เกิดจากแรงกดดันจากภายนอก แต่เป็นพลเมืองที่ตื่นรู้และ
ตระหนักถึงหน้าที่พลเมืองในสังคมประชาธิปไตย ที่จะต้องเข้าไปมีบทบาท
ในการเปลี่ยนแปลงสังคมให้ดีขึ้น ปัจจัยที่ส่งผลให้เกิดการเมืองภาคพลเมือง
ในเชิงสร้างสรรค์ เช่น ปัจจัยในด้านค่านิยมทางการเมือง กล่าวคือ หากพลเมือง
มีค่านิยมทางการเมืองที่สนับสนุนส่งเสริมระบอบประชาธิปไตย สนับสนุน
การเข้าไปมีส่วนร่วมในการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ การมีส่วนร่วมในกระบวนการ
ทางนโยบายสาธารณะก็จะกระตุ้นให้เกิดพลเมืองต้องการเข้าไปมีส่วนร่วม
ทางการเมือง ตลอดจนปัจจัยในด้านการจัดสรรอำนาจหรือโครงสร้างอำนาจตาม
กรอบรัฐธรรมนูญที่เป็นสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวย (enabling environment)
ให้เกิดการมีส่วนร่วมทางการเมืองของพลเมือง เช่น รัฐธรรมนูญ 2540 ที่มีการรับรอง
สิทธิเสรีภาพเอาไว้ในรัฐธรรมนูญเพื่อให้มีการคุ้มครองการใช้สิทธิ เสรีภาพ
ของประชาชน ก็จะกระตุ้นให้พลเมืองเข้าไปมีส่วนร่วมทางการเมืองได้อย่างเต็มที่
306
