Page 111 - kpiebook65043
P. 111
สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23 111
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
มีอยู่จริงในหลายประเทศ แม้ว่าประเทศนั้นจะมีลักษณะเป็นประเทศประชาธิปไตยที่มี
ขนาดใหญ่อย่างสหรัฐอเมริกา ก็ยังถูกกระแสความถดถอยของประชาธิปไตยดังกล่าว
(หรือที่อาจเรียกว่า “ประชาธิปไตยตีกลับ”) เช่น กระแสการสนับสนุน Ronald Trumps ซึ่งมี
ค่านิยมเป็นขวาจัด หรือการครองอำนาจแบบอัตตาธิปไตยของปูตินในประเทศรัสเซีย เป็นต้น
นอกจากนี้ Thompson ยังแสดงให้เห็นถึงกระแสการ “ดันกลับ” (Pushback) ของ
ประชาธิปไตยที่เกิดขึ้นหลายแห่งในโลก หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งก็คือ หลายประเทศทั่วโลก
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ประเทศที่ประชาธิปไตยยังไม่ตั้งมั่นก็ได้เกิดกระแสการดันกลับของ
ประชาธิปไตยโดยเกิดการปกครองในระบอบเผด็จการ หรือเกิดการปกครองที่ผู้ปกครอง
ใช้อำนาจตามอำเภอใจ ขาดการตรวจสอบถ่วงดุลขึ้น และในเวทีอภิปรายนี้ Thompson
ได้กล่าวถึงกรณีศึกษาของ 4 ประเทศ ที่เกิดภาวการณ์ตีกลับของประชาธิปไตยอย่างเห็นได้ชัด
คือ กรณีศึกษาของประเทศเมียนมา อินโดนีเซีย ฟิลิปปินส์ และประเทศไทย
1) กรณีของประเทศเมียนมานั้น ถ้าหากพิจารณาจากประวัติศาสตร์ทางการเมืองของ
ประเทศเมียนมาจะพบว่าประชาชนมีการเรียกร้องการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
มาโดยตลอด อย่างไรก็ตาม แม้ว่าจะมีการจัดการเลือกตั้งได้ แต่สุดท้ายก็เกิดการรัฐประหาร
และรัฐบาลทหารก็ได้ล้มล้างสถาบันทางการเมืองหลัก ตลอดจนจับกุมหัวหน้ารัฐบาลพลเรือน
(นางอองซาน ซูจี) และเกิดการแสดงออกถึงความไม่พอใจต่อรัฐบาลทหารตลอดจน
การแสดงออกถึงการอยากหวนกลับไปสู่การปกครองในระบอบประชาธิปไตย โดยกระแส
การเรียกร้องนี้ได้เริ่มต้นจากประชาชนระดับรากหญ้า และกระแสความต้องการประชาธิปไตยนี้เอง
จึงทำให้เกิดต่อต้านรัฐบาลเผด็จการ และเกิดการปะทะกันอย่างรุนแรงระหว่างรัฐบาลกับ
ประชาชน ซึ่งส่งผลให้ประชาชนจำนวนมากต้องเสียชีวิต
2) กรณีของประเทศอินโดนีเซียนั้น อาจจะเกิดแรงปะทะหรือความขัดแย้งไม่มากนัก
เนื่องจากรัฐบาลไม่ได้ใช้อำนาจเผด็จการอย่างเต็มที่ อีกทั้งยังจัดให้มีการเลือกตั้งที่ยุติธรรม
และยังมีสถาบันทางการเมืองที่ยังคงทำงานได้ แม้ว่าในช่วงที่มีการปกครองแบบเผด็จการนั้น
อาจจะมีการละเมิดสิทธิเสรีภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง เสรีภาพในการแสดงความเห็น เสรีภาพ
ของสื่อ ตลอดจนอาจมีการล่วงละเมิดหลักเกณฑ์ประชาธิปไตยบางประการด้วย
3) กรณีของประเทศฟิลิปปินส์นั้น ทำให้เกิดการต่อต้านประธานาธิบดีในช่วงที่มี
การใช้อำนาจปราบปรามยาเสพติดซึ่งเป็นการใช้อำนาจที่มีการละเมิดสิทธิเสรีภาพ และก่อให้เกิด
การวิพากษ์วิจารณ์ต่อการใช้อำนาจดังกล่าวเป็นอย่างมาก การอภิปรายมุมมองและประสบการณ์จากต่างประเทศ
4) กรณีของประเทศไทยนั้น จะมีการตั้งคำถามต่อการเลือกตั้งที่ดูเหมือนถูกทำให้ล่าช้า
ไปในช่วงที่เกิดการรัฐประหาร (โดยเหตุที่ทำให้เกิดการเลือกตั้งล่าช้า ก็คือการยกร่าง
รัฐธรรมนูญซึ่งมีการไม่ให้ความเห็นชอบแก่ร่างรัฐธรรมนูญหนึ่งฉบับ) และแม้จะมี
การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทยฉบับปัจจุบัน (พ.ศ. 2560) ตลอดจน
