Page 27 - kpiebook62014
P. 27
บทที่ 3
วิธีด าเนินการวิจัย
งานวิจัยชุมชนพลเมืองเข้มแข็งชิ้นนี้เป็นงานวิจัยเชิงปฏิบัติการซึ่งหมายถึง เป็นงานวิจัยที่เน้นน าทฤษฎี
และกรอบการวิจัยบางประการไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่เป้าหมายเพื่อทดสอบสมมติฐานบางประการ ด้วยเหตุนี้
เพื่อให้โครงการวิจัยบรรลุตามวัตถุประสงค์ในการแสวงหาแนวทางส่งเสริมชุมชนพลเมืองเข้มแข็งเพื่อ
พัฒนาขึ้นเป็นต้นแบบ (model) ในการสร้างชุมชนพลเมืองเข้มแข็งต่อไป ซึ่งผลจากการส ารวจวรรณกรรม
ชี้ให้เห็นว่าเรื่องของการสร้างชุมชนเข้มแข็งมีเงื่อนไขหลายประการ ทั้งการสร้างพลเมืองที่มีความรู้ มีทักษะ และ
เจตคติที่เป็นประชาธิปไตย มีความกระตือรือร้นที่จะเข้าไปมีส่วนร่วม นอกจากการสร้างพลเมืองให้มีความรู้
ความเข้าใจที่ถูกต้องแล้วเรื่องของการมีกิจกรรมท าร่วมกันเพื่อสร้างการมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่องก็มีความส าคัญ
รวมไปถึงการสร้างความสัมพันธ์อันดีและลดความขัดแย้งในชุมชนก็เป็นสิ่งส าคัญที่ต้องด าเนินการไปพร้อมกัน
กล่าวโดยสรุปได้ว่าชุมชนจะเข้มแข็งต้องประกอบด้วยปัจจัยหลัก 3 ประการ เรื่องของคนที่มีความเป็น
พลเมือง เรื่องของการสร้างพื้นที่การมีส่วนร่วมผ่านการก าหนดเป้าหมายและกิจกรรมร่วม และการสร้าง
ความสัมพันธ์ โดยการสร้างชุมชนให้มีความเข้มแข็งผ่านการเสริมสร้างเงื่อนไขปัจจัยทั้ง 3 ประการข้างต้น มี
หลากหลายวิธีการ และหนึ่งในกระบวนการนั้นก็คือ การเสริมสร้างความรู้ ควบคู่กับการพัฒนาทักษะ และการ
เสริมสร้างเจตคติที่เหมาะสมส าหรับการเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ซึ่งมีวิธีด าเนินการหลากหลาย
ขึ้นอยู่กับกลุ่มเป้าหมาย กิจกรรม และบริบทของพื้นที่ในขณะนั้น
ด้วยเหตุนี้ วิธีการด าเนินโครงการวิจัยเชิงปฏิบัติการชิ้นนี้จึงใช้วิธีการศึกษาแบบผสมผสาน
ประกอบด้วย การสัมภาษณ์เชิงลึก (in depth interview) สนทนากลุ่ม (focus group) การเก็บแบบสอบถาม
(questionnaire) จัดเวทีเผยแพร่ความรู้ การเดินรณรงค์ (campaign) เป็นต้น โดยวิธีการข้างต้นจะด าเนินการโดย
ตั้งอยู่บนเป้าหมายส าคัญในการส่งเสริมชุมชนเข้มแข็ง ตามแนวทางการส่งเสริมและสร้างความเป็นพลเมือง 3
มิติ คือการสร้างความรู้ การสร้างทักษะ และการสร้างเจตคติ ผ่านกิจกรรมที่คนในชุมชนร่วมกันคิดร่วมกัน
ออกแบบตามแนวทางการวิจัยชุมชนแบบมีส่วนร่วม (PAR)
จากวัตถุประสงค์ในการด าเนินโครงการวิจัยข้างต้น ร่วมกับหลักการสร้างชุมชนเข้มแข็ง และหลักการ
ส่งเสริมความเป็นพลเมือง ผู้วิจัยจึงได้ออกแบบขั้นตอนการด าเนินโครงการวิจัยขึ้นโดยแต่ละขั้นตอนได้ก าหนด
รูปแบบวิธีการด าเนินโครงการให้มีความเหมาะสมกับเป้าหมายและกลุ่มเป้าหมายของแต่ละขั้น ดังต่อไปนี้
20
