Page 178 - kpi22173

“บทบาทสตรีถิ่นอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานในการเสริมสรางการมีสวนรวมของชุมชน
เพื่อปองกันและควบคุมการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุใหม 2019 ในจังหวัดเชียงใหม”

ในชุมชนรวมทั้งสมาชิกในชุมชนเกิดความไววางใจตอ อสม. หญิงมากกวา อสม. ชาย ในบางกรณี เชน

การที่ตองดูแลผูปวยติดบาน ติดเตียง การสัมผัสผูปวยสตรีดวยกันและหลากหลายกรณีสถานะความเปน

สตรีถือวาเปนขอไดเปรียบในการทํางานมากกวาผูชาย อยางไรก็ตาม ฐานะความเปนชายในการทํางาน

อสม. ก็ไมไดยิ่งหยอนดอยคาไปกวา อสม.สตรี เนื่องจากงานบางประเภท อสม. ชายก็สามารถทําหนาที่

บางอยางไดดีไมนอยไปกวา อสม. หญิงเชนกัน เชน การทํางานในลักษณะงานที่ตองใชพละกําลัง การ

ฉีดพน สมบุกสมบัน หรือแมแตการดําเนินงานในยามวิการณ ซึ่งอาจสุมเสี่ยมตอสตรี หากตองทํางานใน
สถานการณที่ไมเอื้ออํานวย

นอกจากนั้น ขอสังเกตของทีมนักวิจัย มองวา มูลเหตุจูงใจหรือผลที่ตามมาจากการรับอาสา

เขามามีบทบาทในฐานะ อสม. นั้น อาจสามารถเขาใจไดดวยชุดคําอธิบายวาดวยเครือขายทางสังคม

การเมือง ซึ่งจะเห็นไดจาก อสม. หลายรายรับบทบาทหลายอยางหลายตําแหนงในชุมชนของตนเอง และ

บางรายมีการสรางเครือขายกับหนวยงานภายนอกอีกดวย การ “สวมหมวกหลายใบ” เชนนี้ เขาใจวาเปน
การเขาถึงสถานะที่สามารถสรางเครือขายทางสังคมหรือแมแตเครือขายทางการเมืองทองถิ่นของ อสม.

ไมวาจะเปนทางการหรือไมเปนทางการก็ตาม แตผลที่ตามมา อสม. จึงถือไดวาเปนผูกระทําการทาง

การเมืองถิ่น (Agency) ที่สําคัญ หลายครั้งเครือขายของ อสม. เชื่อมโยงกับนักการเมืองถิ่นในการหาเสียง

เลือกตั้งหรือแมแต อสม. เองไดขยับเขยื้อนตนเองเขาสูเสนทางการเมืองเอง จากการที่คนในชุมชนไววางใจ

และเปนที่รูจักจึงอาจเปนขอไดเปรียบอีกอยางของการรับบทบาทในฐานะ อสม. ดังนั้น สถานภาพของสตรี
อสม. จึงอาจมองวาเปนการเสริมพลังบทบาทสตรีใหมีความรู ความสามารถและความมั่นใจในตนเองใน

ฐานะสตรีในการเขาไปมีสวนรวมเพื่อพัฒนาชุมชนทองถิ่นของตนเองและเปนการยกระดับบทบาทของสตรี

ดวยเชนกัน

บทบาทสตรีถิ่นอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานในการจัดการกับการแพรระบาดโรค
COVID-19 ในระดับชุมชนทองถิ่น

บทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบาน (อสม.) โดยทั่วไปมีบทบาทตามโยบายการ

มีสวนรวมของชุมชนในการดูแลสุขภาพในชุมชน มีบทบาทที่สําคัญในการสงเสริมสุขภาพ การเฝาระวัง

ปองกันและควบคุมโรค การฟนฟูสุขภาพและการคุมครองผูบริโภคดานสุขภาพ โดยผลการปฏิบัติงานของ
อาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานที่ผานมาประสบความสําเร็จในดานงานสาธารณสุขมูลฐานและการ

วางแผนครอบครัวที่สามารถเพิ่มอัตราการคุมกําเนิดและลดอัตราการเกิดไดตามเปาหมาย ลดการตั้งครรภ

ที่ไมพึงประสงค ลดอุบัติการณการติดเชื้อเอชไอวี ลดการเจ็บปวย ลดอัตราการตายและอื่นๆ อยางไรก็ตาม

ภาคีเครือขายและหนวยงานที่เกี่ยวของควรมีการพัฒนาผลการปฏิบัติงานของอาสาสมัครสาธารณสุข

177