Page 177 - kpi22173

“บทบาทสตรีถิ่นอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานในการเสริมสรางการมีสวนรวมของชุมชน
เพื่อปองกันและควบคุมการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุใหม 2019 ในจังหวัดเชียงใหม”

วิเคราะหบทบาทการมีสวนรวมของสตรีถิ่นอาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานในการเสริมสราง

การมีสวนรวมของชุมชนเพื่อปองกัน เฝาระวังและควบคุมการแพรระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา

สายพันธุใหม 2019 ในจังหวัดเชียงใหม

การตีความหมาย : สถานะความเปนสตรี เหตุจูงใจ และผลที่เกิดขึ้นตอสตรีถิ่น อสม.

จากการเก็บขอมูลภาคสนามพบขอมูลเชิงพื้นที่สําคัญหลายประการที่สามารถเชื่อมโยง

คําอธิบายบทบาทการมีสวนรวมของสตรีถิ่น อสม. ในการพัฒนาชุมชนทองถิ่นและการดูแลสุขภาพของ

ชุมชน โดยการวิจัยครั้งนี้พบวา ผูใหขอมูลสําคัญเกิดและเติบโต ตั้งรกราก สรางครอบครัวหรือแตงงานใน

พื้นที่หรือยายมาอาศัยในพื้นที่มานานจนกระทั่งมีความรูสึกวาตนเองเปนคนในพื้นที่ และมีสถานภาพทาง
เศรษฐกิจและสังคมที่แตกตางกันออกไปซึ่งใหคําอธิบายที่แตกตางจากความเขาใจดั้งเดิมวา สตรีถิ่น อสม.

นั้นนาจะเปนเพียง “หญิงชาวบาน” ซึ่งใหความหมายและความรูสึกไปในทางลบและสะทอนใหเห็นภาวะ

ที่สตรีถูกกดทับดวยบรรทัดฐาน คานิยม และวัฒนธรรมของสังคมไทย และคนเหลานั้นนาจะมีระดับ

การศึกษา/ความรูไมมากนักและนาจะเปน “แมบาน (ภรรยา)” ซึ่งเปนคําที่อธิบายถึงภาวการณพึ่งพิงผูชาย

และตองแบกรับภาระงานบาน การดูแลลูกและสามีไปพรอมๆ กัน

อยางไรก็ตาม ขอมูลจากการวิจัยชี้ใหเห็นวาสิ่งที่กลาวมาขางตนเปนความเขาใจที่คลาดเคลื่อน
เปนมุมมองของสังคมไทยดั้งเดิมที่ผูชายมีบทบาทครอบงําและกดทับ แชแข็งบทบาทของสตรีไมใหแสดง

อยางเปดเผยมากนัก กลาวคือ ขอมูลพื้นฐานของสตรีถิ่น อสม. จบการศึกษาตั้งแตระดับประถมศึกษาจนถึง

ระดับปริญญาโท อาชีพหลัก ไดแก รับจาง คาขาย รับราชการ ขาราชการบํานาญ เจาหนาที่ของรัฐ

เจาพนักงานฝายปกครอง นวดแผนไทย และประกอบธุรกิจสวนตัว และมีประสบการณในการทําหนาที่เปน

อาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบานตั้งแต 2 ป จนถึง 42 ป ผูใหขอมูลกลาวถึงมูลเหตุและแรงจูงใจใน
การรับหนาที่อาสาสมัครสาธารณสุขประจําหมูบาน (อสม.) วาเกิดจากดวยใจรักในงานอาสา หรือจาก

เครือขายรอบขางและการชักชวนจากผูนําชุมชนหรือมีคนรูจักชักชวน และมีความตั้งใจที่จะพัฒนาชุมชน

ที่ตนอาศัยอยู ซึ่งผลที่เกิดตอ อสม. เองนั้น ผูใหขอมูลกลาววา ตนเองไดรับประสบการณที่ดีในการทํางาน

รวมกันกับผูอื่น ไมวาจะเปนเครือขาย อสม. เอง และหนวยงานภายนอกที่ตองติดตอประสานงานอยูเสมอ

และ อสม. มีโอกาสในการพัฒนาตนเอง การเพิ่มพูนความรูเรื่องการดูแลสุขภาพจากหนวยงานดาน
สาธารณสุข การทํางานรวมกับผูอื่นทําใหเกิดความผูกพันและเครือขายทั้งแบบเปนทางการและไมเปน

ทางการเกิดขึ้น

โดยผูใหขอมูลมองวา สถานะความเปนผูหญิงนั้นมีสวนในการสงเสริมการทํางานในฐานะ

อสม. อยางมาก เนื่องจากความเปนหญิงมีลักษณะของความละเอียดออน รอบคอบ สามารถเขาถึงสมาชิก

176