Page 76 - kpi21298

5. นิยามองค์ประกอบของหลักธรรมาภิบาล

สืบเนื่องจากตารางที่ 2.2 ซึ่งแสดงองค์ประกอบของธรรมาภิบาลตามที่หน่วยงานและนักวิชาการ

ได้ระบุไว้ หลังจากนั้น ผู้วิจัยได้ทบทวนนิยามของแต่ละองค์ประกอบตามองค์ประกอบของธรรมาภิบาล ดังนี้
1. ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการสร้างระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี

พ.ศ. 2542

ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรีว่าด้วยการสร้างระบบบริหารกิจการบ้านเมืองและสังคมที่ดี
พ.ศ. 2542 (2542) กำหนดองค์ประกอบของธรรมาภิบาล แบ่งออกเป็น 6 องค์ประกอบ โดยระบุนิยาม

ของแต่ละองค์ประกอบ ได้แก่

หลักนิติธรรม (The Rule of Law) หมายถึง การปฏิบัติตามกฎ ระเบียบ ข้อบังคับ
ต่าง ๆ โดยคำนึงถึงความยุติธรรมและความเป็นธรรม

หลักคุณธรรม (Morality) หมายถึง การยึดมั่นในความถูกต้อง ดีงาม ความซื่อสัตย์

จริงใจ ขยัน อดทน ระเบียบ วินัย ประกอบอาชีพสุจริต เป็นนิสัยประจำชาติ
หลักความโปร่งใส (Accountability) หมายถึง ความสามารถเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร

ได้สะดวก และมีกลไกให้ประชาชนตรวจสอบได้ชัดเจน

หลักการมีส่วนร่วม (Participation) หมายถึง การให้ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องเข้ามามีส่วน
ร่วมในการตัดสินใจ วางแผน ให้ข้อมูล ให้ความคิดเห็น ให้คำแนะนำ และร่วมปฏิบัติงาน

หลักความรับผิดชอบ (Responsibility) การใส่ใจปัญหาและกระตือรือร้นในการ

แก้ปัญหา เคารพในความเห็นต่าง ยินดีรับผลดีและผลเสียที่เกิดจากกระทำ
หลักความคุ้มค่า (Cost - effectiveness or Economy) หมายถึง การใช้

ทรัพยากรให้เกิดประโยชน์สูงสุด ใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างประหยัดคุ้มค่า และรักษาทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดล้อม
2. สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.)

ในปี พ.ศ. 2555 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ได้วิเคราะห์หลัก

ธรรมาภิบาลให้มีความเหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของประเทศไทย โดยนำมาจัดหมวดหมู่ และมีการเพิ่ม
ประเด็นการสร้างจิตสำนึกด้านคุณธรรมและจริยธรรม ให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย

พ.ศ. 2550 มาตรา 279 ซึ่งได้กำหนดมาตรฐานทางจริยธรรมสำหรับผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง

ข้าราชการ หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ ได้แก่ค่านิยมหลัก 9 ประการ ดังนี้

โครงการวิจัยพัฒนาฐานข้อมูลองค์ความรู้ด้านธรรมาภิบาล (Phase 2) 40