Page 268 - kpi20858
P. 268
225
ทั้งนี้จากการส ารวจการจัดวางท่าทางของรูปทรง ในภาพจิตรกรรมฝาผนังที่พระระเบียงวัด
พระศรีรัตนศาสดารามนั้น สอดคล้องกับภาพร่างลายเส้นที่ปรากฏในหนังสือสมุดภาพ เทพ มนุษย์
ยักษ์ ลิง เขียนโดยพระเทวาภินิมมิต หลายผนัง ดังนั้นจึงสามารถสรุปได้ว่า นอกจากพระเทวา
ภินิมมิตจะมีบทบาทเป็นผู้ก าหนดฉากตอนแล้ว ยังเป็นผู้ร่างภาพลายเส้น เพื่อให้จิตรกรน าไปใช้
ขยาย และเขียนลงบนพระระเบียง ทั้งนี้สอดคล้องกับ วิทย์ พิณคันเงิน ที่เคยให้สมัภาษณ์ไว้ในเรื่อง
ที่กล่าวถึงว่า พระเทวาภินิมมิตนั้นเป็นผู้ร่างรูปทรงต่างๆ เพื่อให้ช่างผู้ที่ต้องการน าภาพไปใช้เป็น
แบบในการสร้างจิตรกรรมที่พระระเบียงแห่งนี้ จากภาพการจัดท่าทางของยักษ์ โดยพระเทวา
ภินิมมิต ในฉากตอนชามพูวราชส าแดงเดช แม้สว่าง ปัญญางามจะน ามาใช้เสนอฉากตอนขณะที่
ก้อนหิน ซึ่งเกิดจากการประลองก าลังของกองทัพลิง ตกที่กรุงลงกา เมื่อก้อนหินหล่นลงตรงหน้า
ยักษ์ต้องผงะด้วยความตกใจ สามารถปลุกเร้าภาวะตื่นตะลึงแบบสมจริงได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้
การจัดท่าทางให้พระโคก้าวขาและบิดเอี้ยวหัวกลับมาสบตากับนิลพัท เผยให้เห็นร่องรอยย่นของ
ผิวหนังที่คอของพระโคอย่างเป็นธรรมชาติ อีกทั้งมีการเขียนกล้ามเนื้อแต่พองาม สื่อถึงร่างกายที่
แข็งแรงสมบูรณ์ แต่แฝงเร้นจิตวิญญาณของศิลปะตามขนบด้วยลีลาของเส้นอันอ่อนหวาน มีลีลา
ตามแบบฉบับของการสร้างงานเชิงอุดมคติซึ่งผสานความสมจริงเข้าไว้ด้วยกัน
ด้านการน าเสนอมุมมอง แม้จะมีการน าเสนอภาพมุมสูงแบบตานกมองคล้ายกับจิตรกรรม
ตามขนบนิยม แต่ทว่าเป็นไปในแบบจิตรกรรมตะวันตก คือมีการแสดงระยะใกล้ไกล สร้างบรรยากาศ
ให้เกิดความลึกลวง ตลอดจนสร้างจุดลับสายตาซึ่งเลือนหายไปที่เส้นขอบฟ้าในระยะหลัง พร้อมกัน
นั้นยังมีการสร้างความลดหลั่นของขนาดวัตถุเมื่ออยู่ในระยะที่ไกลออกไปอีกประการหนึ่ง ดังนั้นเมื่อ
กล่าวถึงมุมมอง สามารถวิเคราะห์เกี่ยวกับประเด็นเรื่องการสร้างระยะภายในภาพจิตรกรรม ได้ดังนี้
มุมมอง และการสร้างระยะ
ห้องที่ การสร้างระยะด้วยหลักทัศนียวิทยาเชิงเส้น การวิเคราะห์
ตอนหนุมานหลอกให้ทศกัณฐ์ออกรบ
โดย ร.ต.อ.เปรื่อง แสงเถกิง น าเสนอ
สถาปัตยกรรมของกรุงลงกาด้วยทัศนีย
106 วิทยาเชิงเส้น โดยมีมุมมองแบบตาน
กมอง มีจุดรวมสายตาอยู่ที่เบื้องซ้าย
ของภาพ เส้นเหล่านี้ก าหนดให้เกิดมิติ
ความลึกของภาพ
