Page 16 - kpi20440
P. 16
KPI Congress 20th
16
2018
Thai Democracy on the Move
กลุ่มย่อยที่ 1 : เปลี่ยนผ่านประชาธิปไตยด้วยหลักนิติธรรมและสถาบันการเมือง
(Transforming Democracy through Rule of Law and Political
Institutions)
การขับเคลื่อนรัฐเสรีประชาธิปไตยนั้น มักมีองค์ประกอบที่ส�าคัญอย่างน้อย
2 ประการ คือ โครงสร้าง อันได้แก่ การมีสถาบันทางการเมืองเพื่อรับผิดชอบในบทบาท
ภารกิจอันส�าคัญของรัฐ และหลักคิดอันเป็นกรอบหลักเกณฑ์การใช้อ�านาจรัฐของสถาบัน
ต่าง ๆ ซึ่งเรียกโดยรวมว่า การปกครองด้วยกฎหมาย
ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมาการปฏิรูปประชาธิปไตยในเชิงโครงสร้างถูกขับเคลื่อน
ผ่านนิติธรรมและสถาบันการเมืองอย่างเข้มข้น จากรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.2540 ที่ออกแบบ
โครงสร้างสถาบันการเมืองที่ท�าให้ได้ “ฝ่ายบริหารที่เข้มแข็ง” ผ่านระบบเลือกตั้งและ
พรรคการเมือง ในขณะที่ระบบและกลไกการตรวจสอบแม้มีมากขึ้นแต่ยังมีข้อจ�ากัด
ในการตรวจสอบได้ไม่เต็มตามเจตนารมณ์ ต่อมารัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.2550 จึงได้เพิ่ม
ความเข้มข้นของระบบและกลไกการตรวจสอบสถาบันการเมือง ต่อเนื่องถึงรัฐธรรมนูญ
ฉบับปัจจุบัน พ.ศ.2560 มีการปรับโครงสร้างสถาบันการเมือง เริ่มตั้งแต่ระบบการเข้าสู่
อ�านาจรัฐและระบบพรรคการเมืองให้ผูกพันกับมวลชนมากยิ่งขึ้น ระบบและกลไก
การตรวจสอบอ�านาจรัฐที่เข้มข้นและการผูกพันต่อการท�าหน้าที่ของรัฐ หมวด 5 แห่ง
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.2560 รวมทั้งยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี และที่ส�าคัญ
อีกประการคือ การปฏิบัติหน้าที่ของสถาบันทางการเมืองและสถาบันต่าง ๆ ต้องเป็นไป
ตามรัฐธรรมนูญ กฎหมาย และหลักนิติธรรม
การขับเคลื่อนในอดีตที่ผ่านมาอาจยังไม่เพียงพอให้สถาบันการเมืองที่มีอยู่
แสดงบทบาทอันมีผลเสริมสร้างและพัฒนาประชาธิปไตยไทยตามหลักนิติธรรมได้มากนัก
การประชุมในกลุ่มย่อยที่ 1 จึงมีเป้าหมายที่จะค้นหาว่า การปฏิรูปสถาบันการเมืองเพื่อให้
มีดุลยภาพของการขับเคลื่อนด้วยนิติธรรมและสถาบันการเมืองที่ผ่านมาได้สร้างบทเรียน
อย่างไรบ้างให้กับระบอบประชาธิปไตยของประเทศไทย โดยจะศึกษาร่วมกับประสบการณ์
ของการขับเคลื่อนประชาธิปไตยด้วยนิติธรรมและสถาบันการเมืองของนานาประเทศ
เพื่อน�าไปสู่การสร้างภาพอนาคตร่วมกันที่จะท�าให้เกิดรูปแบบการพัฒนาประชาธิปไตย
ที่ขับเคลื่อนด้วยนิติธรรมและสถาบันการเมือง สอดคล้องกับดุลยภาพทางการเมืองของ
หลักการและก�าหนดการ
ประเทศไทย และยังสามารถเชื่อมโยงและเป็นที่ยอมรับของนานาประเทศได้
