Page 44 - kpi18358

บทที่ 1

บทน ำ

1.1 หลักกำรและเหตุผล

ระบบราชการไทยเป็นระบบที่อยู่คู่กับสังคมไทยมายาวนานโดยมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงและ

พัฒนาให้สอดรับกับบริบทการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่องดังเป็นที่ทราบกันดีว่าการปฏิรูปการเมือง

การปกครอง รวมถึงระบบบริหารราชการแผ่นดินในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น

เป็นการปฏิรูปสังคมไทยขนานใหญ่ เชื่อมโยงกับการปฏิรูปในอีกหลายด้าน ทั้งระบบกฎหมายและการศาล

รวมไปถึงการปฏิรูปในด้านสังคมและวัฒนธรรมในอีกหลายมิติ ต่อมามีการปฏิรูประบบบริหารราชการ

แผ่นดินหรือระบบราชการอีกครั้ง ภายหลังการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับประชาชน ซึ่งมีเจตนารมณ์หลัก

ในการสร้างความสุจริตและชอบธรรมในการใช้อ านาจรัฐ มีการรับรองแนวคิดหลักการบริหารกิจการ

บ้านเมืองที่ดีหรือธรรมาภิบาล (Good Governance) ไว้ในรัฐธรรมนูญ ก าหนดให้ต้องท าแผนบริหารราชการ

แผ่นดินโดยรัฐบาล และแผนยุทธศาสตร์การปฏิบัติราชการ ระยะ 4 ปี และแผนปฏิบัติราชการประจ าปี

รวมไปถึงมีการสถาปนาหน่วยงานเพื่อรับผิดชอบดูแลการพัฒนาระบบราชการโดยตรง อันได้แก่ ส านักงาน

คณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) อาจกล่าวได้ว่าการปฏิรูประบบบริหารราชการแผ่นดินหรือ

ระบบราชการดังกล่าวเป็นผลโดยตรงจากการปฏิรูปการเมืองการปกครอง ซึ่งเป็นการปรับความสัมพันธ์ใน

เชิงโครงสร้างอ านาจรัฐทั้งระบบ

โครงสร้างการบริหารราชการแผ่นดินของไทย แบ่งเป็น 3 ส่วนหลัก ได้แก่ การบริหารราชการ

ส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น โดยมีหน่วยงานของรัฐและข้าราชการและหรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ

เป็นกลจักรส าคัญในการปฏิบัติราชการตามกรอบนโยบายและกฎหมาย (Policy platform and Legal

framework) ที่ถูกก าหนดโดยฝ่ายการเมือง โดยที่หน่วยงานของรัฐแต่ละประเภท แต่ละระดับมีกรอบอ านาจ

หน้าที่และความรับผิดชอบแตกต่างกันไป แต่ทั้งหมดควรต้องรับผิดชอบและผูกพันต่อกรอบนโยบายและ

กฎหมายเป็นส าคัญ ด้วยเหตุผลและความจ าเป็นนี้ ท าให้ระบบราชการต้องมีกลไก การติดตามก ากับ

ตรวจสอบ หรือชี้แนะแนวทางการปฏิบัติราชการ เพื่อท าให้การปฏิบัติราชการเป็นไนในทิศทางเดียวกับ

นโยบายหรือกฎหมาย บรรลุผลสัมฤทธิ์ของระบบการบริหารราชการแผ่นดินมากที่สุด ที่รู้จักกัน คือ

ระบบกำรตรวจรำชกำรนั่นเอง

1