Page 17 - kpi17724
P. 17
เมื่อ “เมือง”กลายเปนโจทยของการบริหารจัดการทองถิ่นสมัยใหม
บทที่ 1
ร้านค้าสมัยใหม่ตั้งกระจายตัวอยู่ทั่วทุกเมือง ถนนหนทาง รวมรูปแบบการ
เดินทางที่หลากหลาย สะดวกและรวดเร็ว ประกอบกับเทคโนโลยีที่ส่งผล
ของการเปลี่ยนแปลงวิถีชีวิตสู่ความทันสมัย สถานการณ์การเปลี่ยนแปลงที่
คนมารวมตัวอยู่ในเมืองและมีการเพิ่มขึ้นของประชากรในเขตเมือง
อย่างรวดเร็วนี้เป็นที่มาให้สถาบันวิจัยประชากรเรียกว่าปรากฏการณ์นี้ว่า
“ระเบิดคนเมือง” ในประเทศไทย โดยชี้ให้เห็นว่าเมื่อพิจารณาจาก
ประชากรเมือง (ทั้งที่มีชื่อและไม่มีชื่ออยู่ในทะเบียน และพิจารณา
รวมตัวเลขประชากรที่ประกอบกิจกรรมทางเศรษฐกิจนอกภาคเกษตร)
อาจมากถึงร้อยละ 51 ของประชากรทั้งหมด (ปราโมทย์และคณะ)
ความน่าห่วงเกี่ยวกับปรากฏการณ์ “ระเบิดคนเมือง” ในประเทศ
ไทย คือ มีการเตรียมการรองรับมากน้อยเพียงใด เมืองเป็นพื้นที่ที่มี
บทบาทสำคัญต่อสังคมและมีอิทธิพลต่อวิถีการดำเนินชีวิตของผู้คนเป็น
อย่างมาก อาจเป็นทั้งภัยคุกคามและเป็นโอกาสขึ้นอยู่ที่การบริหารจัดการ
เตรียมการรองรับ แนวคิดการพัฒนาอย่างทฤษฎีภาวะทันสมัยมองการเกิด
ขึ้นและเติบโตของเมืองและความเป็นเมืองในทางบวกเป็นตัวชี้วัดของ
ความทันสมัย เพราะเมืองมักเป็นศูนย์รวมของกิจกรรมทางเศรษฐกิจ
ความก้าวหน้าของวิทยาการ และคุณภาพชีวิตของประชาชน ประชาธิปไตย
ก็เชื่อว่าเบ่งบานในสังคมเมือง แต่ต่อมาแนวคิดการพัฒนาอื่นๆ กลับเริ่ม
มองว่า “เมือง” เป็นความเลวร้าย ส่งผลให้เกิดความเหลื่อมล้ำในสังคม
เมืองเอารัดเอาเปรียบดูดซึมทรัพยากรส่วนเกินจากเขตชนบทสู่เมือง
เมืองเป็นต้นเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อม รวมทั้งปัญหาอาชญากรรมและ
ปัญหาสังคมมักเกิดในเมือง
หากพิจารณาจากประสบการณ์การบริหารจัดเมืองของประเทศไทย
ที่ผ่านมา อาจก่อให้เกิดความกังวลมากยิ่งขึ้น กล่าวคือ ทั้งในระดับ
นโยบายของประเทศและการบริหารจัดการท้องถิ่นให้ความสำคัญกับพื้นที่
ที่เรียกว่า ‘เมือง’ น้อยมาก โดยมีข้อสังเกต 2 ประการดังนี้
4