Page 270 - kpi10440

คู่ มื อ ส ม า ชิ ก ส ภ า ท้ อ ง ถิ่ น
หากพิจารณาต่อไปถึงขีดความสามารถในการพึ่งตนเองขององค์กรปกครอง

ส่วนท้องถิ่นแต่ละรูปแบบ โดยดูจากสัดส่วนของรายได้ที่จัดเก็บเองต่อรายได้ทั้งหมด
จะเห็นว่ากรุงเทพมหานคร เป็นองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีขีดความสามารถสูงที่สุด
โดยมีสัดส่วนรายได้ที่จัดเก็บเองอยู่ที่ร้อยละ 18.25 ของรายได้ทั้งหมด รองลงมาคือ
เทศบาล ร้อยละ 13.46 ส่วนองค์การบริหารส่วนตำบลนั้น มีรายได้จากการจัดเก็บเองอยู่
เพียงร้อยละ 5.69 ของรายได้ทั้งหมดเท่านั้น

การเปลี่ยนแปลงของจำนวนรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นครั้งสำคัญ

เกิดขึ้นเมื่อมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้
แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 25432 โดยกฎหมายฉบับนี้มีบทบัญญัติในมาตรา
30(4) ที่กำหนดให้รัฐต้องจัดสรรภาษีอากร เงินอุดหนุนและรายได้อื่นให้แก่องค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่นเพิ่มขึ้น โดยในปี พ.ศ. 2544 ให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีรายได้
ไม่น้อยกว่าร้อยละ 20 ของรายได้รัฐบาล และในปี พ.ศ. 2549 ให้องค์กรปกครองส่วน

ท้องถิ่นมีรายได้ไม่น้อยกว่าร้อยละ 35 ของรายได้รัฐบาล บทบัญญัตินี้เองทำให้เกิดการ
ก้าวกระโดดของรายได้ท้องถิ่นอย่างสำคัญ โดยในปี พ.ศ. 2543 ซึ่งเป็นปีก่อนที่
บทบัญญัติที่กล่าวมาแล้วจะมีผลใช้บังคับ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นไทยมีรายได้รวม
99,936.36 ล้านบาท คิดเป็นสัดส่วนร้อยละ 13.33 ของรายได้รัฐบาลเท่านั้น ในปี พ.ศ.
2544 รายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพิ่มขึ้นเป็น 159,752.58 ล้านบาท หรือ
ร้อยละ 20.68 ของรายได้รัฐบาล และมีการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทุกปี จนในปี พ.ศ. 2551

นี้ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีรายได้ถึง 376,740 ล้านบาท หรือร้อยละ 25.20 ของ
รายได้รัฐบาล แต่การเพิ่มขึ้นดังกล่าวนั้นมิได้เป็นผลจากการที่องค์กรปกครองส่วน
ท้องถิ่นสามารถจัดเก็บรายได้ด้วยตนเองมากขึ้น แต่เนื่องมาจากรัฐบาลได้จัดสรรภาษี
อากรและเงินอุดหนุนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นเพิ่มขึ้น ควบคู่ไปกับการถ่ายโอน
ภารกิจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นตามแผนการกระจายอำนาจ (ตามตารางที่ 15)

อย่างไรก็ตามการเพิ่มขึ้นของรายได้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอย่างก้าว

กระโดดเช่นที่ผ่านมาอาจไม่เกิดขึ้นอีกในอนาคต เนื่องจากในปี พ.ศ. 2549 ได้มีการแก้ไข
บทบัญญัติในมาตรา 30(4) เสียใหม่ โดยกำหนดให้รัฐจัดสรรรายได้เพื่อให้องค์กร

สถาบันพระปกเกล้า 2