Page 23 - kpiebook63005
P. 23
22 การศึกษาความเคลื่อนไหวทางการเมืองและพฤติกรรมการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 2562 จังหวัดขอนแก่น
ภายใต้ความพยายามที่จะสถาปนาสร้างระบอบไม่เป็นประชาธิปไตยและปัดปฏิเสธเสียงของ
ผู้รักประชาธิปไตย ซึ่งถือว่าเป็นเสียงข้างมากในประเทศนี้ได้นำาไปสู่โศกนาฏกรรมในเหตุการณ์ปี 2552
หรือ “สงกรานต์เลือด” และการสังหารหมู่คนเสื้อแดงในปี 2553 ซึ่งเหตุการณ์หลังมีส่วนทำาให้มีจำานวน
ผู้เสียชีวิตมากที่สุดในประวัติศาสตร์การเมืองไทยนับจาก พ.ศ. 2475 เป็นต้นมา 17
คำาถามสำาคัญคือ ทำาไมพรรคไทยรักไทยเรื่อยจนมาถึงพรรคเพื่อไทยจึงได้รับความนิยมในภาคเหนือ
และภาคอีสาน แม้เริ่มแรกเดิมทีพรรคไทยรักไทยจะอาศัยการควบรวมพรรคการเมืองต่างๆ จนนำาไปสู่ชัยชนะ
ทางการเมืองในการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในวันที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2544 โดยได้คะแนนเสียงถึง
248 ที่นั่ง (รวมผลจากการเลือกตั้งซ่อมแล้ว) ภายหลังการเป็นรัฐบาลแรกที่อยู่ครบวาระในประวัติศาสตร์
การเมืองไทยนับจากปี 2475 ด้วยนโยบายประชานิยมที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและรายได้ของ
คนรากหญ้า โดยเฉพาะคนภาคเหนือและภาคอีสานอย่างเป็นรูปธรรม ทำาให้การเลือกตั้งในวันที่ 6 กุมภาพันธ์
18
พ.ศ. 2548 พรรคไทยรักไทยชนะการเลือกตั้งอย่างถล่มทลาย โดยได้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรถึง 377 คน
ซึ่งถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์การเมืองไทยที่พรรครัฐบาลสามารถชนะเกินเสียงกึ่งหนึ่งของที่นั่ง
ในรัฐสภา รวมถึงต่อมาหลังการรัฐประหารในปี 2549 พรรคพลังประชาชนหรือพรรคที่สืบทอดมาจาก
พรรคไทยรักไทยยังชนะด้วยเสียงข้างมากแม้จะถูกเอารัดเอาเปรียบจากกลไก คมช. มากก็ตาม โดยพรรค
พลังประชาชนสามารถจัดตั้งรัฐบาล โดยได้คะแนนเสียง 233 ที่นั่งจาก 480 ที่นั่ง ทำานองเดียวกับการ
เลือกตั้งในปี 2554 พรรคเพื่อไทยซึ่งสืบทอดมาจากพรรคพลังประชาชน ชนะการเลือกตั้งโดยได้ 265 ที่นั่ง
จาก 500 ที่นั่ง ซึ่งถือว่าเป็นรัฐบาลที่สองที่ได้คะแนนเสียงเกินกึ่งหนึ่งของที่นั่งในรัฐสภา
แน่นอนว่าฐานเสียงส่วนใหญ่มาจากภาคเหนือและภาคอีสาน คำาถามสำาคัญคือ ทำาไมคนส่วนใหญ่
ในภาคเหนือและภาคอีสานถึงนิยมในตระกูลชินวัตร รวมถึงนายกรัฐมนตรีที่ได้ภายใต้ร่มเงาของตระกูล
ชินวัตร งานวิจัยนี้จะอภิปรายในประเด็นดังกล่าวต่อไป อนึ่ง เนื่องจากขอบเขตของทั้งภาคเหนือและ
ภาคอีสานนั้นค่อนข้างจะใหญ่ งานวิจัยนี้จะให้ความสำาคัญต่อกรณีศึกษาจังหวัดขอนแก่น ด้วยเหตุผล
บางประการดังนี้
ประการที่หนึ่ง จังหวัดขอนแก่นถือเป็นหนึ่งในจังหวัดที่ใหญ่ มีประชากรมากและคงอัตราการ
เติบโตทางเศรษฐกิจที่สูงอย่างต่อเนื่องในภาคอีสาน เนื่องด้วยการที่เป็นจังหวัดใหญ่จึงเป็นหนึ่งในจังหวัดของ
ภาคอีสานที่มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรและเขตเลือกตั้งจำานวนมาก โดยในการเลือกตั้งปี 2544 และ 2548
ขอนแก่นมีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 11 คน จากจำานวน 11 เขต ในปี 2550 มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
11 คน จากจำานวน 4 เขต ตลอดจน การเลือกตั้งในปี 2554 มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 10 คน จากจำานวน
10 เขต และ การเลือกตั้งในปี 2562 มีสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร 10 คน จากจำานวน 10 เขต เช่นกัน
17 ศิวัช ศรีโภคางกุล, “ความทรงจำาบาดแผล : คนเสื้อแดงจังหวัดภาคเหนือตอนบนกับประวัติศาสตร์ความรุนแรง
การเมืองไทย,” รายงานวิจัยในโครงการเมธีวิจัย “สันติวิธีและความรุนแรงในสังคมไทย”, สำานักงานกองทุนสนับสนุน
การวิจัย (สกว.), 2557.
18 กรณีดังกล่าวแตกต่างจากภาคใต้ พิจารณาใน บูฆอรี ยีหมะ, “ทำาไมพรรคประชาธิปัตย์จึงผูกขาดในภาคใต้?”
มติชน,18 ธันวาคม 2561 https://www.matichon.co.th/article/news_1277764 (เข้าถึงเมื่อ 18 ธันวาคม 2561)
