Page 73 - kpiebook67027
P. 73
72 พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระราชด�าริที่จะพระราชทานรัฐธรรมนูญ
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวในช่วงก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครอง
ได้มีการร่างรัฐธรรมนูญ 2 ฉบับ ฉบับแรก คือ
ร่างรัฐธรรมนูญฉบับแรก โดยพระกัลยาณไมตรี (ดร.ฟรานซิส บี. แซร์) ร่างขึ้นใน
พ.ศ. 2469 สืบเนื่องมาจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระราชหัตถเลขาถึง
พระยากัลยาณไมตรี เมื่อวันที่ 23 กรกฎาคม 2469 ระหว่างที่พระยากัลยาณไมตรีเยือนประเทศไทย
และพักอยู่ที่โฮเต็ลพญาไท พระองค์ทรงใช้หัวเรื่องว่า “Problems of Siam” ประกอบด้วย
พระราชปุจฉา 9 ข้อ เกี่ยวกับสภาพการณ์ทางการเมืองที่ประเทศไทยก�าลังเผชิญอยู่ในตอนต้นรัชกาล
พระยากัลยาณไมตรีได้ตอบพระราชปุจฉาทุกข้อ เว้นแต่ข้อสุดท้ายในเรื่องปัญหาชาวจีน
โดยออกตัวว่า คงจะต้องท�าการศึกษาในเรื่องดังกล่าวให้มากกว่านี้ ก่อนที่จะสามารถแสดง
ความคิดเห็นในเรื่องนี้ได้พระยากัลยาณไมตรียังได้ทูลเกล้าฯ ถวายร่างรัฐธรรมนูญฉบับสั้น ๆ
12 มาตรา แสดงถึงโครงสร้างของรัฐบาลที่ควรจะเป็นตามความเห็นของพระยากัลยาณไมตรี
โดยใช้ชื่อว่า “Outline of Preliminary Draft”
ร่างรัฐธรรมนูญฉบับที่ 2 โดยนายเรมอนด์ บี.สตีเวนส์ ที่ปรึกษากระทรวงการต่างประเทศ
และพระยาศรีวิสารวาจา (เทียนเลี้ยง ฮุนตระกูล) ปลัดทูลฉลองกระทรวงการต่างประเทศ ยกร่าง
แล้วเสร็จในวันที่ 9 มีนาคม 2474 เป็นเวลาก่อนเปลี่ยนแปลงการปกครองวันที่ 24 มิถุนายน 2475
เพียง 3 เดือนเศษเท่านั้น ร่างรัฐธรรมนูญนี้เป็นภาษาอังกฤษ มีชื่อว่า “An Outline of Changes
in the Form of Government”
โครงสร้างการปกครองตามร่างรัฐธรรมนูญฉบับนี้อยู่ในรูปของระบบรัฐสภา ในทางทฤษฎี
พระมหากษัตริย์ยังคงเป็นหัวหน้าฝ่ายบริหารและเป็นผู้มีอ�านาจในทางนิติบัญญัติ ในฐานะที่
ทรงเป็นหัวหน้าฝ่ายบริหารจะทรงใช้อ�านาจดังกล่าวผ่านทางนายกรัฐมนตรี นายกรัฐมนตรีจะต้อง
รับผิดชอบต่อพระมหากษัตริย์ และในขณะเดียวกันก็อยู่ภายใต้การควบคุมของฝ่ายนิติบัญญัติด้วย
ในฐานะที่ทรงมีอ�านาจทางนิติบัญญัติ พระองค์จะทรงใช้อ�านาจดังกล่าวผ่านทางสภานิติบัญญัติ
ซึ่งประกอบด้วยสมาชิกจ�านวนไม่เกิน 75 คน และไม่น้อยกว่า 50 คน ซึ่งตามข้อเสนอจะมาจาก
การแต่งตั้งครึ่งหนึ่ง และเลือกตั้งอีกครึ่งหนึ่ง
inside_KPI-museum-17pt.indd 72 9/11/2566 13:14:48
