Page 71 - kpiebook67027
P. 71
70 พิพิธภัณฑ์พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระราชกระแสของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวต่อความเห็นของ
นายมุสโสลินี เรื่องการศึกษาของอิตาลี
สืบเนื่องมาจากพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต เสนาบดีกระทรวงธรรมการ ทูลเกล้าฯ
ถวายบันทึกโครงการศึกษาเมื่อวันที่ 2 พฤษภาคม 2475 ต่อมาพระองค์เจ้าธานีนิวัตทรงได้อ่าน
หนังสือเรื่อง “The Year Book of Education 1932” ซึ่งนายมุสโสลินีได้แสดงนโยบายและ
อุปสรรคแห่งการศึกษาของประเทศอิตาลีไว้ มีข้อความคล้ายคลึงกับโครงการศึกษาที่ได้ทูลเกล้าฯ
ถวายไปแล้ว ดังนั้นทรงคัดส�าเนาส่งมาให้เจ้าพระยามหิธร (ลออ ไกรฤกษ์) เสนาบดีกระทรวง
มุรธาธร เมื่อวันที่ 26 พฤษภาคม 2470 เพื่อให้น�าความขึ้นกราบบังคมทูลพระกรุณาเมื่อพระบาท
สมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทอดพระเนตรแล้ว มีพระราชกระแสบันทึกลงมาในวันรุ่งขึ้นคือ
วันที่ 27 พฤษภาคม 2475 ความว่า
“...การจะสอนให้คนไทยนิยมการปกครองแบบสมบูรณาญาสิทธิราชย์
เหมือนกับที่อิตาลีสอนคนของเขาให้นิยมการปกครองแบบฟาสซิสต์นั้น เป็นการ
ช้าเกินไปเสียแล้ว ทรงกล่าวถึงทางเลือกในอนาคตว่า ถ้าจะมีการปกครอง
แบบฟาสซิสต์และมีพรรคฟาสซิสต์น่าจะดี และเป็นทางออกที่ดีที่สุด แต่ก็ไม่ทรง
แน่พระราชหฤทัยว่าจะท�าได้ เพราะฉะนั้นจึงทรงมีพระราชด�าริว่า ถ้าท�าไม่ได้
แล้ว ควรเตรียมการที่จะเปลี่ยนเป็นระบอบพระมหากษัตริย์อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ
โดยเร็วที่สุดเท่าที่จะท�าได้ และต้องให้การศึกษาไปในทางนั้น...”
เจ้าพระยามหิธรได้อัญเชิญพระราชกระแสนี้กราบทูลพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต
เสนาบดีกระทรวงธรรมการ ในวันที่ 1 มิถุนายน 2475 พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยามหิธรส่งส�าเนาพระราชกระแสนี้กราบทูลสมาชิกอภิรัฐมนตรี
ทุก ๆ พระองค์ด้วย ซึ่งน่าจะเป็นพระราชประสงค์ที่จะให้บรรดาสมาชิกอภิรัฐมนตรีสภา
ได้ทรงทราบถึงพระบรมราโชบาย
inside_KPI-museum-17pt.indd 70 9/11/2566 13:14:48
