Page 70 - kpiebook67027

69

สภากรรมการองคมนตรี: พระบรมราโชบายวางรากฐานการปกครองระบอบ
รัฐสภา

เมื่อพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชสมบัติทรงมีพระราชด�าริ
ที่จะปรับปรุงสภาองคมนตรีใหม่ตั้งแต่ต้นรัชกาล ทรงมีพระราชประสงค์จะให้เป็นสถาบันเรียนรู้

และทดลองการปกครองในระบอบรัฐสภา จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งกรรมการ
เพื่อจัดระเบียบองคมนตรี จ�านวน 9 คน การพิจารณาจัดระเบียบองคมนตรีใหม่ส�าเร็จลงด้วย

การประชุมเพียง 5 ครั้ง ปรากฏออกมาในรูปพระราชบัญญัติองคมนตรี พุทธศักราช 2470
การจัดท�าพระราชบัญญัติให้ส�าเร็จในเวลาอันสั้น เป็นเพราะพระราชประสงค์ และอีกประการหนึ่ง

เป็นเพราะสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิตทรงให้พระยาจินดาภิรมย์ร่างเค้าโครง
พระราชบัญญัติฉบับนี้ขึ้นเพื่อเป็นพื้นฐานการพิจารณาในที่ประชุม

ความส�าคัญของพระราชบัญญัติฉบับนี้ อยู่ที่การก�าหนดให้มีสภากรรมการองคมนตรี
จ�านวน 40 คน ซึ่งทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งจากผู้เป็นองคมนตรี โดยมีวาระ 3 ปี สภากรรมการ

องคมนตรีมีอ�านาจประชุมปรึกษาหารือเรื่องต่าง ๆ ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานลงมา
ในกรณีที่มีเรื่องเกี่ยวกับสวัสดิภาพของประเทศชาติและประชาชน กรรมการองคมนตรีจ�านวน

ไม่น้อยกว่า 5 คน สามารถท�าหนังสือกราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้มี
การประชุมกันได้ โดยท�าหนังสือผ่านนายกแห่งสภากรรมการองคมนตรี นอกจากนี้ยังมีบทบัญญัติ

คุ้มครองการแสดงความคิดเห็นในที่ประชุม รวมทั้งบุคคลที่สภากรรมการองคมนตรีเชิญมาชี้แจง
หรือแสดงความเห็นต่อสภากรรมการองคมนตรี จะเห็นว่าบทบัญญัตินี้มีลักษณะเช่นเดียวกับ

เอกสิทธิของสมาชิกรัฐสภาในประเทศประชาธิปไตยทั้งหลาย แม้สภากรรมการองคมนตรี
จะมิใช่รัฐสภา แต่บทบัญญัติของพระราชบัญญัติองคมนตรีสภา และการทดลองประชุมปรึกษา

ร่างกฎหมายต่าง ๆ ของสภานี้ พอที่จะกล่าวได้ว่า สภากรรมการองคมนตรีเป็นก้าวแรกของ
การเตรียมการปกครองระบอบรัฐสภาที่จะมีขึ้นในอนาคต

inside_KPI-museum-17pt.indd 69 9/11/2566 13:14:48