Page 3 - b29256_Fulltext
P. 3
บทคัดย่อ
รายงานวิจัยฉบับนี้ต้องการเสนอการเปลี่ยนแปลงสำคัญด้านการแพทย์และสาธารณสุขในห้วง รัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวระหว่าง พ.ศ. 2468-2477 ด้วยวิธีการวิจัยทางประวัติศาสตร์ ทำการสำรวจ
รวบรวมและประเมินหลักฐานเอกสารชั้นต้นในสมัยรัชกาลที่ 7 ทั้งเอกสารที่ยังไม่ตีพิมพ์และเอกสารตีพิมพ์ในช่วง
ทำการศึกษา รวมทั้งงานวิจัยและหนังสือที่เกี่ยวข้อง เพื่อนำมาวิเคราะห์และนำเสนอในรูปแบบของการเขียนเป็น
รายงานวิจัยด้านประวัติศาสตร์
ผลการศึกษาเสนอให้เห็นว่าการดำเนินนโยบายและการดำเนินงานด้านการแพทย์และการสาธารณสุขใน
รัชกาลที่ 7 นั้นเป็นช่วงของการปฏิรูปประเทศให้ทันสมัยต่อเนื่องมาจากสองรัชกาลก่อนหน้า คือสมัยรัชกาลที่ 5 ที่ทรง
ริเริ่มรับการแพทย์และการสาธารณสุขแผนตะวันตกเข้ามาเป็นส่วนหนึ่งของการสร้าง รัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์สยาม
เป็นการเริ่มต้นสร้างสถาบันและรูปแบบวิธีการดำเนินงานตามแนวทางการแพทย์แผนตะวันตก พอล่วงเข้าสู่รัชกาลที่ 6
โครงสร้างระบบราชการของรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์ขยายใหญ่โตด้านขนาดและสายการบังคับบัญชา ความซ้ำซ้อน
ของบทบาทและความรับผิดชอบ รวมทั้งพื้นที่ขยายไปทั่วประเทศ จนทำให้ต้องกระชับบทบาทหน้าที่ด้านการแพทย์
และการสาธารณสุขของประเทศให้มาอยู่ในกรมสาธารณสุขเพียงหน่วยงานเดียวดูแลรับผิดชอบซึ่งดำเนินงานสำเร็จ
เพียงในทางนิติบัญญัติ แต่ในทางปฏิบัติต้องค่อยปรับเปลี่ยนจนเริ่มสำเร็จเมื่อเริ่มต้นเข้าสู่สมัยรัชกาลที่ 7 ดังนั้นตลอด 9
ปีที่ครองราชย์จึงเป็นช่วงของความพยายามสร้างผลสำเร็จจากการสรุปบทเรียนการปฏิรูป เพื่อเริ่มต้นจัดโครงสร้าง
ราชการสาธารณสุขแบบรวมศูนย์และการสร้างแนวทางบริหารจัดการด้านการแพทย์และการสาธารณสุขด้วยการเสนอ
การปกครองท้องถิ่นที่ชัดเจนเป็นเทศบาล จนเริ่มปรากฏผลชัดเจนในปลายรัชกาลหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง
สมัยรัชกาลที่ 7 ในบริบททางประวัติศาสตร์โลกถือเป็นยุคระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 1 กับครั้ง 2 ที่เกิดการ
เปลี่ยนแปลงในระเบียบโลกจากการมีองค์กรระหว่างประเทศด้านสุขภาพที่ส่งผลต่อนโยบายการปฏิบัติมาถึงประเทศ
ไทยที่เข้าเป็นสมาชิกต้องอนุวรรตตามข้อกำหนดจากความตกลง ไทยเข้าร่วมทำความตกลงทั้งเรื่อง ยาเสพติด การ
กักกันโรค การศึกษาของแพทย์ และการป้องกันและกำจัดโรคติดต่อร้ายแรง เป็นต้น แต่อีกด้านหนึ่งก็ทำให้ประเทศไทย
มีอัตลักษณ์ตัวตนในชุมชนโลกยุคอาณานิคมที่ได้รับการยอมรับในเกียรติภูมิของประเทศเอกราชที่มีความเจริญจากการ
ดำเนินการตามประชาคมโลก
2
