Page 404 - kpi21190
P. 404
404
2. ความเหลื่อมล้ำกับสันติสุขในสังคมไทย : ดัชนีสันติภาพเชิงบวกของ ด้วย 1. การทำหน้าที่ของรัฐบาลที่ดี 2. สภาพแวดล้อมทางธุรกิจดี 3. การกระจายทรัพยากร
โลก (Positive Peace Index-PPI) ที่เป็นธรรม 4. การยอมรับในสิทธิของคนอื่น 5. ความสัมพันธ์อันดีกับเพื่อนบ้าน 6. การไหลเวียน
ของข้อมูลข่าวสาร 7. ระดับของทุนทางมนุษย์ 8. การคอร์รัปชั่นระดับต่ำ จากองค์ประกอบ
8 ด้านหลักดังกล่าว จะเห็นได้ว่าการมีสันติภาพเกี่ยวข้องกับหลายด้านทั้งด้านธรรมาภิบาลของ
ก่อนที่จะกล่าวถึงความเหลื่อมล้ำในรายละเอียด ในส่วนนี้จะเริ่มต้นด้วยการทำความเข้าใจ
กับคำว่า “สันติภาพ” (Peace) มีการนิยามแตกต่างกันไป คำนิยามที่ใช้กันมากคือ สันติภาพ ภาครัฐ สภาพแวดล้อมทางธุรกิจที่ดี การคำนึงถึงสิทธิเสรีภาพ ความสัมพันธ์กับประเทศเพื่อนบ้าน
เชิงลบ (Negative Peace) และสันติภาพเชิงบวก (Positive Peace) สันติภาพเชิงลบคือไม่มี และความเหลื่อมล้ำที่เกี่ยวข้องกับการกระจายทรัพยากรที่เป็นธรรมและการพัฒนามนุษย์
ความรุนแรงทางตรง (Direct Violence) หรือความรุนแรงที่ปรากฏอย่างชัดเจน รวมถึงสงคราม การวัดระดับสันติภาพในโลกของสันติภาพเชิงบวกวัดเปรียบเทียบจาก 162 ประเทศ
และสันติภาพเชิงบวกคือไม่มีความรุนแรงในเชิงโครงสร้าง (Structural Violence) เช่น ความไม่ เหมือนกับการวัดระดับสันติภาพเชิงลบที่ใช้ประเทศกลุ่มเดียวกัน การเลือกข้อมูลที่มีการจัดเก็บ
ยุติธรรม สำหรับความรุนแรงในเชิงวัฒนธรรม (Cultural Violence) เช่น ทัศนคติที่นำไปสู่การใช้ อยู่แล้วในระดับประเทศ โดยเลือกจากแหล่งข้อมูลที่จัดเก็บอย่างน้อยเป็นเวลา 3 ปีและเก็บข้อมูล
ความรุนแรงทางตรงได้ เป็นต้น (Galtung, 1967,p.12) ไม่น้อยกว่า 95 ประเทศ การให้คะแนนระหว่าง 1-5 คะแนน ระดับ 1 หมายถึงมีสันติภาพ
มากที่สุด ระดับ 5 คือมีสันติภาพน้อยที่สุด
ในรอบ 10 กว่าปีที่ผ่านมา สถาบันเศรษฐศาสตร์และสันติภาพหรือ Institute of economic
and peace-IEP วัดระดับของสันติภาพในประเทศต่าง ๆ โดยเน้นวัดสันติภาพในเชิงลบ และ โดยทั่วไปเราอาจมองความเหลื่อมล้ำกับสันติภาพว่าอะไรเป็นเหตุอะไรเป็นผลต่อกัน แต่
ต่อมาได้พัฒนามาวัดสันติภาพในเชิงบวกด้วย สถาบันเศรษฐศาสตร์และสันติภาพ ได้จัดทำ ในรายงานดัชนีสันติภาพเชิงบวก หรือ Positive Peace Index ไม่ได้มองเช่นนั้น แต่ได้จัดให้
รายงานตัวชี้วัดออกมาทั้งสันติภาพเชิงลบและสันติภาพเชิงบวก แต่การจัดทำรายงานจะแยกกัน ความเหลื่อมล้ำเป็นองค์ประกอบหนึ่งของการมีสันติภาพเชิงบวกหรือกล่าวได้ว่า ความเหลื่อมล้ำ
เป็นคนละเล่ม รายงานสันติภาพเชิงลบเป็นรายงานที่ชื่อว่า Global Peace Index ส่วนรายงาน เป็นเพียงส่วนหนึ่งของสันติภาพ/สันติสุข หากกล่าวอย่างเจาะจงถึงองค์ประกอบและตัวชี้วัด
สันติภาพเชิงบวกชื่อว่า Positive Peace Index การวัดสันติภาพเชิงลบมีความสลับซับซ้อน ที่เกี่ยวข้องกับความเหลื่อมล้ำในดัชนีสันติภาพเชิงบวกโดยตรง จะมีความสัมพันธ์กับด้าน
น้อยกว่า และวัดได้ง่ายและชัดเจน ประกอบด้วย 3 ด้านหลัก (Domains) คือ 1. ความขัดแย้ง 1. การกระจายทรัพยากรที่เป็นธรรม และ 2. ระดับของทุนทางมนุษย์
ภายในและระหว่างประเทศที่ยังดำรงอยู่ (Ongoing Domestic and International Conflict)
2. ความปลอดภัยและความมั่นคงในสังคม (Societal Safety and Security) 3. การทหาร 1) การกระจายทรัพยากรที่เป็นธรรม (Equitable Distribution of Resource) พิจารณา
(Militarisation) อย่างไรก็ตาม การวัดสันติภาพเชิงลบเน้นไปที่การวัดความรุนแรงที่เห็นได้ชัดเจน จากความเท่าเทียมในการเข้าถึงทรัพยากรและการกระจายทรัพยากรที่เป็นธรรม ในด้านการศึกษา
ทางกายภาพ แต่ไม่ได้ลงลึกถึงความรุนแรงที่ซ่อนอยู่หรือเบื้องหลังสาเหตุที่ทำให้เกิดความรุนแรง สุขภาพ การกระจายด้านรายได้ (Positive Peace Index,2018) มีตัวชี้วัด 3 ตัวประกอบด้วย
ทางกายภาพ สถาบันเศรษฐศาสตร์และสันติภาพ จึงได้วัดระดับสันติภาพเชิงบวก Positive 1. ดัชนีอายุคาดเฉลี่ย (Inequality-Adjusted Life Expectancy) (อายุโดยเฉลี่ยของ
Peace Index หรือ PPI โดยจัดทำรายงานแยกออกมาต่างหากเพื่ออธิบายถึงความรุนแรงทาง ประชากรที่คาดว่าจะมีชีวิตอยู่) จากการที่การแพทย์สมัยใหม่พัฒนาต่อเนื่อง
โครงสร้างและวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับโครงสร้างอำนาจของสังคม ความเชื่อที่ส่งผลต่อการใช้หรือ คนมีอายุยืนขึ้นมากกว่าในอดีต อายุขัยหรืออายุที่ยืนขึ้นจึงเป็นประเด็นในการนำมา
ไม่ใช้ความรุนแรง สันติภาพเชิงบวกรวมสันติภาพในเชิงลบเข้าไปด้วย รวมถึงสิ่งที่มองไม่เห็นด้วย อธิบาย อายุขัยเฉลี่ยยังสามารถพิจารณาได้ถึงความเหลื่อมล้ำด้านสุขภาพของคน
ตาเปล่า รวมถึง ทัศนคติ สถาบัน โครงสร้างซึ่งสร้างและทำให้สังคมมีสันติภาพที่ยั่งยืน
จากตัวอย่างในสหรัฐอเมริกา ระดับการศึกษาซึ่งสัมพันธ์กับรายได้และสีผิวเป็น
จากรายงาน PPI ข้อค้นพบคือ ประเทศที่เป็นประชาธิปไตยสูง และประเทศที่มีรายได้สูง ปัจจัยกำหนดอายุขัยได้ เช่น สตรีผิวขาวไม่มีเชื้อสายสเปนที่จบปริญญาตรี มีอายุ
1
ขัยเฉลี่ยสูงกว่าสตรีผิวดำหรือผิวขาวที่จบมัธยมศึกษาปีที่หกถึงสิบปี
จะมีระดับสันติภาพเชิงบวกสูง ประเทศที่มีสันติภาพเชิงบวกสูงจะสามารถเผชิญกับการต่อต้าน 2. การเลื่อนชั้นทางสังคม (Social Mobility) คนในสังคมมีช่วงชั้นทางสังคมที่แตกต่าง
บทความที่ผ่านการพิจารณา รุนแรงน้อยกว่า 91 เปอร์เซ็นต์ของการประท้วงรุนแรงปรากฏในประเทศที่มีสันติภาพเชิงบวกต่ำ ทั้งจากเรื่องชาติกำเนิด การศึกษา ฐานะของครอบครัว การเลื่อนชั้นทางสังคม
จากมวลชน การเคลื่อนไหวดังกล่าวจะไม่เป็นกลุ่มใหญ่มากและจะมีระยะเวลาสั้น และมีความ
(Institute for Economics and Peace, 2016) สันติภาพเชิงบวกประกอบด้วย 8 ด้านหลัก
จะเป็นโอกาสให้คนได้ขึ้นสู่ระดับชนชั้นทางสังคมที่ดี โดยโอกาสการเลื่อนชนชั้น
(Domains) แต่ละด้านมี 3 ตัวชี้วัด รวมเป็น 24 ตัวชี้วัด แต่ละตัวชี้วัดมีการให้คำอธิบายตัวชี้วัด
อย่างเสมอหน้าจะทำให้คนมีการศึกษา รายได้ อาชีพที่ดีอันจะนำไปสู่คุณภาพ
และอ้างถึงแหล่งข้อมูลที่อ้างอิงมาจากทั่วโลก เช่น Heritage Foundation, World Bank, UNDP,
ชีวิตที่ดี
Freedom House, Reporters without Borders, Fund for Peace, Transparency
International ประกอบด้วย (Institute for Economics and Peace, 2016) ตัวชี้วัดประกอบ 1 อ่านเพิ่มเติมได้ใน สติกลิตช์, โจเซฟ อี. 2556. ราคาของความเหลื่อมล้ำ. กรุงเทพฯ : โอเพ่นเวิลด์ส
พับลิชชิ่ง เฮาส์.
