Page 255 - kpi21190
P. 255
255
ประชาธิปไตย สว สดิ าร
ละความเหลื่อมล้ำ
ธร ปิติดล*
การศึกษาเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างประชาธิปไตยกับความเหลื่อมล้ำ
มักจะยังไม่มีข้อสรุปความสัมพันธ์ที่ชัดเจนว่า ประชาธิปไตยส่งผลต่อ
ความเหลื่อมล้ำอย่างไร จึงอยากนำเสนอเป็นกรณีศึกษาเพื่อให้เห็นได้ชัดเจนยิ่ง
ขึ้น จึงขอเริ่มจากการทบทวนวรรณกรรมแนวคิดต่างๆ ดังเช่น อมาตยเซน
ได้กล่าวถึงเนื้อหาหลายด้านที่เชื่อมโยงกับคุณภาพประชาธิปไตยไปสู่การแก้ไข
ปัญหาทางเศรษฐกิจ โดยกล่าวถึงว่า บทบาทสิทธิเสรีภาพในทางการเมืองของพลเมือง
เป็นสิ่งที่สำคัญ ในกรณีศึกษาภาวะอดอยากของอมาตยเซนในอ่าวเบงกอล ที่ผู้คนเกิด
ภาวะอดอยากและต้องตายนับล้านคน แต่ความอดอยากที่เกิดขึ้นนั้นไม่ได้เกิดมาจาก
ปริมาณอาหารไม่เพียงพอ แต่เกิดจากปัญหาการสื่อสารที่ไม่ได้ถูกสื่อสารไปถึงรัฐบาล
ให้นำมาสู่การแก้ไขได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพราะประชาชนถูกปิดกั้นสิทธิและเสรีภาพ ทำให้
ผู้บริหารไม่ทราบถึงปัญหาที่แท้จริงและไม่มีกลไกที่ประชาชนสามารถสื่อสารกับรัฐได้
ขณะเดียวกันในยุคหนึ่งของจีน สมัยเหมาเจ๋อตุง เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นในภาวะอดอยากที่ทำให้
ประชาชนล้มตาย จึงทำให้อมาตเซนค่อนข้างมั่นใจว่า การขาดหายไปของประชาธิปไตย ทำให้
กลไกในการปกป้องภัยพิบัติทางเศรษฐกิจขาดหายไป สิ่งเหล่านี้ทำให้เราเห็นได้ว่า
ประชาธิปไตยไม่ใช่แค่กระบวนการเลือกตั้งเท่านั้น แต่เป็นสิ่งที่มาพร้อมกับสิทธิ เสรีภาพ
ของประชาชน เพื่อที่จะแปลงไปสู่นโยบายในเชิงปฏิบัติต่อไป
* ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร., อาจารย์ประจำคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
