Page 253 - kpi20858
P. 253
210
ตั้งแต่แรกเริ่มของการสร้างวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธ
ยอดฟ้าจุฬาโลก ได้มีการน าเสนอภาพจิตรกรรมเรื่องรามเกียรติ์อยู่ก่อนแล้ว ดังนั้นภายหลังเมื่อ
ภาพเขียนเกิดช ารุดเสียหาย จึงมีเขียนใหม่ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จยพระนั่งเกล่าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตลอดจนรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
โดยยังคงน าเสนอเนื้อหาตามที่เคยปรากฏอยู่เดิม แต่ทว่ารูปแบบของการถ่ายทอดจิตรกรรมนั้น
ย่อมเปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย
5.1.1.1.1.2 รูปแบบ
รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ถือเป็นยุคสมัยที่เกิดการตื่นตัวต่ออิทธิพลจาก
ศิลปะตะวันตก แท้ที่จริงแล้วแนวทางตะวันตกได้เริ่มเข้ามามีอิทธิพลต่อการสร้างสรรค์ยตั้งแต่รัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นที่แพร่หลายอย่างมากในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทว่าเป็นฝีมือของช่างชาวต่างประเทศเป็นส่วนใหญ่ เช่นเดียวกับรัชสมัย
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ที่มีการน าเข้าศิลปินต่างประเทศเพื่อสร้างสรรค์งาน
ศิลปกรรมต่างๆ จ านวนมาก อย่างไรก็ตามในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็น
ช่วงเวลาที่วิทยาการตะวันตกได้รับความนิยมในหมู่ศิลปินไทย ซึ่งน ามาปรับใช้เพื่อสร้างสรรค์งาน
อย่างแพร่หลาย
การปฏิสังขรณ์จิตรกรรมที่พระระเบียงวัดพระศรีรัตนศาสดารามแห่งนี้ รวบรวมช่างเขียนชาว
สยามส าคัญประจ ายุคสมัยมากถึง 70 คน โดยผลงานของแต่ละคนนั้นมีแนวโน้มผสมผสานความงาม
แบบขนบนิยมดั้งเดิมของไทย เข้ากับวิทยาการจากศิลปะตะวันตก ซึ่งผลงานอาจมีอิทธิพลจากศิลปะ
ตะวันตกในระดับที่ต่างกัน ทั้งนี้มากหรือน้อยขึ้นอยู่กับความพึงพอใจและทักษะความช านาญของ
ช่างเขียนแต่ละคน
จากค าบันทึกของจุลทัศน์ พยาฆรานนท์ ได้กล่าวถึงแนวทางการเขียนภาพว่า ในช่วง
เริ่มต้นของการปฏิสังขรณ์ภาพจิตรกรรมที่พระระเบียงแห่งนี้ กลุ่มช่างเขียนได้มีข้อตกลงให้มีการ
ถ่ายถอนภาพจิตรกรรมที่ช ารุด ซึ่งเขียนเมื่อครั้งรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เอาไว้ และวางแผนในเบื้องต้นว่าจะวาดตามขนบเดิม อย่างไรก็ตามกลับไม่พบหลักฐานการถ่าย
ถอนดังกล่าว จากบันทึกของจุลทัศน์ พยาฆรานนท์กล่าวว่า พระเทวาภินิมมิตผู้เป็นแม่กอง มิได้ท า
ตามที่วางแผนไว้ ในขณะที่ช่างเขียนคนอื่นเขียนภาพจิตรกรรมตามขนบนิยมไปแล้ว แต่พระเทวาภินิ
มมิตกลับเขียนภาพจิตรกรรมห้องที่ 1 โดยน าเสนอรูปแบบซึ่งผสานเอาหลักวิทยาการตะวันตก เข้ากับ
ศิลปะตามขนบนิยมแบบไทย ท าให้ช่างเขียนคนอื่นๆ ที่เขียนภาพตามขนบดั้งเดิม ท าการลบภาพของ
