Page 372 - kpi19912
P. 372
124. เรียกร้องแก้ไขกฎหมายขายฝาก
พื้นที่: อุทัยธานี และจังหวัดอื่นทั่วประเทศไทย
ประเภท : การจัดการสังคมและเศรษฐกิจ การแก๎ไขกฎหมาย
ระดับการรับรู้ของสังคม : ระดับชาติ
ประเด็นขัดแย้ง : กฎหมายขายฝากเป็นเครื่องมือนายทุนเงินกู๎นอกระบบเกษตรกร และลูกหนี้เงินกู๎
นอกระบบ ต๎องสูญเสียที่ดินทํากินจากการนําโฉนดที่ดินไปขายฝาก เพื่อแลกกับเงินกู๎ยืม
ความเป็นมา : กฎหมายขายฝาก ถูกใช๎เป็นเครื่องมือขูดรีด ดอกเบี้ยของนายทุน เงินกู๎นอกระบบ มา
นานนับสิบปี มีกระแสเรียกร๎องให๎ยกเลิกกฎหมายขายฝาก โดยหลักของการขายฝากคือ ทรัพย์จะถูก
โอนเปลี่ยนมือไปให๎นายทุนเงินกู๎ในวันทําสัญญาทันที หากลูกหนี้ไมํผํอนชําระหนี้ให๎ครบถ๎วน ภายใน
ระยะสัญญาทรัพย์จะตกเป็นของเจ๎าหนี้โดยสมบูรณ์ทั้งนี้ เพื่อให๎เจ๎าหนี้ไมํต๎องเสียเวลาเรื่องบังคับ
จํานอง และเลี่ยงกฎหมายห๎ามเรียกดอกเบี้ยอัตราที่กฎหมายกําหนดได๎ คือ การขายฝากโดยทํา
สัญญานอก “ดอกเบี้ยทบต๎น” สูงเกินกวําวงเงินกู๎จริงเทําไหรํก็ได๎และยังพบปัญหาวํา ลูกหนี้บางราย
ฝ่อนชําระหนี้ครบถ๎วนตามสัญญา แตํเจ๎าหนี้ไมํยอมคืนหลักทรัพย์ที่นําไปขายฝากเป็นเหตุให๎ลูกหนี้
ต๎องสูญทั้งเงินและที่ดินทํากิน ซึ่งนําไปค้ําประกันผํานการขายฝาก
ปี 2560 กระแสเรียกร๎องให๎ยกเลิกกฎหมายขายฝาก ได๎ถูกปลุกขึ้นอีกครั้งหลังกรณี
ข๎อเท็จจริงใน “คดีฆํายกครัว 8 ศพ” ระบุถึงชนวนความขัดแย๎งในเรื่องที่ดิน ซึ่งผู๎ใหญํบ๎าน วรยุทธ สั่ง
หลัง นําโฉนด 2 แปลง ใน อ.อําวลึก จ.กระบี่ ไปค้ําประกันเงินกู๎ไว๎กับนายซูริกปัต บ๎านนพวงศ์สกุล
หรือ บังปัต โดยการแปลงรูปการจํานองที่ดินให๎เป็นการขายฝาก เมื่อคดี “ฆํายกครัว” มาผนวกรวม
กับเหตุแหํงความไมํเป็นธรรมตําง ๆ นานา ที่เปิดเผยออกมาประจาน กลโกงในการ “ขายฝาก” เป็น
เหตุผลสําคัญให๎ พตอ.ดุษฎี อารยวุฒิ รองปลัดกระทรวงยุติธรรม เตรียมเสนอให๎นายวิศิษฐ์ สรวรรถ
ปลัดกระทรวงยกเลิกกฎหมายขายฝาก โดยอ๎างอิงถึงผลการสํารวจของหนํวยงานที่เกี่ยวข๎องตลอด
ระยะเวลา 3 ปีที่ผํานมา ซึ่งพบเกษตรกร ต๎องสูญเสียที่ดินทํากินจากการนําที่โฉนดที่ดินไปขายฝาก
เพื่อแลกกับเงินกู๎ยืม รวมถึงลูกหนี้ที่มาร๎องขอความชํวยเหลือที่ศูนย์ชํวยเหลือลูกหนี้กวํา 300 ราย
พตอ.ดุษฎี ย้ําวําในเรื่องของการกู๎ยืมเงินต๎องแยกออกเป็น 2 สํวนระหวําง การขายฝาก กับ
การจํานอง ทั้ง 2 กรณีมีเจตนารมณ์ของกฎหมายเหมือนกันคือ นําทรัพย์สินมาค้ําประกันเงินกู๎ แตํ
ตํางกันตรงขั้นตอน การขายฝากคือการขายที่ดิน ภายใต๎เงื่อนไขวํากรรมสิทธิ์ที่ดินถูกโอนย๎ายตํอไปยัง
เจ๎าหนี้ในฐานะผู๎ซื้อฝากตั้งแตํวันแรกที่มีการทําสัญญา แตํหากลูกหนี้นําเงินมาไถํถอนตากําหนดก็จะ
ได๎รับกรรมสิทธิ์กลับไปตามเดิม สํวนการจํานองคือ การนําที่ดินไปจํานองกับเจ๎าหนี้เพื่อค้ําประกัน
เงินกู๎ หากลูกหนี้ไมํได๎ชําระหนี้ตามกําหนด เจ๎าหนี้มีสิทธิ์ไปฟ้องร๎องตํอศาลเพื่อบังคับจํานองให๎ยึด
ที่ดินและเมื่อชนะที่ดินจะถูกสํงตํอให๎กรมบังคับคดีขายทอดตลาด นําเงินมาชดใช๎หนี้ในกรณีที่ดินมี
มูลคําสูงกวําหนี้ กรมบังคับคดีจะคืนเงินสํวนตํางให๎แกํเจ๎าของที่ดิน
ความแตกตํางคือ การจํานองระหวํางฟ้องร๎องยังมีขั้นตอนที่ให๎ลูกหนี้ตํอสู๎ในชั้นศาล มีการ
ไกลํเกลี่ยคดีในชั้นตําง ๆ ไปจนถึงชั้นบังคับคดี แม๎ที่ดินถูกยึดไปขายทอดตลาดลูกหนี้ก็มีสิทธิ์ไป
ประมูลซื้อที่ดินทํากินของตัวเองกลับมาได๎ แตํถ๎าเป็นการกู๎เงินด๎วยการขายฝาก เมื่อลูกหนี้ขาดการสํง
367
