Page 151 - kpi22350

3.3 รายได้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำแนกตามแหล่งรายได้

รายงานสถานการณ์ สาธารณะให้แก่ประชาชนได้มากขึ้น เพราะองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นถือเป็นหน่วยงานที่มีความใกล้ชิดกับ
การกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นเป็นแนวทางหนึ่งที่จะช่วยเสริมสร้างประสิทธิภาพในการจัดบริการ

ประชาชนและเข้าถึงปัญหาในระดับพื้นที่ได้ดีกว่ารัฐบาลกลาง ทำให้สามารถตอบสนองความต้องการของ
ประชาชนได้เป็นอย่างดี ด้วยเหตุนี้การทำให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถจัดบริการสาธารณะได้อย่าง

มีประสิทธิภาพจึงจำเป็นต้องเพิ่มศักยภาพและความสามารถในการหารายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
อย่างเพียงพอ

อย่างไรก็ตามยังมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอีกจำนวนมากที่ไม่สามารถแสวงหารายได้
ส่วนที่ 2 สถิติและข้อมูลสถานการณ์การกระจายอำนาจและการปกครองส่วนท้องถิ่นไทย
อย่างเพียงพอกับการจัดบริการสาธารณะในพื้นที่ ส่งผลให้ไม่เป็นอิสระทางด้านการคลังที่จะต้องพึ่งพาแหล่ง

รายได้จากการจัดสรรหรือการจัดเก็บรายได้จากรัฐบาล ขณะเดียวกันรัฐบาลเองก็ต้องสนับสนุนงบประมาณ
ดังกล่าวทั้งในรูปแบบเงินจัดสรร เงินแบ่งให้ หรือเงินอุดหนุนให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ทำให้ฐานะ
ทางการคลังของรัฐบาลถูกจำกัดตามไปด้วย และอาจส่งผลให้รัฐบาลต้องรับความเสี่ยงทางด้านการเงิน

การคลังที่เพิ่มขึ้นด้วยในกรณีที่ไม่สามารถสนับสนุนงบประมาณให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นได้ ดังนั้น
การกระจายอำนาจทางด้านการเงินการคลังให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจะต้องดำเนินการอย่างรัดกุม

เพื่อเพิ่มศักภาพและความสามารถในการจัดบริการสาธารณะขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นในระยะยาว

18
โครงสร้างแหล่งรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สามารถแบ่งได้เป็น 4 ประเภท ดังนี้
1) รายได้ที่ท้องถิ่นจัดเก็บเอง ประกอบด้วย
1.1 รายได้จากภาษีอากรที่ท้องถิ่นเก็บเอง ประกอบด้วย 6 รายการ ได้แก่ ภาษีโรงเรือนและ

ที่ดิน, ภาษีบำรุงท้องที่, ภาษีป้าย, อากรฆ่าสัตว์, อากรรังนกอีแอ่น และภาษีท้องถิ่นจากยาสูบ น้ำมันและ
โรงแรม 19

1.2 รายได้ที่มิใช่ภาษีอากร ประกอบด้วย 4 รายการ ได้แก่ ค่าธรรมเนียม ค่าปรับ และ

ใบอนุญาต, รายได้จากทรัพย์สิน, รายได้จากสาธารณูปโภค และรายได้เบ็ดเตล็ด

20
2) รายได้จากภาษีที่รัฐบาลจัดเก็บให้ ประกอบด้วย 10 รายการ ได้แก่ ภาษีมูลค่าเพิ่ม ,
ภาษีธุรกิจเฉพาะ, ภาษีสุรา และเบียร์, ภาษีสรรพสามิต, ภาษี และค่าธรรมเนียมรถยนต์และล้อเลื่อน, ค่า
ธรรมเนียมจดทะเบียนอสังหาริมทรัพย์, ภาษีการพนัน, ค่าภาคหลวงแร่, ค่าภาคหลวงปิโตรเลียม และอื่นๆ 21

3) รายได้จากภาษีที่รัฐบาลแบ่งให้ ประกอบด้วย 1 รายการ ได้แก่ ภาษีมูลค่าเพิ่มตาม พ.ร.บ.

กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

4) เงินอุดหนุน ประกอบด้วย 3 รายการ ได้แก่ เงินอุดหนุนทั่วไป, เงินอุดหนุนทั่วไปกำหนด
วัตถุประสงค์ และเงินอุดหนุนเฉพาะกิจ
22

18 ดวงมณี เลาวกุล. (2552). การปฏิรูปการกระจายอำนาจการคลังสู่ท้องถิ่น. กรุงเทพฯ: เปนไท, น. 65-66.
19 เป็นรายได้เฉพาะขององค์การบริหารส่วนจังหวัดเท่านั้น ยกเว้นภาษีโรงแรมที่ กทม. มีสิทธิจัดเก็บได้.
20 รวมที่จัดสรรให้ตาม พระราชบัญญัติจัดสรรรายได้ประเภทภาษีมูลค่าเพิ่มและภาษีธุรกิจเฉพาะให้แก่ราชการส่วนท้องถิ่น
พ.ศ. 2534 (1 ใน 9) พระราชบัญญัติ เมืองพัทยา และพระราชบัญญัติองค์การบริหารส่วนจังหวัด

21 รวมรายได้ตามกฎหมายอุทยานฯ ค่าภาคหลวงป่าไม้ ค่าธรรมเนียมน้ำบาดาล และอาชญาบัตรประมง.
22 ถูกยุบรวมเป็นเงินอุดหนุนทั่วไปใน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2551.

140 สถาบันพระปกเกล้า