Page 15 - kpi19845
P. 15
2.1 แนวคิดเรื่องผู้หญิงกับสันติภาพ
ค าว่า “สันติภาพ”เป็นค าที่ซับซ้อนและมีนัยยะแฝงกับปัจจัยการขับเคลื่อนหลากหลายรูปแบบ
ศาสตราจารย์ ดร.ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ ( 2557:269) อธิบายว่า สันติวิธีเป็นทั้งความคิดและความจริงที่ก าลัง
ด ารงอยู่ทั้งในสังคมไทยและในโลก จึงจ าเป็นต้องเข้าใจที่มาและพลวัต และผลของสันติวิธีในการแก้ไขปัญหา
ขณะเดียวกันตระหนักในความซับซ้อนและปัญหาที่ด ารงอยู่กับค า ทฤษฎีและแนวปฏิบัติเพื่อสร้างทางเลือกใน
การเผชิญหน้ากับความขัดแย้งโดยไม่ต้องใช้ความรุนแรง
ส าหรับค าว่าสันติภาพเชิงบวก และสันติภาพเชิงลบ เป็นค าที่นักสันติภาพและนักสันติวิธีใช้เพื่ออธิบาย
สภาวะของสถานการณ์แห่งความขัดแย้งว่า สถานการณ์นั้นแม้ว่าจะอยู่ในเหตุการณ์ที่ไม่มีความรุนแรง
กล่าวคือการหยุดยิง การวางอาวุธของคู่ขัดแย้งทั้งสองฝ่าย สถานการณ์นี้ เรียกว่าสันติภาพเชิงลบ หรือ
Negative Peace ซึ่งไม่ได้ไปถึงจุดที่มีสถานภาพที่ไม่ไปสู่ความขัดแย้งได้อย่างถาวรคือสภาวะสันติภาพเชิงบวก
หรือ Positive Peace หมายความว่า ประชาชนในพื้นที่มีความสุขสงบทั้งทางร่างกาย ทางโครงสร้างการเมือง
เศรษฐกิจและสังคม รวมไปจนถึงการมีการด ารงอยู่ด้วยอัตลักษณ์เฉพาะตนไม่ว่าจะเป็นทางเชื้อชาติ ศาสนา
วัฒนธรรม และเพศสภาพเป็นต้น
การเปรียบเทียบเรื่องความเข้าใจเรื่องสันติภาพเชิงบวกระหว่างกรณีอาเจะห์กับกรณีปัญหาจังหวัด
ชายแดนใต้ คือกรณีของอาเจะห์นั้น เกิดกระบวนการเจรจาสันติภาพเพื่อหยุดความรุนแรงเชิงกายภาพหรือ
อาจจะกล่าวได้ว่า กระบวนการเจรจาสันติภาพ ท าให้เกิดสันติภาพเชิงลบบนโต๊ะเจรจาให้ได้ก่อนแล้ว เพื่อลง
ไปสู่สังคมอาเจะห์ หลังจากนั้น ต้องสร้างกระบวนการความร่วมมือสร้างสันติภาพเชิงบวกในสังคมต่อตามมา
กรณีปัญหาความขัดแย้งรุนแรงในจังหวัดชายแดนภาคใต้นั้น จ าเป็นต้องค้นหาจุดสมดุลทั้งสันติภาพเชิงบวก
คู่ขนานไปกันกับการยุติความรุนแรงหรือสันติภาพเชิงลบคู่ขนานไป เพื่อน าประเด็นส าคัญไปสู่โต๊ะเจรจา
สันติภาพโดยข้อเสนอนั้นจ าเป็นต้องมาคนในพื้นที่และมุมมองจากประสบการณ์ต่างประเทศประกอบ เพราะ
การท าความเข้าใจเรื่อง “ สันติภาพ” ร่วมกันเป็นสิ่งที่จ าเป็นส าหรับดินแดนที่มีความหลากหลายและมีอ านาจ
ของทั้งคู่ขัดแย้งที่ไม่เท่ากันโดยเฉพาะในกรณีปัญหาจังหวัดชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย จึงมีความจ าเป็น
เรื่องของเจตจ านงของรัฐบาลที่บริหารประเทศต้องมีความตั้งใจ ( Political Will) ในการแก้ไขปัญหาอย่าง
จริงจังและจริงใจ เพราะกระบวนการไว้ใจอาจจะเป็นสิ่งที่สร้างขึ้นมายากในห้วงที่มีความขัดแย้งและความ
รุนแรงในพื้นที่ปรากฏอยู่
กรณีผู้หญิงกับสันติภาพ ภาพอาจปรากฏเด่นชัดในหลายประเทศเช่น กลุ่มขบวนการผู้หญิง
ในไลบีเรีย กลุ่มขบวนการผู้หญิงในอาเจะห์ พบว่า การขับเคลื่อนของกลุ่มผู้หญิงเพื่อสันติภาพเหล่านั้นมีความ
ชัดเจนในจุดยืนว่าจะเลือกฝ่ายอยู่ตรงจุดไหน และมีความมุ่งมั่นที่แรงกล้าในการผลักดันประเด็นสันติภาพแต่
ขณะเดียวกันต้องยึดโยงกับผลประโยชน์ส่วนรวมของสังคมด้วย ตัวอย่างเช่น ขบวนการผู้หญิงกับสันติภาพใน
อาเจะห์ ซึ่งเป็นกลุ่มขบวนการผู้หญิงเพื่อสันติภาพท่ามกลางบริบทที่กดทับเพศสภาพด้วยอีกชั้นหนึ่ง
15
