Page 4 - kpi19839
P. 4
“บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย
อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” โดย อ.โชติกา สิงหาเทพ อ.ธนิกานต์ ศรีจันทร์ อ.เสาวนีย์ จันทสังข์
บทคัดย่อ
การวิจัยเรื่อง “บทบาทของผู้สูงอายุในการพัฒนาภูมิปัญญาท้องถิ่นตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียง ต าบลโคกมั่งงอย อ าเภอคอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ” เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative
Research) มุ่งเน้นการใช้กระบวนการเก็บรวบรวมข้อมูลสัมภาษณ์เชิงลึกผู้สูงอายุเกี่ยวกับบทบาทในการ
ถ่ายทอดความรู้ ประสบการณ์ ภูมิปัญญาท้องถิ่นแก่สังคมชุมชน รวมถึงสภาพปัญหาอุปสรรคในการ
ด าเนินงานการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น และข้อเสนอแนะแนวทางการพัฒนาท้องถิ่นให้เป็นฐานการสร้าง
รายได้ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อจัดท าข้อเสนอและเชิงนโยบายการจัดสวัสดิการผู้สูงอายุ ดังนั้น
เพื่อให้ได้ข้อมูลเชิงลึก และวิธีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participator Action Research : PAR)
ซึ่งเป็นรูปแบบการวิจัยที่ประยุกต์เอาการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) กับการวิจัยแบบ
มีส่วนร่วม (Participatory Research) ผสมเข้าด้วยกัน
ประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้เป็นประชาชนผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในต าบลโคกมั่งงอย อ าเภอ
คอนสวรรค์ จังหวัดชัยภูมิ ทั้งหมด 13 หมู่บ้าน กลุ่มตัวอย่างได้จากการสุ่มจากประชากรที่ก าหนดโดยวิธี
สุ่มกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง และก าหนดขนาดกลุ่มตัวอย่าง ดังนี้
1. ผู้ให้ข้อมูลสัมภาษณ์เชิงลึก จ านวน 10 คน ซึ่งเป็นผู้สูงอายุในชุมชนโดยก าหนดหมู่บ้านละ 2
คน เป็นเพศชาย 5 คน เพศหญิง 5 คน และกระจายช่วงอายุตามกลุ่ม ดังนี้ 1) ผู้สูงอายุวัยต้น (อายุ 60-69 ปี)
2) ผู้สูงอายุวัยกลาง (อายุ 70-79 ปี) 3) ผู้สูงอายุวัยปลาย (อายุ 80 ปีขึ้นไป) จากจ านวน 5 หมู่บ้าน ได้แก่ 1)
บ้านโคกมั่งงอย (หมู่2) 2) บ้านโนนประดู่ (หมู่3) 3) บ้านหนองโน (หมู่4) 4) บ้านหนองโน(หมู่12) และ 5)
บ้านโคกมั่งงอย (หมู่10) ซึ่งเป็นหมู่บ้านที่มีจ านวนประชากรผู้สูงอายุมากที่สุดในล าดับที่ 1-5
2. กลุ่มผู้เข้าร่วมสนทนากลุ่มย่อย (Focus Group Discussion) หรือประชาคมที่มีความ
เกี่ยวข้องกับการท างานด้านผู้สูงอายุซึ่งเป็นตัวแทนจากทุกภาคส่วน จ านวนประมาณ 30 คน
ผลการวิจัยพบว่า บทบาทในการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น หรือการน าความรู้ถ่ายทอดสู่ชุมชน
เนื่องจากบุตรหลาน คนรุ่นใหม่ มองว่าการสืบทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น เป็นการท าที่ค่อนข้างยุ่งยาก และเมื่อ
ท าเสร็จแล้วสินค้ามีราคาถูก จึงท าให้การถ่ายทอดภูมิปัญญาสู่ชุมชนนั้น เป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้จ ากัด
อยู่แค่ในกลุ่มผู้สูงอายุเป็นส่วนใหญ่
ผลจากการค้นหาประเด็นปัญหาและหาแนวทางแก้ไขปัญหาโดยเลือกอาสาสมัครเพื่อเป็นตัวแทนเข้า
ร่วมกิจกรรมในการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม สามารถสรุปผลการวิจัยได้ ดังนี้
1. จากสภาพปัญหาที่เกี่ยวกับบทบาทด้านผู้ถ่ายทอด และผู้รับการถ่ายทอดภูมิปัญญาท้องถิ่น
ที่เปลี่ยนแปลงไปตามยุคสมัย จึงเห็นควรจัดท าเอกสารเผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่น ต าบลโคกมั่งงอย อ าเภอ
3
