Page 73 - kpiebook67015
P. 73
66
ในพื้นที่ เมื่อทราบถึงปัญหาดังกล่าว ทีม THC Team จึงได้นำการประเมินผลกระทบ
ทางสุขภาพ (HIA) บางส่วนและแนวทางที่เกี่ยวข้องกับความเชื่อมโยงระหว่างการพัฒนา
สิ่งแวดล้อมกับสุขภาพที่เรียกว่า DPSEEA Model ซึ่งพัฒนาจากองค์กรอนามัยโลก
มาวิเคราะห์และหาทางแก้ไขปัญหาสุขภาวะของเกษตรกรเพราะชีวิตเกษตรกร คือ ทุนมนุษย์
ที่สำคัญที่สุดต่ออนาคตของชุมชนของตำบลทุ่งหัวช้าง การใช้กรอบแนวคิดนี้ทำให้มองเห็น
ปัจจัยที่ส่งผลกระทบต่อวิถีชีวิตและสภาพตำบลทุ่งหัวช้าง 4 ด้าน ดังนี้
1. ด้านสุขภาพจิตใจ เกษตรกรมีโอกาสเกิดโรคเครียดจากแรงงานไม่เพียงพอและ
ความกดดันสูงที่ต้องเร่งให้มีผลผลิตมาก ๆ เพื่อให้ทันต่อความต้องการในการบริโภคในช่วง
ฤดูกาลเก็บเกี่ยว และส่งออกพืชผลเกษตรสู่ตลาด
2. ด้านสุขภาพทางกาย โอกาสเกิดโรคภัยที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อม เช่น ภูมิแพ้
มะเร็ง โรคทางปอด ระบบทางเดินอาหาร จากการใช้สารเคมีในพืชผลปริมาณมากและ
ยาวนานและทำให้เกิดพิษตกค้างในเลือด ปอด เป็นต้น
3. ด้านสังคม จากสภาพวิถีชีวิตดั้งเดิมที่เน้นเกษตรวิถีที่พึ่งพาธรรมชาติและการใช้
สารอินทรีย์ในการทำการเกษตรเป็นทุนเดิม ทำให้เกิดความขัดแย้งทางสังคมในพื้นที่เพราะมี
บางชุมชนไม่เห็นด้วยและต่อต้านการใช้สารเคมีในการทำการเกษตรเพื่อเพิ่มผลผลิตให้ได้
ครั้งละมาก ๆ
4. ด้านสภาพแวดล้อมในพื้นที่ที่อาจนำไปสู่การล่มสลายของระบบนิเวศในแปลงเกษตร
และป่าของชุมชน กล่าวคือ การใช้สารเคมีถือว่าเป็นการทำลายพื้นที่ระบบนิเวศในวงกว้างของ
ชุมชนอื่น ๆ โดยรอบ เพราะตามธรรมชาติจะมีกลไกในการปรับสภาวะตัวเอง (self-
regulation) ดังนั้น หากมีการใช้สารเคมีมากขึ้นจะส่งผลกระทบต่อการเปลี่ยนแปลงระบบ
นิเวศชุมชนที่มีอยู่เดิมและไม่อาจปรับตัวได้เองตามธรรมชาติอีกต่อไป รวมถึงส่งผลต่อ
โครงสร้างทุกระบบทั้งดิน อากาศและน้ำของชุมชน ดังนั้น หากมีการแพร่หลายและนิยม
การใช้สารเคมีจะยิ่งทำให้ชุมชนทุ่งหัวช้างไม่สามารถยึดโยงและเห็นคุณค่าอัตลักษณ์
เรื่องการประกอบอาชีพเกษตรกรรมบนความพอเพียงได้อีกต่อไป
ดังนั้น ทีม THC Team และสมาชิกชุมชนตำบลทุ่งหัวช้างจึงร่วมกันหาทางแก้ไขปัญหา
จึงจัดทำโครงการมัดปุ๊กผญ๋าชุมชน พัฒนาสู่ตำบลสุขภาวะ ภายใต้การดำเนินงานของ
ทีม THC Team ตั้งแต่ช่วงระยะแรกก่อนที่เกษตรกรจะนิยมใช้สารเคมีในพื้นที่ เพราะคำว่า
มัดปุ๊ก คือ การมัดรวมกันหลายเรื่องเพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ก่อให้เกิดปัญญา ทำเรื่องหนึ่งแล้ว
รางวัลพระปกเกล้า’ 66
