Page 12 - kpiebook66001
P. 12
การประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 24
ความท้าทายของความมั่นคงใหม่กับประชาธิปไตย
(freedom from fear and freedom from want) ดังนั้น ในบริบทยุคสมัยที่มีการเปลี่ยนแปลง
ของกระแสโลกอยู่ตลอดเวลา ความมั่นคงใหม่นั้นจึงหมายรวมทั้งความมั่นคงของรัฐและ
ความมั่นคงของมนุษย์และสังคม ที่เผชิญหน้ากับความท้าทายหรือภัยคุกคามทางความมั่นคง
แบบร่วมสมัย (contemporary security threat) เช่น ภัยคุกคามทางไซเบอร์ (cyber threat)
ภัยคุกคามทางความมั่นคงทางเศรษฐกิจ การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (climate change)
เป็นต้น ภัยคุกคามทางความมั่นคงแบบร่วมสมัยจึงมีความหลากหลายและเปลี่ยนแปลง
ตลอดเวลาตามสภาพของกระแสสังคมและสภาพแวดล้อมในช่วงเวลาที่แตกต่างกัน สามารถ
แบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ได้แก่ ความท้าทายทางธรรมชาติ (natural challenge) ที่เกิดขึ้น
ตามธรรมชาติและยากที่จะควบคุม และความท้าทายทางสังคม (societal challenge) ที่เกิดขึ้น
กับปัจเจกบุคคลและชุมชน ซึ่งล้วนส่งผลต่อการเมืองการปกครองของสังคมนั้น ๆ
ระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยนั้น มีหลักการในการประกันและรับรองความเป็นอยู่
ที่ดีของประชาชน (people well-being) และเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างความมั่นคงให้เกิดขึ้น
ตลอดจน ความรุนแรงและความขัดแย้งสามารถระงับได้ด้วยกระบวนการทางประชาธิปไตย
ที่เคารพสิทธิและการเข้ามามีส่วนร่วมของประชาชนเป็นสำคัญ จึงกล่าวได้ว่าประชาธิปไตย
และความมั่นคงใหม่นั้นไปด้วยกันได้ดี เนื่องจากระบอบการปกครองแบบประชาธิปไตยมีกลไก
ที่ส่งเสริมการมีสิทธิเสรีภาพ คำนึงถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ การยึดหลักธรรมาภิบาล และ
มุ่งให้ประชาชนมีสันติสุขและคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งสอดคล้องในการรับมือกับความมั่นคงใหม่ที่ให้
ความสำคัญกับความมั่นคงของมนุษย์และสังคมมากยิ่งขึ้น ดังนั้น ความมั่นคงใหม่และระบอบ
การปกครองแบบประชาธิปไตยจึงมีความสัมพันธ์ที่เกื้อกูลกันและกัน ทว่าภายใต้ความท้าทาย
ใหม่ในปัจจุบัน ประชาธิปไตยและความมั่นคงใหม่นี้ กำลังเผชิญหน้ากับความเสี่ยงที่เกิดจาก
ความท้าทายใหม่อย่างหลากหลายรูปแบบ และเกิดขึ้นโดยไม่ทันตั้งตัว เช่น การถูกโจรกรรม
ข้อมูลทางไซเบอร์ การตกอยู่ในสภาวะขาดแคลนทรัพยากรต่าง ๆ การแพร่ระบาดของโรคอุบัติ
ใหม่จากโรคติดเชื้อไวรัส การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลก การเกิดความเหลื่อมล้ำ
ในมิติต่าง ๆ ที่เพิ่มสูงขึ้น รวมไปถึงความก้าวหน้าและเติบโตของเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น
ปัญญาประดิษฐ์ สกุลเงินดิจิทัล หรือ ภัยคุกคามทางชีวภาพ เช่น เทคโนโลยีพันธุวิศวรรม
ที่ทำให้สิ่งที่เคยมีอยู่ต้องถูกทดแทนหรือเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม เป็นต้น
ฉะนั้น ในการเผชิญหน้ากับความท้าทายของความมั่นคงใหม่สำหรับประเทศไทยนี้
ประเด็นสำคัญที่ควรพิจารณา คือ การปกครองในระบอบประชาธิปไตยจะสามารถดูแลและ
จัดการกับความท้าทายของความมั่นคงใหม่อย่างไร และมีประเด็นความท้าทายของความมั่นคง
ใหม่เหล่านี้อย่างไร รวมทั้ง ประเด็นเหล่านี้มีผลต่อการเป็นประชาธิปไตยของไทยหรือไม่
อย่างไร และแนวทางการรับมือและการป้องกันที่เหมาะสมควรเป็นอย่างไร ในขณะเดียวกัน
ประเทศไทยมีความพร้อมหรือไม่ที่จะปรับเปลี่ยนมุมมองและพัฒนาสังคมสู่สังคมแห่งโอกาส
สังคมแห่งความสามารถ สังคมแห่งความเป็นธรรม และสังคมแห่งสันติสุข เพื่อเสริมสร้าง
ความสามารถของประชาชนในประเทศ (human capacity) ให้สามารถรับมือกับความมั่นคงใหม่
