Page 249 - kpiebook62014
P. 249
รูปแบบการมีส่วนร่วมในระบอบประชาธิปไตย
หัวใจส าคัญของระบอบประชาธิปไตยคือการเปิดโอกาสให้ประชาชนมีส่วนร่วมในหลากหลายรูปแบบ ดังที่
ส ำนักส่งเสริมกำรเมืองภำคพลเมือง สถำบันพระปกเกล้ำ
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ได้ก าหนดการมีส่วนร่วมทางการเมืองของพลเมืองไว้ในหมวดที่
3 ของรัฐธรรมนูญ โดยมีรายละเอียดดังนี้
มาตรา 41 บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิ
(1) ได้รับทราบและเข้าถึงข้อมูลหรือข่าวสารสาธารณะในครอบครองของหน่วยงานของรัฐตามที่
กฎหมายบัญญัติ
(2) เสนอเรื่องราวร้องทุกข์ต่อหน่วยงานของรัฐและได้รับแจ้งผลการพิจารณาโดยเร็ว
(3) ฟ้องหน่วยงานของรัฐให้รับผิดเนื่องจากการกระทบหรือการละเว้นการกระท าของข้าราชการ
พนักงาน หรือลูกจ้างของหน่วยงานของรัฐ
มาตรา 42 บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการรวมกันเป็นสมาคม สหกรณ์ สหภาพ องค์กร ชุมชน หรือหมู่คณะ
การจ ากัดเสรีภาพตามวรรคหนึ่งจะกระท ามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอ านาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้นเพื่อ
คุ้มครองประโยชน์สาธารณะ เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อย หรือศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือเพื่อการป้องกัน
หรือขจัดการกีดกันหรือการผูกขาด
มาตรา 43 บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิ
(1) อนุรักษ์ ฟื้นฟู หรือส่งเสริมภูมิปัญญา ศิลปะ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และจารีตประเพณีอัน
ดีงามทั้งของท้องถิ่นและของชาติ
(2) จัดการ บ ารุงรักษา และใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และความ
หลากหลายทางชีวภาพอย่างสมดุลและยั่งยืนตามวิธีการที่กฎหมายบัญญัติ
(3) เข้าชื่อกันเพื่อเสนอแนะต่อหน่วยงานของรัฐให้ด าเนินการใดอันจะเป็นประโยชน์ต่อประชาชน
หรือชุมชน หรืองดเว้นการด าเนินการใดอันจะกระทบต่อความเป็นอยู่อย่างสงบสุขของ
ประชาชนหรือชุมชนและได้รับแจ้งผลการพิจารณาโดยรวดเร็ว ทั้งนี้หน่วยงานของรัฐต้อง
พิจารณาข้อเสนอแนะนั้นโดยให้ประชาชนที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมในการพิจารณาด้วยตาม
วิธีการที่กฎหมายบัญญัติ
(4) จัดให้มีระบบสวัสดิการของชุมชน
สิทธิของบุคคลและชุมชนตามวรรคหนึ่ง หมายความรวมถึงสิทธิที่จะร่วมกับองค์กรปกครอง
ส่วนท้องถิ่นหรือรัฐในการด าเนินการดังกล่าวด้วย
233
