Page 171 - kpi21190
P. 171
171
ประชาธิปไตย ล ่เหลื่อมล้ำ
ละไม่ย ่งยื ะ เคลื่อ อย่างไรด
สุริชัย หวันแก้ว*
ประชาธิปไตยกับคุณภาพ และประชาธิปไตยกับการลดความเหลื่อมล้ำ
จะกล่าวคุณภาพที่เกิดจากการจัดการภายในประเทศอย่างเดียวไม่ได้ ต้องโยงกับ
ความสามารถในการจัดการกับโลกด้วย เนื่องจากเศรษฐกิจไทยหลายส่วนต้อง
โยงกับระบบเศรษฐกิจ โครงสร้างอำนาจความเหลื่อมล้ำมิใช่เป็นโครงสร้างอำนาจ
ภายในประเทศเท่านั้น เศรษฐกิจโลกมีอำนาจมาก คือ โครงสร้างอำนาจโลก เป็น
โครงสร้างอำนาจเศรษฐกิจทุนนิยม
ความเหลื่อมล้ำเป็นปรากฏการณ์ของทั้งโลก ไม่ใช่เฉพาะในประเทศไทย ด้วยเหตุนี้
วิกฤตประชาธิปไตยในปัจจุบันไม่อาจปฏิเสธได้ว่าคิดเฉพาะประชาธิปไตยในดินแดนประเทศ
เท่านั้น เราไม่มีทางจัดการกับหลายเรื่องได้ โจทย์ประชาธิปไตยในสถานการณ์ที่เราเผชิญอยู่
ต้องยอมรับว่ามีหลายมิติและหลายระดับ เสนอว่าต้องพูดถึงหลายระดับ มิใช่เพียงประชาธิปไตย
จากข้างล่างในประเทศเท่านั้น ควรพิจารณาชุมชนแถวที่เขาอาศัย ลุ่มน้ำเดียวกัน ชุมชนที่มี
ความเชื่อบางอย่างร่วมกันเรื่องแม่น้ำ ไหว้แม่พระธรณีร่วมกัน ศาสนาที่ยึดถือร่วมกัน ก็เป็น
ชุมชนข้ามแดนกันได้ มีความผูกพันทางศาสนาร่วมกันได้ ด้วยเหตุนี้ผมจึงคิดว่าต้องถกเรื่อง
ประชาธิปไตยหลายระดับ พร้อม ๆ กัน
ความสำคัญของการตื่นรู้ มีสติ ระเบิดจากข้างใน มีสติ เกิดปัญญาได้ ตื่นรู้ด้วยพลังจาก
ข้างในได้ มันเกิดขึ้นในแง่ปัจเจกบุคคล แต่ขณะเดียวกันก็เกิดในระดับโลกได้ ระดับประเทศ
ก็ได้ เราต้องเรียนรู้ร่วมกันเจริญสติร่วมกัน การตื่นรู้ การมีสติ โลกที่มันเหลื่อมล้ำสูง อนาคต
เหลื่อมล้ำมันจะไม่ลดลง มีแต่จะเพิ่มขึ้น เหลื่อมล้ำทางวัตถุ จิตใจ การไม่ได้รับการพูดถึง สถิติ
* ศาสตราจารย์, ผู้อำนวยการศูนย์ศึกษาสันติภาพและความขัดแย้ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
