Page 37 - kpi19912
P. 37
9. ความขัดแย้งระหว่างคนกับช้าง พื้นที่อ าเภอแก่งหางแมว
พื้นที่ : อ.แกํงหางแมว จ.จันทบุรี
ประเภท : การจัดการความขัดแย๎งระหวํางคนกับสัตว๑
ระดับการรับรู้ของสังคม : ระดับชาติ
ประเด็นขัดแย้ง : ปัญหาช๎างปุาเข๎ามาท าร๎ายชาวบ๎าน และ ท าลายผลผลิตทางการเกษตรของชาวไรํ
อ.แกํงหางแมว จ.จันทบุรี
ความเป็นมา : ผํานมาแล๎วกวํา 10 ปี ยังไมํมีหนทางแก๎ไข ปัญหาช๎างปุาลงไปหาอาหารในสวน
ของชาวไรํ อ.แกํงหางแมว จ.จันทบุรี แม๎จะมีมาตรการเฝูาระวังช๎างปุาของเจ๎าหน๎าที่เขตรักษาพันธ๑
สัตว๑ปุาเขาอํางฤาไน และ อาสาสมัคร แตํปัจจุบันยังพบช๎างเข๎าไปหากินในแหลํงชุมชน การออกจาก
ปุาเข๎ามาหากินในชุมชนยามค่ าคืน ของ "เจ๎าด๎วน" ช๎างปุาในพื้นที่แทบจะกลายเป็นเรื่องปกติ ส าหรับ
ชาวบ๎านหมูํ 5 ต.พวา อ.แกํงหางแมว จ.จันทบุรี เพราะพบเห็นเป็นประจ ากันมานานหลายปี
ชาวบ๎าน เลําวํา ที่ตั้งชื่อวํา "เจ๎าด๎วน" เป็นเพราะใบหูด๎านซ๎ายมีรอยแหวํง ที่ผํานมา มันมักชอบ
ออกมาหากินพืชผลทางการเกษตรของชาวบ๎าน ที่อยูํบริเวณแนวชายปุา ตามล าพัง และหลายครั้ง ก็
มักจะเดินเลยเข๎ามาในเขตชุมชน เพื่อกินเศษอาหารในถังขยะ ตั้งแตํชํวงหัวค่ า และจะกลับเข๎าปุาไป
ในตอนเช๎า เราเฝูาสังเกตพฤติกรรมของช๎างปุาตัวนี้อยูํนาน พบวํา แม๎จะมีลักษณะไมํดุร๎ายและดู
คุ๎นเคยกับคน แตํทวําการออกมาหากินนอกพื้นที่ปุาได๎สร๎างเดือดร๎อนให๎กับคนในพื้นที่ เจ๎าหน๎าที่
และอาสมัครซึ่งเป็นทีมเฝูาติดตามพฤติกรรมช๎าง เพื่อหาแนวทางปูองกันและลดผลกระทบที่เกิด
ขึ้นกับพืชผลทางการเกษตร ซึ่งทีมขําวไทยพีบีเอสได๎ติดตามเข๎ารํวมภารกิจด๎วยด๎วยสภาพพื้นที่ของ
อ.แกํงหางแมว ที่มีแนวเขตติดตํอกับปุาสงวนแหํงชาติ กวําร๎อยละ 95 จึงเป็นหนึ่งเหตุผลที่ท าให๎ พบ
เห็นช๎างปุาที่นี่ ขณะเดียวกันการเพิ่มจ านวนประชากรช๎าง ภายใต๎แหลํงหากินที่ถูกจ ากัดและแหลํงน้ า
ที่ลดลง ก็เป็นปัจจัยรํวมที่ถูกมองวํา กระตุ๎นให๎ช๎างปุาออกมาหากินในพื้นที่เกษตรกรรมของชาวบ๎าน
ที่มีอยูํกวํา 500,000 ไรํ รอบผืนปุา
จุดแรกที่ เฝูาสังเกต คือ บริเวณสันเขาฆ๎อง ซึ่งเจ๎าหน๎าที่ระบุวํา เป็นที่อาศัยของช๎างปุา โดย
เจ๎าหน๎าที่ท าแนวปิดกั้นทางออกบังคับเส๎นทางให๎ช๎าง ที่จะเดินมายังหมูํบ๎านกลับเข๎าไปในเขตปุา
สงวนแหํงชาติ "เขาอํางฤาไน" แตํหลังจากที่เราเฝูาสังเกตการณ๑อยูํไมํนานนัก พบวํา มีช๎างปุาโขลง
หนึ่ง พยายามเดินลงมา เจ๎าหน๎าที่จึงเริ่มปฏิบัติการ ด๎วยการขยับเข๎าไปประชิดแนวสันเขาเพื่อกดดัน
ช๎าง ไมํนานนัก ช๎างปุาทั้งโขลงหันหลังเดินกลับเข๎าปุาไปด๎วยความเงียบ แตํเช๎าวันถัดมาเจ๎าหน๎าที่
กลับได๎รับแจ๎งจากชาวบ๎าน วําเมื่อคืนนี้มีช๎างปุา ลงมาหาอาหารในสวนยางพารา
นอกจากพื้นที่ หมูํ 5 ต.พวา ที่ได๎รับความเดือดร๎อน พื้นที่ใกล๎เคียง อยําง หมูํ 4 ก็ได๎รับ
ผลกระทบเชํนกัน นายบรรเจิด จักรบวรพันธ๑ เจ๎าของสวน พื้นที่กวํา 150 ไรํ รายนี้ บอกวํา ไมํกี่วันที่
ผํานมา มีช๎างปุา 2-3 ตัว เข๎ามาหากินในสวน จนผลผลิตได๎รับความเสียหาย เขาเคยท ารั้วปลํอย
กระแสไฟฟูาปูองกันช๎างแตํก็ยิ่งท าให๎ช๎างปุาอาละวาด ทุกวันนี้ได๎แตํท าใจและเฝูาระวังเทําที่ท าได๎
จากข๎อมูลของเทศบาลต าบลพวาย๎อนหลังตั้งแตํปี 2558 - 2560 พบมีชาวบ๎านถูกช๎างปุาท าร๎าย
พิการ เกือบทุกปีมูลคําความเสียหายทางการเกษตรและการจํายเงินชดเชยของรัฐรวมแล๎วกวํา
30
